Γραφικό

Πυξίς

Ψηφιακή Αρχαιοθήκη

Επιμ. Τριανταφυλλιά Γιάννου

Φαίδρα

Η Phèdre (αρχικά Phèdre et Hippolyte) είναι μια δραματική τραγωδία σε πέντε πράξεις, γραμμένη σε αλεξανδρινό στίχο, η οποία παρουσιάστηκε στη σκηνή για πρώτη φορά το 1677.
Εξαιτίας της απουσίας του συζύγου της, Θησέα, η Φαίδρα ερωτεύεται τον θετό γιο της, Ιππόλυτο, και του εξομολογείται τον έρωτά της. Εκείνος την απωθεί, εξομολογείται τον δικό του έρωτα για κάποια άλλη, και η Φαίδρα από τη ζήλεια της, για να τον εκδικηθεί, τον συκοφαντεί στον πατέρα του ότι τη βίασε. Και ενώ ο Ιππόλυτος επέμενε για την αθωότητά του, ο Θησέας παρακάλεσε τον Ποσειδώνα να τον τιμωρήσει. Μετά τον θάνατο του Ιππολύτου, η Φαίδρα, νιώθοντας ενοχές, εξομολογείται το ψέμα της και παίρνει δηλητήριο για να δώσει τέλος στη ζωή της.
Το έργο ήταν ένα αριστούργημα του Ρακίνα: η τραγική δομή, η βαθιά ανάλυση των χαρακτήρων, ο πλούτος των στίχων, ακόμη και η ερμηνεία των ηθοποιών. Ο Βολταίρος το ονόμασε «το αριστούργημα του ανθρώπινου μυαλού».

Η Φαίδρα είναι η τραγωδία που θέτει το πρόβλημα της φρεναπάτης: της αντίληψης ότι ο άνθρωπος ειναι ελεύθερος (Ρακίνας 1990:15). Πραγματικά, η Φαίδρα δεν είναι μήτε εντελώς ένοχη, μήτε εντελώς αθώα. Βρίσκεται στα δεσμά, εξαιτίας του πεπρωμένου της και της οργής των θεών, ενός άνομου πάθους, που γι' αυτό φρικιά πρώτη εκείνη. Κάνει όσες προσπάθειες μπορεί, για να το υπερνικήσει. Στέργει καλύτερα ν' αφεθεί να πεθάνει παρά να το φανερώσει σε οποιονδήποτε. Κι όταν αναγκάζεται να το αποκαλύψει, μιλά γι' αυτό με μια σύγχυση που δείχνει καθαρά ότι το κρίμα της είναι πιότερο μια τιμωρία των θεών παρά μια ροπή της θέλησής της (Ρακίνας 1990:21). Σε κανένα από τα όσα [έργα] έχω γράψει η αρετή δεν εικονίζεται τόσο ανάγλυφα, όσο σε τούτο. Τα παραμικρά λάθη τιμωρούνται αυστηρά. Και μόνο η σκέψη του εγκλήματος αντιμετωπίζεται με όση φρίκη και το ίδιο το έγκλημα (Ρακίνας 1990:22).

Στοιχεία Έκδοσης:

* Ρακίνας. 1990. Φαίδρα. Μετ. Στρατής Πασχάλης. Αθήνα: Ίκαρος. Τίτλος πρωτοτύπου: Phèdre (1677).
* Ρακίνας. 1828. Φαίδρα: τραγωδία του Ρακίνα. Μεταφρασμένη εκ του Γαλλικού. Ερμούπολη: χ.ε. Τίτλος πρωτοτύπου: Phèdre (1677).

Βιβλιογραφία-Δικτυογραφία:

  • Χασάπη-Χριστοδούλου, Ευσεβία. 2002. Η ελληνική μυθολογία στο νεοελληνικό δράμα. Από την εποχή του Κρητικού θεάτρου έως το τέλος του 20ού αιώνα. Τόμος Α΄. Πρόλογος: Βάλτερ Πούχνερ. Θεσσαλονίκη: University Studio Press. 57, 285, 286, 287, 547.
  • Racine, Jean. 1854. "Phèdre". Œuvres de Jean Racine, précédées des Mémoires sur la vie, par Louis Racine. Paris: Didot. 241–261.