Γραφικό

Πυξίς

Ψηφιακή Αρχαιοθήκη

Επιμ. Τριανταφυλλιά Γιάννου

«Το δείπνο»

Το ποίημα ανήκει στη συλλογή Η συνέχεια του Μανόλη Αναγνωστάκη, που εκδόθηκε ιδιωτικά και σε λίγα αντίτυπα στα 1954. Στις Συνέχειες παρατηρείται η σύγκρουση του Μανόλη Αναγνωστάκη με την καταρχήν σύμμαχη μεταπολεμική αριστερά (Μαρωνίτης, 1976: 38-44). Το συγκεκριμένο ποίημα, τρίτο κατά σειρά στην πρώτη Συνέχεια (1953–1954), βρίσκεται στη μέση περίπου της γόνιμης τριακονταετίας του ποιητή (1941–1971) και διαιρεί ακριβώς το σώμα των ογδόντα επτά ποιημάτων του, αφού έχει αύξοντα αριθμό σαράντα τρία. Στο ποίημα, το γνωστό θέμα της Καινής Διαθήκης μεταφράζεται σε πολιτική αλληγορία, και με τον τρόπο αυτό ο ποιητής κρυσταλλώνει ποιητικά και με σπάνια ευστοχία την οδυνηρότερη, ίσως, εμπειρία του, καθώς, λίγο πριν από τη δίκη του (1949), διαγράφεται από το κόμμα. Ωστόσο, δεν ομολογεί στο στρατοδικείο τη διαγραφή αυτή, γεγονός που ασφαλώς θα απέτρεπε την καταδίκη του σε θάνατο. Επομένως, με το ποίημα αυτό ο Μανόλης Αναγνωστάκης αναφέρεται στην προδοσία που νιώθει ότι συντελείται στον ιδεολογικό χώρο της μεταπολεμικής αριστεράς. Ο ρόλος των παρενθέσεων είναι ιδιαίτερα σημαντικός, όχι μόνο στο συγκεκριμένο ποίημα αλλά και στο σύνολο της ποίησής του. Στις παρενθέσεις η ποίησή του μοιάζει συνομιλία αποκαλυπτική, συνεννόηση συντροφική, χειρονομία επικοινωνίας, κατάφαση. Ο παρένθετος λόγος του είναι πιο ευάλωτος, πιο κοντινός, λιγότερο σαρκαστικός. Η «άλλη» του ποίηση, η εκτός παρενθέσεων, μοιάζει γυμνή, τελεσίδικη, πικρή, και πονάει σαν μαχαίρι. Είναι η ποίηση που αγνοεί τον αναγνώστη, έχοντας στραμμένη την προσοχή της στο γεγονός ή στα γεγονότα (Σκούρα, 1993: 219-220).

Στοιχεία Έκδοσης:

  • Αναγνωστάκης, Μανόλης. 2000. Τα ποιήματα (1941-1971). Αθήνα: Νεφέλη.

Βιβλιογραφία-Δικτυογραφία: