Γραφικό

Πυξίς

Ψηφιακή Αρχαιοθήκη

Επιμ. Τριανταφυλλιά Γιάννου

«Αγαμέμνων Ατρείδης»

Το ποίημα συμπεριελήφθη αρχικά στη συλλογή Οι Ατρείδες της φωτιάς και της σιωπής με χρονολογία γραφής το 1983 (1990, έκδοση Διάττων), και αργότερα με μικρές αλλαγές στη συγκεντρωτική έκδοση Πού πήγε, ώς πού πήγε αυτό το ποίημα. Τον Σταύρο Βαβούρη απασχολεί ιδιαίτερα ο μύθος των Ατρειδών. Όπως επεξηγεί σε ένα σημείωμά του, «τα ποιήματα αυτά κλείνουν την προσπάθειά μου να διεισδύσω στο άγριο δράμα της οικογένειας Ατρείδη, που οι παράφορες κι άγριες μορφές της είναι περισσότερο ανεξιχνίαστες απ' όσο φαντάστηκαν όσοι ασχολήθηκαν μαζί τους». Έχουμε, λοιπόν, να κάνουμε με μια προσπάθεια του ποιητή να διεισδύσει στο τραγικό πεδίο των Ατρειδών, γνωρίζοντας εκ των προτέρων πως πρόκειται για ένα πεδίο ανεξιχνίαστο. Το συγκεκριμένο ποίημα προβάλλει έναν άλλο τρόπο ερμηνείας της δολολοφονίας του Αγαμέμνονα από τον Αίγισθο και την Κλυταιμνήστρα. Πιο συγκεκριμένα, την ευθύνη για το τραγικό του τέλος παρουσιάζεται να την έχει ο ίδιος ο Αγαμέμνονας, που με την πράξη του να οδηγήσει χωρίς τη θέλησή της στις Μυκήνες την ερωμένη του Κασσάνδρα προκάλεσε την οργή τόσο της Κλυταιμνήστρας όσο και του θεού Απόλλωνα. Στο ποίημα μεταφέρονται αυτούσιοι στίχοι από την τραγωδία Χοηφόροι του Αισχύλου, όπου ο Ορέστης, κατά την επίκλησή του στον δολοφονημένο πατέρα του, αναφωνεί: «μέμνησο λουτρῶν οἷς ἐνοσφίσθης, πάτερ» («Θυμήσου, πατέρα, τα λουτρά όπου δολοφονήθηκες»). Πέρα από τον Αγαμέμνονα, η παρουσία της Ηλέκτρας και της Χρυσοθέμιδος γίνεται αντιληπτή από τα συμφραζόμενα, και οι μορφές τους ταυτίζονται με την έννοια της προσμονής και της αγάπης (Νάσιου, 2014: 831).

Στοιχεία Έκδοσης:

  • Βαβούρης, Σταύρος. 1998. Πού πήγε, ώς πού πήγε αυτό το ποίημα. Αθήνα: Ερμής.

Βιβλιογραφία-Δικτυογραφία:

  • Βαβούρης, Σταύρος. 1990. Οι Ατρείδες της φωτιάς και της σιωπής (1950-1988). Αθήνα: Διάττων.
  • Νάσιου, Δέσποινα. 2014. «Ηλέκτρα και Χρυσόθεμις, αντανακλάσεις του μύθου στη νεοελληνική ποίηση: Από τον Σεφέρη ώς τον Λαμπρέλλη». Πρακτικά 7ου συνεδρίου μεταπτυχιακών φοιτητών και υποψηφίων διδακτόρων του τμήματος Φιλολογίας (16-18 Μαΐου 2013). Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. 824-834.