Ίαμβοι

Περιγραφή

Γραμματολογικές Πληροφορίες

[οὐ φιλέω μέγαν] D60, 114W Στον ηρωικό κόσμο της Ιλιάδας οι αρετές και τα εξωτερικά προσόντα του ήρωα πολεμιστή αποτελούν αξεχώριστη ενότητα, πβ. Γ 210 κεξξ.. Ο Αρχίλοχος τη διασπά, ο στρατηγός του αρκεί να είναι γενναίος, ο επιτηδευμένα ωραίος στρατηγός γελοιοποιείται σε αντιπαράθεση με τον στραβοκάνη γενναιόψυχο ηγέτη· στην εικόνα και των δύο κυριαρχεί το παράστημα και ο διασκελισμός. [ἑπτὰ γὰρ νεκρῶν] 61 D Ειρωνικά αντιμετωπίζεται από το μισθοφόρο στρατιώτη και η ηρωική πράξη, τη δόξα του ήρωα που σκοτώνει τον αντίπαλό του στη μάχη τη διεκδικεί όλο το πλήθος των μισθοφόρων. Στην Ιλιάδα η διάκριση στη μάχη και το κλέος ανήκουν μόνο στον επώνυμο ήρωα και του εξασφαλίζουν σεβασμό. [Tοῖς θεοῖς] D58, 130W [θυμέ, θύμ'] D67a, 128W [τοῖος ἀνθρώποισι θυμός] D68, 131-2W Η εναλλαγή ευτυχίας – δυστυχίας που κυριαρχούν στην ανθρώπινη ζωή καθορίζονται από τους θεούς, ο άνθρωπος δεν μπορεί να αντιτάξει παρά αυτοσυγκράτηση, υπομονή και θάρρος. Η ἀμηχανία του ανθρώπου μπροστά στη βούληση των θεών και της Μοίρας, το εφήμερο και ευάλωτο της κατάστασής του, οι συμφορές αντιμετωπίζονται με την τλημοσύνη· αρετή που δεν διαθέτει ο Αχιλλέας της Ιλιάδας, επιδεικνύει όμως ο Οδυσσέας στην προσπάθειά του να γυρίσει με τους συντρόφους του στην Ιθάκη και να επιβληθεί στους μνηστήρες. Στο λόγο που απευθύνει ο Οδυσσέας στον Αμφίνομο στο σ της Οδύσσειας στ.130 κεξξ. του επισημαίνει την αδυναμία του ανθρώπου, την εξάρτησή του από τη βούληση των θεών και το εύθραυστο της ανθρώπινης ευτυχίας. Είτε απευθύνεται στη βασανισμένη του ψυχή (πβ επίσης Οδύσσεια υ στ. 9-23), είτε παρηγορεί τον Περικλή για το φοβερό ναυάγιο που βύθισε στο πένθος όλη την πόλη, είτε μιλάει για την εφήμερη κατάσταση του ανθρώπου που η ζωή του αλλάζει μέρα τη μέρα στο Γλαύκο η συμβουλή του είναι η τλημοσύνη και το μέτρο. [χρημάτων ἄελπτον] D74, 122W Στον ομηρικό κόσμο η ανατολή και η δύση του Ήλιου είναι ένα από τα βασικά μοτίβα της απαρασάλευτης φυσικής τάξης των πραγμάτων που ρυθμίζεται από τους θεούς- αλλά και ισχύει και για τους θεούς- και στην οποία υποτάσσονται οι άνθρωποι· στην Οδύσσεια ( μ 377 κεξξ.) ο οργισμένος για τη σφαγή των βοδιών του Ήλιος απειλεί να την ανατρέψει, όμως η παρέμβαση του Δία και η υπόσχεση για τιμωρία των ενόχων απομακρύνουν τον κίνδυνο μιας τέτοιας ανατροπής. Ο Αρχίλοχος, ζώντας σ’ ένα διαφορετικό κόσμο, δέχεται τη μεταβολή των πάντων, ακόμα και της φυσικής τάξης του κόσμου, ως βούληση του Δία, που μπορεί να προκαλεί φόβο στους ανθρώπους όμως δεν πρέπει να θεωρείται ανέλπιστη και απίστευτη. Το ποίημα ξεκινάει αναφέροντας πιθανώς την έκλειψη ηλίου της 6ης Απριλίου του 648 π.Χ. που δίνει αφορμή και για τις παρατηρήσεις του ποιητή.