Γραφικό

Πυξίς

Ψηφιακή Αρχαιοθήκη

Επιμ. Τριανταφυλλιά Γιάννου

«Λαοκόων»

Το ποίημα ανήκει στη συλλογή Ένδον (1960) και αναφέρεται στον μύθο του Λαοκόωντα. Σύμφωνα με τον μύθο, ο μάντης Λαοκόων προσπάθησε να αποτρέψει τους Τρώες από το να βάλουν τον Δούρειο ίππο μέσα στην πόλη της Τροίας γκρεμίζοντας ένα μέρος των τειχών τους. Μάλιστα, πέταξε ένα ακόντιο στα πλευρά του αλόγου, ώστε από τον ήχο να καταστεί σαφές ότι το άλογο ήταν κούφιο και ότι μπορεί να περιείχε επικίνδυνο «υλικό». Στην Αινειάδα ο Βιργίλιος βάζει τον Λαοκόωντα να λέει: «Equo ne credite, Teucri / Quidquid id est, timeo Danaos et dona ferentes», δηλαδή «Μην εμπιστεύεστε το άλογο, Τρώες. / Οτιδήποτε κι αν είναι, φοβάμαι τους Έλληνες, ακόμα κι όταν φέρνουν δώρα» (Βργ., Αιν 2.48). Οι Τρώες δεν άκουσαν τον ιερέα τους και έβαλαν το άλογο μέσα στην πόλη. Μάλιστα, «διαπιστώνοντας» ότι οι Αχαιοί είχαν αποπλεύσει για τις πατρίδες τους παραιτούμενοι από τον πόλεμο, κάλεσαν τον Λαοκόωντα, που ήταν ιερέας του Απόλλωνα, να τελέσει θυσία προς τον Ποσειδώνα για να ξεσηκωθούν θύελλες που θα κατέστρεφαν τα πλοία των Αχαιών. Ο λόγος που οι Τρώες δεν είχαν ιερέα του Ποσειδώνα ήταν γιατί τον είχαν λιθοβολήσει στην αρχή του πολέμου, καθώς δεν είχε αποτρέψει με θυσίες την εισβολή. Την ώρα που ο ιερέας θυσίαζε έναν μεγάλο ταύρο στον Ποσειδώνα, δύο τεράστια φίδια βγήκαν από τη θάλασσα και τύλιξαν τα σώματα των γιων του μέχρι που εκείνοι πέθαναν, το ίδιο και ο Λαοκόων. Τα φίδια, στη συνέχεια, μπήκαν στον ναό της ακρόπολης της Τροίας και κουλουριάστηκαν στα πόδια του αγάλματος της Αθηνάς. Με μέσο τον μύθο, το ποίημα αναφέρεται στο κατεξοχήν θέμα της ποίησης του Άθου Δημουλά, την τύχη. Η τύχη στην ποίησή του είναι μια έννοια ανυπότακτη, η αρχή ενός συστήματος υποταγμένων σε αυτήν εννοιών, όπως άπειρο, πεπρωμένο κ. ά., ενώ κάποτε παίρνει και ψευδώνυμα, όπως χρόνος. Στην τύχη, την αρνητικότητα ίσως του κόσμου απέναντι στον άνθρωπο, αντιτάσσεται από μέρους του η μνήμη, που συνιστά τον δεύτερο πόλο του κόσμου και της ποίησης του Άθου Δημουλά (Φωκάς, 1985: 415).

Στοιχεία Έκδοσης:

  • Δημουλάς, Άθως. 1960. Ένδον. Αθήνα: Δίφρος. Και στον συγκεντρωτικό τόμο: Άθως Δημουλάς. 1999. Τα ποιήματα (1951-1985). Αθήνα: Ίκαρος.

Βιβλιογραφία-Δικτυογραφία: