Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα

Το ποίημα ανήκει στη συλλογή Πολιτεία (1955–1965). Η συλλογή αυτή περιλαμβάνει το πρώτο και το δεύτερο βιβλίο της Πολιτείας, που εκδόθηκαν στα 1956 και 1958 αντίστοιχα. Στη συγκεντρωτική της μορφή η Πολιτεία εκδόθηκε στα 1961 και στη συνέχεια στα 1965. Στη βιβλιοκριτική του για το πρώτο βιβλίο της Πολιτείας ο Αντρέας Καραντώνης (1956: 1022-1023) σχολιάζει ότι ο Άρης Δικταίος δημιουργεί τη δική του ποιητική συμβολική πολιτεία με άξονα την αίσθηση, που καταλήγει σε τραγική συνείδηση, πως, αν υπάρχουμε, υπάρχουμε μόνο σε σώμα. Ο μύθος, στη συγκεκριμένη περίπτωση, βοηθάει τον ποιητή να ερμηνεύσει τα δεινά της ανθρώπινης φύσης, εκφράζοντας την υπαρξιακή αγωνία πως ο άνθρωπος είναι κάτι το φθαρτό, έρμαιο των παθών του και της μοίρας του. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον μύθο, που εδώ μας παραδίδεται μέσω του Αριστοφάνη του Βυζάντιου, ο Λάιος, αφού εξορίστηκε από τη Θήβα, κατέφυγε στον Πέλοπα, στην Πελοπόννησο. Εκεί ερωτεύτηκε τον Χρύσιππο, γιο του Πέλοπα, και τον έφερε στη Θήβα. Ο Πέλοπας καταράστηκε τον Λάιο, και σε αυτήν την κατάρα ανιχνεύεται η απαρχή των δεινών του οίκου των Λαβδακιδών, στην κατάρα δηλαδή του Πέλοπα για τον ομοφυλοφιλικό έρωτα, τον οποίο εισήγαγε, σύμφωνα με αυτόν τον μύθο, ο Λάιος, ή στον θυμό της θεάς Ήρας, καθώς τέτοιου είδους έρωτες δεν ευνοούσαν τον θεσμό της οικογένειας, της οποίας ήταν προστάτης. Σύμφωνα με μια εκδοχή του μύθου, η πρώτη εκδήλωση των συνεπειών της κατάρας του Πέλοπα ήταν ο φόνος του Λάιου από τον γιο του Οιδίποδα, καθώς Λάβδακος και Λάιος, πατέρας και γιος, είχαν διεκδικήσει τον νέο, τον Χρύσιππο, με κοινά αισθήματα πάθους. Σύμφωνα με τον Σοφοκλή, η εκδήλωση της κατάρας έγινε ύστερα από χρησμό που πήρε ο Λάιος ότι θα τον σκοτώσει το ίδιο του το παιδί και θα παντρευτεί τη μητέρα του. Στην προσπάθειά του να αποτρέψει την πραγματοποίηση του χρησμού προέβη σε ενέργειες που οδήγησαν όχι στην αποτροπή αλλά στην εκπλήρωσή του. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, η Σφίγγα ήταν συνέπεια του θυμού της Ήρας για την ομοφυλοφιλία του Λάιου.