Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα

Το ποίημα ανήκει στις Επαναλήψεις. Σειρά πρώτη (1963–1965). Στις Επαναλήψεις το μυθολογικό ή ιστορικό προσωπείο θα λειτουργήσει τριπλά: για την καταγγελία του αντιπάλου, για την έκφραση της κρίσης, για την κριτική στους οικείους. Έτσι, οι Επαναλήψεις, παρ' όλη την παραβολική τους μορφή —μάλλον ακριβώς χάρη σ’ αυτήν—, αναφέρονται πιο συγκεκριμένα σε «πρόσωπα και γεγονότα». Στις Επαναλήψεις, λοιπόν, έχουμε τη μυθολογική κάλυψη, την παραβολή, αλλά και την παρουσία του ιστορικού τοπίου πιο έντονη από ποτέ (Προκοπάκη, 1981: 60).
Στις Επαναλήψεις το μυθολογικό ή ιστορικό προσωπείο θα λειτουργήσει τριπλά: για την καταγγελία του αντίπαλου, για την έκφραση της κρίσης, για την κριτική στους οικείους. Έτσι, οι Επαναλήψεις, παρ' όλη την παραβολική τους μορφή —μάλλον ακριβώς χάρη σ’ αυτήν—, αναφέρονται πιο συγκεκριμένα σε «πρόσωπα και γεγονότα». Στις Επαναλήψεις, λοιπόν, έχουμε τη μυθολογική κάλυψη, την παραβολή, αλλά και την παρουσία του ιστορικού τοπίου πιο έντονη από ποτέ (Προκοπάκη, 1981: 60). Ο Γ. Ρίτσος επέγραψε τα ποιήματά του αυτά Επαναλήψεις για να υποδείξει ότι επαναλαβάνει με δικό του τρόπο θέματα και μοτίβα των ομηρικών επών της Ιλιάδας και κυρίως της Οδύσσειας (Μαρωνίτης, 2013: 50). Σ’ αυτά τα ποιήματα λειτουργεί ενσυνείδητα η έννοια της αλληγορίας, της πολυσήμαντης αντιστοιχίας ανάμεσα στο «λεγόμενον» και το «νοούμενον», ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν, ανάμεσα στο αρχαιογνωστικό υλικό και το μυστικό νόημα του ποιήματος. Το συγκεκριμένο ποίημα είναι αρχαιόθεμο ιστοριογενές και αναφέρεται στον αποκεφαλισμό των Ερμών από τον Αλκιβιάδη και στις συνέπειες (πολιτικές, στρατιωτικές και προσωπικές) της ασυλλόγιστης αυτής πράξης του.