Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα

Τα φτερά του Ίκαρου είναι τρίπρακτο έργο σε πεζό, που γράφτηκε στα 1960, με στόχο την καταδίκη της τεχνολογικής εξέλιξης, που καθιστά τον άνθρωπο έρμαιο των επιτευγμάτων του, τραγικό πρόσωπο παγιδευμένο στις δυνατότητές του, τις οποίες δεν διαθέτει για έναν πιο ανθρώπινο κόσμο. Ο Αλέξανδρος Πάρνης αντλεί την έμπνευσή του από τον γνωστό μύθο του Δαίδαλου και του Ίκαρου, τον οποίο αναπαράγει κάτω από ένα σύγχρονο πρίσμα. Και οι τρεις πράξεις του έργου διαδραματίζονται στο εργαστήριο του Δαίδαλου, στα ανάκτορα του Μίνωα. Ο Δαίδαλος είναι ο εφευρέτης του λαβύρινθου και του Μινώταυρου. Ο Ίκαρος συνεργάζεται με μια ομάδα επαναστατημένων δούλων που δρουν εναντίον του εξουσιαστή Μίνωα. Ο Δαίδαλος αποκαλύπτει στον Ίκαρο το μυστικό του λαβύρινθου: ο Μινώταυρος είναι το χυτήριο κατασκευής όπλων, από όπου κανείς εργάτης δεν επιστρέφει για να μη μαθευτεί το μυστικό του χυτού χαλκού. Ο λαός εξαπατάται συστηματικά από τον Μίνωα: νομίζει πως όποιος ρίχνεται στον Μινώταυρο γίνεται τροφή του Ταύρου, όπως σκόπιμα διαδίδεται από τον βασιλιά, ενώ αντίθετα γίνεται δούλος εργάτης της πολεμικής μηχανής. Ο Δαίδαλος με την Αριάδνη βοηθούν τον Θησέα να δραπετεύσει από τον λαβύρινθο. Ο Θησέας όμως δεν τηρεί την υπόσχεσή του να απελευθερώσει τους δούλους τεχνίτες και προδίδει τον Δαίδαλο και τον λαό. Ο Μίνωας αντιλαμβάνεται τη συνωμοσία του Δαίδαλου και απαιτεί από τον τεχνίτη μια καινούρια εφεύρεση με αντάλλαγμα τη σωτηρία του γιου του. Η νέα εφεύρεση του Δαίδαλου είναι μια ιπτάμενη σφαίρα, μέσω της οποίας ο Ταύρος θα πετάξει, γεγονός που θα παραπλανήσει τον λαό. Παράλληλα, φτιάχνει και φτερά, που θα εξασφαλίσουν στον ίδιο και τον γιο του την ελευθερία τους. Ο Ίκαρος επιθυμεί να πετάξει για να αποδείξει στον λαό την πλάνη του. Ο Δαίδαλος, απορροφημένος από μια νέα εφεύρεση, ξεχνάει την υπόσχεση προς τον γιο του να πετάξει μαζί του. Ο Ίκαρος αποφασίζει να πετάξει μόνος του. Κατηγορεί τον πατέρα του για την εξάρτησή του από οποιονδήποτε δυνατό του παρέχει τα μέσα να πραγματοποιεί τις εφευρέσεις του. Τελικά, ο Ίκαρος πετά πάνω από το συγκεντρωμένο πλήθος, και οι τοξότες τον πληγώνουν. Με τη θυσία του αυτή διαφωτίζει τον λαό για την αλήθεια, ώστε ο Μίνως να μην έχει πλέον καμιά δυνατότητα να τον εξαπατήσει. Το έργο παρουσιάστηκε από το Εθνικό Θέατρο κατά τη θεατρική περίοδο 1964-1965 και μεταφράστηκε στα ρωσικά το 1962 (Χασάπη-Χριστοδούλου, 2002: 951-957, 1148). Οι συμβολισμοί του έργου είναι πολλοί: ο Δαίδαλος συμβολίζει τον σύγχρονο επιστήμονα, που εγκλωβίζεται πολλές φορές στους μηχανισμούς της εξουσίας, χάνοντας την επαφή με την πραγματικότητα και την ανθρώπινη υπόστασή του και παραμένοντας απόλυτα αφοσιωμένος στις εφευρέσεις του. Προβάλλεται, επίσης, η αδυναμία του επιστήμονα να θέσει το έργο του στην υπηρεσία της ανθρωπότητας, όντας απόλυτα εξαρτημένος από την υλική υποστήριξη της εκάστοτε εξουσίας. Ο Ίκαρος από την άλλη είναι το σύμβολο του επαναστάτη, ενός σύγχρονου αφυπνιστή, που οδηγείται στην αυτοθυσία για το καλό του λαού.