Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα

«Μακριά από ανάκτορα και δόξες ο Τηλέμαχος (ή Μάχος) Χαρίτος ή Τρωχάλιας στην "Τηλέμαχου Οδύσσεια" του πεζογράφου Δημήτρη Μίγγα, που προοιμιακά χαρακτηρίζεται "μακρινός απόγονος και κοντοχωριανός του Οδυσσέα Λαερτιάδη", είναι ένας ανθρωπάκος όχι μόνο άσημος και κακάσχημος παρά και "φευγάτος", μιας και το μυαλό του απόμεινε "φυρό" ύστερα από έναν πυρετό, στον οποίο δεν έδωσε ιδιαίτερη σημασία ο πατέρας του. Ποιο το όνομα του πατέρα του, εύκολα συμπεραίνεται: Οδυσσέας. Και η μάνα του, Πηνελόπη ή Πιπίτσα. Κι ενώ Αθηνά ονομάζεται η κοπελιά που πρωτολιμπίζεται ο Μάχος, και Αντίνοος ο εραστής της μάνας του, Ελένη (ή Elena) είναι η κρυφή αγαπητικιά του πατέρα του, μια Αργεντίνα που τη γνώρισε στο Μοντεβίδεο (στο μπαρ "Mystras" του άντρα της, του Μανιάτη Μένιου Γιατράκου…), σε έναν από τους σταθμούς των περιπλανήσεών του, που τον κράτησαν και αυτόν είκοσι χρόνια μακριά από τη γενέτειρά του, το νησί Σάντα Μαύρα […]
Η κατά Μίγγα "Τηλέμαχου Οδύσσεια" έρχεται να προστεθεί σε μια μακρά παράδοση δεξίωσης των ομηρικών ηρώων από τους επιγόνους, και μάλιστα μιας δεξίωσης που, με λιγότερο ή περιοσσότερο χιούμορ, αποβλέπει στην ανασκευή της "πλοκής" όπως έχει παραδοθεί από τα έπη […] Άλλοτε πάλι, τα μεταπλαστικά εγχειρήματα επείγονται να ανατρέψουν το ομηρικό "αρχέτυπο", να απομυθοποιήσουν κάποιους από τους ήρωές του (ιδιαίτερα τον Οδυσσέα, που πια δεν εμφανίζεται σαν "φιλέταιρος" αλλά σαν εγωπαθής τυχοδιώκτης) ή να ρίξουν νέο (και ενίοτε ναρκισσιστικά νεωτερίζον) φως σε άλλους· […] Αν ο Δημήτρης Μίγγας, η πεζογραφική γλώσσα του οποίου ξέρει από χιούμορ, δεν σκόπευε να δείξει, με τον εμφατικότερο μάλιστα τρόπο, ότι τα υψηλά πρότυπα και παραδείγματα της λογοτεχνίας σπανίως αντιγράφουν χαρακτήρες του πραγματικού βίου, δεν θα είχε ιδιαίτερο νόημα, ή τέλος πάντων δεν θα δικαιωνόταν λογοτεχνικά, η απόφασή του να συνωνυμούν απολύτως οι ταπεινές μυθιστορηματικές φιγούρες του με τους σπουδαίους ήρωες της μυθολογικής παράδοσης.[…] Δύο από τα κεφάλαια του βιβλίου (το δεύτερο και το ενδέκατο) αφορούν τον Οδυσσέα του Ομήρου, οι περιπέτειες του οποίου περιγράφονται από σκοπιά διαφορετική από του αρχαίου ποιητή, σαρκαστική» (Μπουκάλας, 2007).