Γραφικό

Πυξίς

Ψηφιακή Αρχαιοθήκη

Επιμ. Τριανταφυλλιά Γιάννου

Ορέστης

Το τρίπρακτο αυτό έργο δημοσιεύτηκε στα 1971 και πρωτοπαρουσιάστηκε στη σκηνή το 1976 από το Κ.Θ.Β.Ε. Η συγγραφέας αναπλάθει τον γνωστό μύθο του Ορέστη δημιουργώντας έναν καινούριο μύθο, που προκύπτει από τον συνδυασμό δύο στοιχείων, της αρχαίας ελληνικής υπόθεσης και της χριστιανικής πίστης. Η Ζωή Καρέλλη αναιρεί την καθιερωμένη από τους τραγικούς λύση όπως τη γνωρίζουμε από τις Χοηφόρους του Αισχύλου και την Ηλέκτρα των Σοφοκλή και Ευριπίδη, σύμφωνα με τους οποίους ο Ορέστης πείθεται αμέσως από την Ηλέκτρα για την ενοχή της μητέρας του και του εραστή της και αναλαμβάνει με αποφασιστικότητα τον ρόλο του εκδικητή για τον φόνο του πατέρα του. Ειδικότερα, η Ζ. Καρέλλη στο θεατρικό της έργο, με το γεγονός της δολοφονίας του Πατέρα από τη Μητέρα —τα μόνα πρόσωπα που δεν κατονομάζονται—, δημιουργεί στον ήρωα ερωτηματικά για την ανθρώπινη ύπαρξη, τη σχέση γονιών και παιδιών και δίνει τέλος την ευκαιρία στην Παραμάνα να μεταδώσει ένα χριστιανικό μήνυμα αγάπης και να ψιθυρίσει μια προσευχή για άφεση αμαρτιών (Σπυροπούλου, 1988: 84). Η συγγραφέας μεταφέρει τον μύθο των Ατρειδών στη σύγχρονη εποχή. Σύμφωνα με όσα σημειώνει η ίδια στο πρόγραμμα της παράστασης, ήθελε «να υπαινιχθεί τα γεγονότα του αρχαίου δράματος, για να ολοκληρωθούν στη σημασία τους τα τωρινά, τα σύγχρονα» και να αναδείξει το θέμα της Ύβρης «όπως παρουσιάζεται και στον κόσμο μας ασύστολα, φτάνοντας να καταπνίγει την αγάπη στη χριστιανική διδαχή κι έκφρασή της». Ουσιαστικά, το έργο αναδεικνύει τη δυσκολία του ανθρώπου τόσο να κατανοήσει και να παραδεχτεί τις αδυναμίες της ανθρώπινης φύσης, όσο και να αντιμετωπίσει τα βάσανα που προκαλούν τα ανθρώπινα σφάλματα. Ιδιαίτερα η ανθρώπινη έπαρση δημιουργεί συγκρούσεις που φέρνουν καταστροφικές συνέπειες στην οικογένεια. Επιπλέον, στο έργο δεν προβάλλεται μόνο η φθορά μιας ανθρώπινης επικοινωνίας-κοινωνίας, μα και η μοιραία σύγκρουση των δύο φύλων. Προβάλλεται τέλος το ερώτημα για τις βαθύτερες ανθρώπινες σχέσεις και τους πιο στενούς δεσμούς που μπορούν να δημιουργηθούν (Χασάπη-Χριστοδούλου, 2002 : 891-898). Γενικά, τρεις είναι οι βασικές έννοιες που κυριαρχούν στο δράμα: 1) η έννοια της Αγάπης με ηθικό και όχι ερωτικό περιεχόμενο, 2) η έννοια της θυσίας με θρησκευτικό περιεχόμενο και η σύνδεσή της με τη θρησκεία, 3) η έννοια της αμαρτίας (Σπυροπούλου, 1988: 84-88). Ακόμη, στο έργο αναγνωρίζουμε στοιχεία που μαρτυρούν τη σύνδεση του με το θεατρικό Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα του Ευγένιου Ο' Νηλ (1921).

Στοιχεία Έκδοσης:

  • Καρέλλη, Ζωή. 1971. Ορέστης: Θέατρο. Θεσσαλονίκη.

Βιβλιογραφία-Δικτυογραφία:

  • ΚΡΑΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ. Ορέστης της Ζωής Καρέλλη. Πληροφορίες για την παράσταση, το πρόγραμμα της παράστασης, δημοσιεύματα τύπου και φωτογραφίες.
  • Σπυροπούλου, Χρύσα. 1988. Ο αρχαιοελληνικός κόσμος στην ποίηση της Ζωής Καρέλλη. Θεσσαλονίκη.
  • Χασάπη-Χριστοδούλου, Ευσεβία. 2002. Η ελληνική μυθολογία στο νεοελληνικό δράμα. Από την εποχή του Κρητικού θεάτρου έως το τέλος του 20ού αιώνα. Τόμοι Α΄ & Β΄. Πρόλογος: Βάλτερ Πούχνερ. Θεσσαλονίκη: University Studio Press.