Γραφικό

Πυξίς

Ψηφιακή Αρχαιοθήκη

Επιμ. Τριανταφυλλιά Γιάννου

«Γιαλό γιαλό»

Το ποίημα ανήκει στη συλλογή Χαίρε ποτέ (1η έκδοση: 1988, εκδόσεις «Στιγμή»), όπου η ποιήτρια έχει αναγάγει το αμετάκλητο του θανάτου σε υψηλή ποιητική μετουσίωση (Βαβούρης, 1989: 315-316). Αποτελεί ένα ποίημα-απολογισμό ζωής, όπου διακρίνεται η στοχαστική αναδίφηση από την πλευρά του ποιητικού υποκειμένου. Όνειρα, επιθυμίες, αγώνες, οράματα και προσδοκίες επενδύονται στη ζωή, που, σύμφωνα με την Κική Δημουλά, είναι μια «δαπανηρή ιδέα», καθώς «ναυλώνεις έναν κόσμο για να κάνεις το γύρο μιας βάρκας». Στο συγκεκριμένο ποίημα, οι μύθοι χάνουν την αδιαμφισβήτητη αξία τους και απομυθοποιούνται, καθώς, σύμφωνα με την Κική Δημουλά, είναι «περούκες τόσο φυσικές για φαλακρούς ανέμους». Ανάμεσα στα πολλά νοερά ταξίδια που κάνει η ποιήτρια, είναι κι ένα ταξίδι μέσα στον μύθο του Ορφέα και της Ευρυδίκης. Σύμφωνα με τον μύθο, ο Ορφέας κατήλθε στον Άδη και, όπως του υποσχέθηκαν οι θεοί, θα είχε την ευκαιρία να ξανασμίξει στη γη με την αγαπημένη του Ευρυδίκη, αρκεί να μην κοίταζε προς το μέρος της κατά την άνοδό τους στη γη. Ο Ορφέας όμως έριξε το βλέμμα του στην Ευρυδίκη και έχασε την αγαπημένη του για πάντα. Ο μύθος, λοιπόν, αντιστρέφεται για να αποδώσει τη φθαρτότητα της ανθρώπινης ύπαρξης. Ειδικά ο μύθος του Ορφέα και της Ευρυδίκης χρησιμοποιείται συχνά στην παραδοσιακή ποίηση του πένθους για να επιτευχθεί η παρηγοριά στον πενθούντα και για να τονιστεί το υπέρτατο αγαθό της αγάπης. Ωστόσο, ενδιαφέρουσα είναι εδώ η ανατροπή, καθώς ο Ορφέας δεν γύρισε ούτε μια φορά να κοιτάξει πίσω από ανυπομονησία για την επανένωσή του με την Ευρυδίκη. Η λογική υπερτερεί του συναισθήματος, τονίζοντας ειρωνικά την απώλεια του συναισθήματος του έρωτα που υπήρξε, ωστόσο, ικανό, στα πλαίσια του μύθου, να συγκινήσει τον Άδη και την Περσεφόνη για να δώσουν μια δεύτερη ευκαιρία στον έρωτα των δύο νέων. Το ποιητικό υποκείμενο αναγνωρίζει πως κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί, με αποτέλεσμα να αίρεται το υψηλό του μύθου με τρόπο ειρωνικό (Παπαστάθη, 2014: 256).

Στοιχεία Έκδοσης:

  • Δημουλά, Κική. 1988. Χαίρε ποτέ. Αθήνα: Στιγμή. Και στον συγκεντρωτικό τόμο: Κική Δημουλά. [1998] 2000. Ποιήματα. 3η έκδ. Αθήνα: Ίκαρος.

Βιβλιογραφία-Δικτυογραφία: