Γραφικό

Πυξίς

Ψηφιακή Αρχαιοθήκη

Επιμ. Τριανταφυλλιά Γιάννου

«Τα πρότυπα» [1969]

Το ποίημα ανήκει στις Επαναλήψεις. Σειρά τρίτη (1969). Στις Επαναλήψεις το μυθολογικό ή ιστορικό προσωπείο θα λειτουργήσει τριπλά: για την καταγγελία του αντιπάλου, για την έκφραση της κρίσης, για την κριτική στους οικείους. Έτσι, οι Επαναλήψεις, παρ' όλη την παραβολική τους μορφή —μάλλον ακριβώς χάρη σ’ αυτήν—, αναφέρονται πιο συγκεκριμένα σε «πρόσωπα και γεγονότα». Στις Επαναλήψεις, λοιπόν, έχουμε τη μυθολογική κάλυψη, την παραβολή, αλλά και την παρουσία του ιστορικού τοπίου πιο έντονη από ποτέ (Προκοπάκη, 1981: 60). Ο Γ. Ρίτσος επέγραψε τα ποιήματά του αυτά Επαναλήψεις για να υποδείξει ότι επαναλαβάνει με δικό του τρόπο θέματα και μοτίβα των ομηρικών επών της Ιλιάδας και κυρίως της Οδύσσειας (Μαρωνίτης, 2013: 50). Το συγκεκριμένο ποίημα, που περιέχει σε παράφραση και ιλιαδικούς στίχους από την Οπλοποιΐα, συμπυκνώνει τη στάση του ποιητή απέναντι στην αρχαία παράδοση και τους προγόνους ποιητές. Ο Γ. Ρίτσος αναγνωρίζει και επιλέγει από την αρχαία ελληνική τέχνη και γραμματεία τα στοιχεία εκείνα που του ταιριάζουν και χαρακτηρίζουν συνολικά και τη δική του τέχνη στη διάρκειά της και κυρίως στην ωριμότητά της. Κατανοεί και θαυμάζει την ικανότητα των Ελλήνων να συνδυάζουν τις αντιθέσεις, όπως το ουράνιο με το καθημερινό (Ζερβού, 2010: 17), και επιδιώκει το ίδιο και στη δική του ποίηση.

Στοιχεία Έκδοσης:

  • Ρίτσος, Γιάννης. 1972. Πέτρες. Επαναλήψεις. Κιγκλίδωμα. Αθήνα: Κέδρος. Και στον συγκεντρωτικό τόμο: Γιάννης Ρίτσος. [1989] 1998. Ποιήματα Ι΄ (1963-1972). 2η έκδ. Αθήνα: Κέδρος.

Βιβλιογραφία-Δικτυογραφία:

  • ΨΗΦΙΔΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ, ΑΝΕΜΟΣΚΑΛΑ. Γιάννης Ρίτσος.
  • ΨΗΦΙΔΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. ΠΡΟΣΩΠΑ ΚΑΙ ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ, Ρίτσος Γιάννης .
  • Ζερβού, Αλεξάνδρα. 2010. «Ο φιλόμυθος Ρίτσος και οι αρχαίοι: Επαναλήψεις και αντικατοπτρισμοί». Φιλολογική 110 (Φεβρουάριος-Μάρτιος 2010): 16-24.
  • Μαρωνίτης, Δ. Ν. 2013. «Μικρά Ομηρικά». Στο Γιάννης Ρίτσος. Μελετήματα. Αθήνα: Πατάκης. 45-59.
  • Προκοπάκη, Χρύσα. 1981. Η πορεία προς τη Γκραγκάντα ή οι περιπέτειες του οράματος. Αθήνα: Κέδρος.