Το ποίημα εντάσσεται στη συλλογή Αντιθέσεις (1957). Πρόκειται για έναν μονόλογο της Ευρυδίκης πάνω στα ζητήματα της ηδονής και της οδύνης, του έρωτα, της ζωής και του θανάτου. Άλλες εκδοχές του ίδιου μύθου είχαν παρουσιαστεί και στα δύο ποιήματα που φέρουν τον τίτλο «Ευρυδίκη» του 1949 και του 1951. Η Ζωή Καρέλλη χρησιμοποιεί τον γνωστό μύθο δίνοντάς του καινούρια μορφή. Κουρασμένη από την ηδονή του σώματος και εξαντλημένη από την οδύνη του θανάτου, η Ευρυδίκη προσπαθεί ν' αποθαρρύνει τον Ορφέα να την επαναφέρει στη ζωή και τον καλεί να γευτεί, όπως και αυτή, «την πυκνήν ανυπαρξία» (Φρέρης, 2000: 114). Η Ζωή Καρέλλη με τον τρόπο αυτό σχολιάζει την ηδονή ως μαγεία προσωρινή, συνυφασμένη με τον πόνο, την οδύνη και τον θάνατο. Στο τέλος του ποιήματος και μέσα σε παρένθεση η ποιήτρια κάνει νύξη για τον τρόπο με τον οποίο πέθανε ο Ορφέας, ο οποίος, σύμφωνα με τον μύθο, κατακρεουργήθηκε από τις Μαινάδες γιατί αρνήθηκε τον έρωτά τους. Το ερώτημα που τίθεται, λοιπόν, είναι «γιατί πέθανε τέτοιο θάνατο;», δεδομένου ότι η παροδικότητα του έρωτα χαρακτηρίζει τη σκληρή ανθρώπινη πραγματικότητα, αν και η αιωνιότητα είναι στον έρωτα η πιο βαθιά ανάγκη (Σπυροπούλου, 1988: 46-48). Η ποιήτρια Ευρυδίκη-Καρέλλη συνειδητοποιεί την ανθρώπινη μοίρα και ακινητοποιεί τον χρόνο με τον λόγο της, την ποίησή της. Πρόκειται για μια συνειδητή νίκη του νου και της ποίησης πάνω στο συναίσθημα του φόβου του θανάτου. Το μυθικό πρόσωπο της Ευρυδίκης γίνεται το όχημα για να αναφερθεί η ποιήτρια στο θέμα της σχέσης της γυναίκας με τη δημιουργικότητα (Robinson, 1996: 114).
«Ευρυδίκης ψίθυρος»
ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ, 20ός αι. / 1957
Στοιχεία Έκδοσης:
- Καρέλλη, Ζωή. 1957. Αντιθέσεις. Αθήνα: Δίφρος. Και στον συγκεντρωτικό τόμο: Ζωή Καρέλλη. 1973. Τα ποιήματα της Ζωής Καρέλλη. Τόμ. B΄ (1955-1973). Αθήνα: Οι εκδόσεις των φίλων.
Βιβλιογραφία-Δικτυογραφία:
- Σπυροπούλου, Χρύσα. 1988. Ο αρχαιοελληνικός κόσμος στην ποίηση της Ζωής Καρέλλη. Θεσ/νίκη: Αγροτικές Συνεταιριστικές εκδόσεις.
- Φρέρης, Γιώργος. 2000. «Ανιχνεύσεις του μύθου του Ορφέα στην πρώτη ελληνική μεταπολεμική ποιητική γενιά» Στο Σύγκριση 11: 108-121.
- Robinson, Christopher. 1996. "'Helen or Penelope?' Women writers, myth and the problem of gender roles". Στο Peter Mackridge (edited) Ancient Greek Myth in Modern Greek Poetry. Essays in Memory of C.A. Trypanis.London: Frank Cass. 109-120.
ΨΗΦΙΔΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ, Νόστος. Ο Αρχαιοελληνικός Μύθος στην Παγκόσμια Λογοτεχνία