Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα

Απομονωμένος στην Ωγυγία, ο Οδυσσέας του Τάσου Ρούσσου είναι ένας άλλος τύπος Οδυσσέα, διαφορετικός από τον μυθικό. Κι αυτό γιατί το μυθιστόρημα μετατρέπει την ιστορία του μυθικού ήρωα σε ένα αφήγημα μαθητείας. Πιο συγκεκριμένα, παρακολουθούμε τον Οδυσσέα να καταγράφει, με την προτροπή της Καλυψώς, τις μνήμες του, κυρίως από τη νεότητά του, πριν και κατά τη διάρκεια του τρωικού πολέμου. Έτσι, παρακολουθούμε την πορεία τού Οδυσσέα από παιδί. Τον βλέπουμε να μεγαλώνει, να πηγαίνει σχολείο, να γνωρίζει τον έρωτα, να πηγαίνει στον πόλεμο, να ωριμάζει μέσα από τις εμπειρίες που αποκτά. Η αφήγηση επιμένει κυρίως στα παιδικά και εφηβικά χρόνια του ήρωα: στη γνωριμία του με την Πηνελόπη ενώ ήταν ακόμη παιδί, στις σπουδές του κοντά στον Κένταυρο, στην ερωτική μύησή του στην αγκαλιά μιας δούλας, στο πρώτο του κυνηγετικό κατόρθωμα. Ο τρωικός πόλεμος υπάρχει περισσότερο ως φόντο, και ο Οδυσσέας τον απορρίπτει από πολύ νωρίς, θεωρώντας τον κάτι το ανώφελο. Υπάρχει ακόμη και η απομυθοποίηση του έρωτά του για την Πηνελόπη, καθώς εκμυστηρεύεται πως με τη σύζυγό του τον συνέδεε μια καλή σχέση, το πάθος του όμως το πραγματικό υπήρξε η Ελένη, με την οποία και έσμιξε ερωτικά λίγο πριν την άλωση της Τροίας (Καστρινάκη 2003: 239).Την αφήγησή του, που υφίσταται την αρνητική κριτική της Καλυψώς, η οποία αμφισβητεί την αντικειμενικότητα των γραφομένων του, θεμελιώνουν κρίσιμα ερωτήματα: τελικά, είναι ένας ήρωας που υπακούει στα ιδεώδη της εποχής του ή ένας αδίστακτος αριβίστας που αποβλέπει μόνο στο συμφέρον του; Είναι προορισμένος για τις δόξες ενός ήρωα ή για τη ζωή ενός ειρηνικού βασιλιά; Η αναζήτηση απαντήσεων στα ερωτήματα αυτά συνιστούν και την πορεία του ήρωα προς την αυτογνωσία.