Γραφικό

Πυξίς

Ψηφιακή Αρχαιοθήκη

Επιμ. Τριανταφυλλιά Γιάννου

«ΜΥΡΙΣΑΙ ΤΟ ΑΡΙΣΤΟΝ [XV-ΧΧΙ]»

Την εικόνα της Κόρης Θηρασίας έχει εμπνευστεί ο Ελύτης από τις τοιχογραφίες της Θήρας. Πρόκειται για μια νέα εκδοχή των γυναικείων μορφών, που εμφανίζονται στην ποίησή του ως προσωποποιήσεις συμβόλων και ιδεών. Το ποίημα αποτελεί ενδεικτικό παράδειγμα μυθογένεσης στον Ελύτη, καθώς φανερώνει τον τρόπο με τον οποίο ο ποιητής χρησιμοποιεί τη μυθική μέθοδο· αντλεί υλικό από την αρχαιότητα και με τη μέθοδο της προσωποποίησης συνθέτει τον δικό του μύθο. Ο ποιητής, «καταμεσίς της αθλιότητας […] από την απελπισιά πιο πέρα», βλέπει να φτάνει «από τις ανασκαφές της Σαντορίνης» μια «Κόρη Θηρασία», που τεντώνει το χέρι της και αναφωνεί: «Χαίρε Κεχαριτωμένε». Πρόκειται για μια σκηνή Ευαγγελισμού, που δίνει μεγάλη χαρά στον ποιητή, χαρά που υπόσχεται να την ανταποδώσει στην Κόρη. Καθώς, όμως, δεν μπορεί να τη ζωγραφίσει, όπως ο ζωγράφος που την έκανε αθάνατη, υπόσχεται: «Θα σε προεχτείνω μ’ αυτά που γράφω σ’ αυτά που πράττω» (Σταυροπούλου, 2000: 113). Η ποίηση, ως απόρροια της γλώσσας, γίνεται προέκταση της πραγματικότητας (Μπαμπινιώτης, 2000: 394).
Επικρατεί έντονη η αίσθηση ότι ο παράδεισος (βλ. και «Ωδή στη Σαντορίνη») έχει χαθεί, και μόνο ο ποιητής γνωρίζει τον παράδεισο αυτόν και μπορεί να τον αναδημιουργήσει μέσω της ποίησης: «Θα φυτέψω αμπέλια-λέξεις. Θα κτίσω Ανάκτορα μ’ αυτά που μου δίνεις ν’ αγαπώ… Γη και ειρήνη θα φέρω.». Σύμφωνα με την Έρη Σταυροπούλου (2000: 115), η αίσθηση ότι η Ατλαντίδα έχει βουλιάξει, ότι ο παράδεισος έχει χαθεί, οδηγεί τον ποιητή σε αναφορές σε αρχαιολόγους και αρχαιολογικά ευρήματα που θυμίζουν τον κατεστραμμένο πολιτισμό της Σαντορίνης.

Στοιχεία Έκδοσης:

  • Ελύτης, Οδυσσέας. [1985] 2007. Ο μικρός ναυτίλος. 6η έκδ. Αθήνα: Ίκαρος.

Βιβλιογραφία-Δικτυογραφία:

  • Μπαμπινιώτης, Γιώργος. 2000. «Ποιητική μεταγλώσσα και μεταγλωσσική ποίηση». Στο Εισαγωγή στην ποίηση του Ελύτη, επιμ. Mario Vitti. Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης. 381-400.
  • Σταυροπούλου, Έρη. 2000. «Η “Ωδή στη Σαντορίνη” και η ανάπτυξη ενός συμβόλου στην ποίηση του Ελύτη». Στο Οδυσσέας Ελύτης. Ο ποιητής και οι ελληνικές πολιτισμικές αξίες. Πρακτικά διεθνούς επιστημονικού συνεδρίου στην Κω (Κως, 25-29 Ιουνίου 1994), επιμ. Ε. Καψωμένος. Αθήνα: Γκοβόστης. 101-118.