Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα

Το ποίημα ανήκει στη συλλογή Τετράδια (1933-1936), στην ενότητα Τετράδιο Γ΄, που ο ποιητής δημοσίευσε με το ψευδώνυμο Νικήτας Ράντος σε πλακέτα στα 1934. Αποτελεί ίσως ένα από τα πρώτα δείγματα της υπερρεαλιστικής γραφής του Κάλας, αν και η οργανωμένη δομή του και η χρήση συμβόλων παραπέμπουν περισσότερο σε ένα κείμενο που αντλεί το υλικό του από το ασυνείδητο και την ψυχανάλυση, υλικό που στη συνέχεια εντάσσεται σε ένα συγκεκριμένο εννοιολογικό πλαίσιο (Καραδήμα, 2006: 443–444). Σε αυτό παρατηρούμε την επανεγγραφή του γνωστού μύθου του οίκου των Ατρειδών και την υπερρεαλιστική πρακτική του εκσυγχρονισμού των μυθικών συμβόλων, που φτάνει μέχρι την παρωδία και την υπονόμευση του μυθικού μηνύματος. Τα μυθικά πρόσωπα δεν κατονομάζονται, αλλά οι συγγενικές σχέσεις διατηρούνται. Ειδικότερα, το ποίημα ξεκινά με την ανατροπή του κλασικού μύθου, αφού οι σχέσεις μεταξύ των πρωταγωνιστικών προσώπων, του Ορέστη, της Κλυταιμνήστρας και της Ηλέκτρας χαρακτηρίζονται από ψυχαναλυτική παραδοξότητα. Πιο συγκεκριμένα, η Κλυταιμνήστρα σκοτώνει τον Ορέστη και διατηρεί αιμομικτική σχέση με την κόρη της Ηλέκτρα. Η συμβίωση των δύο γυναικών διαταράσσεται από τη μεσημβρινή ανάσταση του Ορέστη. Το ποίημα κλείνει με μια ανατροπή· όλο το αφηγημένο οικοδόμημα αποτελεί προϊόν της φαντασίας («φαντασιοπληξίες») του πιο παθητικού προσώπου, του Ορέστη. Το ψυχαναλυτικό φορτίο του ποιήματος είναι προφανές και εντοπίζεται στο θέμα της αιμομιξίας, που τροφοδοτεί συχνά την ποιητική δημιουργία. Τον ιερό τρόμο της αιμομιξίας αναιρεί και χλευάζει με το συγκεκριμένο ποίημα ο Νικόλαος Κάλας (Καραδήμα, 2006: 439–444). Σύμφωνα με μια άλλη προσέγγιση, το διαφοροποιημένο οιδιπόδειο σύμπλεγμα λειτουργεί ως αρνητικός συμβολισμός της πολιτικής και κοινωνικοοικονομικής κατάστασης της περιόδου 1930-1940 (Νάσιου, 2014: 829).