Πόροι για τα Ομηρικά έπη: Ο τρωικός μύθος στην τέχνη και τη λογοτεχνία

Ορέστης στους Δελφούς (Naples 82270)

Περιγραφή

Απουλικός ερυθρόμορφος ελικωτός κρατήρας με πώμα, από το Ρούβο (Ruvo) της Απουλίας. Αποδίδεται σε αγγειογράφο που στιλιστικά βρίσκεται κοντά στον "Ζωγράφο της Μαύρης Ερινύας".

Η κύρια όψη του αγγείου διακοσμείται με μια σκηνή «Ορέστειας», πιθανώς επηρεασμένη από τις Ευμενίδες του Αισχύλου. Απεικονίζει τη σκηνή όπου ο Ορέστης καταδιωκόμενος από τις Ερινύες έχει καταφύγει στο εσωτερικό του δελφικού ναού, εκεί όπου άλλοτε του είχε δωθεί η εντολή να εκδικηθεί το θάνατο του πατέρα του, για να εξαγνισθεί. Εξαντλημένος από την καταδίωξη, σχεδόν γυμνός με μοναδικό ένδυμα ένα μικρό ιμάτιο που πέφτει στα σκέλη του, έχει αγκαλιάσει ικέτης τον ιερό ομφαλό του Απόλλωνα και έχει τραβήξει το σπαθί του. Η χλαμύδα του ανεμίζει και τα σηκωμένα μαλλιά του υποδηλώνουν το φόβο του. Δίπλα στον ομφαλό, που καλύπτεται απόένα μάλλινο δίχτυ, το αγρηνόν), διακρίνεται η δάφνη, το ιερό δέντρο του θεού. Ο Απόλλωνας με το τόξο και τα βέλη του και με το χέρι προτεταμένο στέκεται μπροστά του προστατεύοντάς τον από την επίθεση μια Ερινύας. Η Ερινύα που μισοφαίνεται απεικονίζεται με δωρικό πέπλο και μαύρο σώμα, κρατώντας ένα φίδι. Η Πυθία, στα αριστερά με το κλειδί του ναού (το χαρακτηριστικό της γνώρισμα) να της έχει γλιστρήσει από τα χέρια, με αναμαλλιασμένα γκρι μαλλιά και φοβισμένο ύφος εγκαταλείπει το ιερό. Στην άκρη δεξιά ένα άγαλμα της κυνηγέτιδας Άρτεμης· η θεά με κυνηγετική περιβολή φέρει δύο δόρατα, στέκεται στις μύτες των ποδιών της και το επεισόδιο σκιάζοντας με το δεξί της χέρι τα μάτια της. Συνοδεύεται από δύο σκύλους.

Ιδιαίτερη έμφαση έχει αποδωθεί στις διακοσμητικές λεπτομέρειες του ναού. Διακρίνονται τρεις ιωνικοί κίονες που οριοθετούν το εσωτερικό του ναού. Ακόμη, διάφορα αφιερωματικά αντικείμενα κρέμονται από τους τοίχους και την οροφή. Άλλα αναγνωριστικά και χαρακτηριστικά του ιερού αποτελούν η δάφνη και ο Ομφαλός ενώ οι δύο χάλκινοι τρίποδες και η υδρία που έχει αναποδογυρίσει ο Ορέστης είναι αναθήματα στον Απόλλωνα, όπως και οι τροχοί και τα κράνη που βρίσκονται αναρτημένα στο βάθος.

Λεξικογραφικές πληροφορίες

Βιβλιογραφια

Μ. Βουτυράς & Α. Γουλάκη-Βουτυρά, Η αρχαία ελληνική τέχνη και η ακτινοβολία της, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 2011, σ. 243.

Αρχαία Τέχνη

Μουσείο: NAPLES Museo Nazionale Archeologico 3249 inv. 82272

Περίοδος: Κλασική (ύστερη)

Χρονολογία: 4ος αι. π.Χ. (370–360 π.Χ. περίπου)

Καλλιτέχνης: Συγγενούς τεχνοτροπίας με τον Ζωγράφο της Μαύρης Ερινύας

Είδος: Κρατήρας