Πόροι για τα Ομηρικά έπη: Ο τρωικός μύθος στην τέχνη και τη λογοτεχνία

Ορέστη αναγνώριση (Louvre K544)

Περιγραφή

Λουκανική ερυθρόμορφη πελίκη. Αποδίδεται στον "Ζωγράφο των Χοηφόρων". Απεικονίζεται σκηνή από τις Χοηφόρους του Αισχύλου. Συγκεκριμένα, πρόκειται για τη συνάντηση της Ηλέκτρας και του Ορέστη στον τάφο του Αγαμέμνονα. Ο τάφος αντιπροσωπεύεται από κίονα δωρικού ρυθμού και είναι ιδιαίτερα διακοσμημένος. Στην κορυφή φέρει μελανόμορφο καλυκόσχημο κρατήρα. Το τυλιγμένο πάνω στον κίονα φίδι, πιθανώς να συνδέεται με το όνειρο της Κλυταιμήστρας, όπως περιγράφεται διά στόματος Χορού στο κείμενο του Αισχύλου (στ. 526 κεξ.). Στη βάση υπάρχουν 5 βαθμιδωτά σκαλοπάτια, πάνω στα οποία διακρίνονται αγγεία χοών, διαφόρων μεγεθών. Η Ηλέκτρα βρίσκεται καθιστή στα σκαλιά του τάφου, στο κέντρο της σκηνής. Έχει μαύρα σγουρά μαλλιά και φορά μακρύ διακοσμημένο ιμάτιο. Η παρουσία της εξισορροπείται από άλλες δύο αντρικές μορφές που στέκονται όρθιες, μία στα αριστερά και μία στα δεξιά. Στα αριστερά, στέκεται ο Ορέστης, κρατώντας αγγείο χοής (κάτι που απουσιάζει από το κείμενο του Αισχύλου). Φορά καπέλο ταξιδιώτη και διακοσμημένες μπότες. Στα δεξιά, όπου κανείς θα περίμενε να δει τον Πυλάδη, στέκεται ο Ερμής σε χαλαρή στάση. (Στα υπόλοιπα αγγεία με την ίδια θεματολογία, στη δεξιά πλευρά, συνήθως, στέκεται ο Πυλάδης (σύμφωνα και με το κείμενο). Ο Ερμής φέρει το τυπικό έμβλημά του, το κηρύκειο, ως αγγελιοφόρος των θεών. Η παρουσία του Ερμή, αντί του Πυλάδη, στη συγκεκριμένη αγγειογραφία προκαλεί σίγουρα απορία. Ωστόσο, η παρουσία του θεού εντοπίζεται στους εισαγωγικούς στίχους των Χοηφόρων (1-2), όπου ο Ορέστης επικαλείται τον Ερμή, παρουσία και του Πυλάδη, και στους στ. 812-18, όπου τώρα ο Χορός επικαλείται τον θεό, με σκοπό να εξασφαλίσει την επιτυχία στον Ορέστη. Πιθανώς, αυτό το δεύτερο στοιχείο αντιπροσωπεύεται από το στεφάνι νίκης που κρατά ο Ερμής στο δεξί του χέρι.

Σύμφωνα με τον Ι. Κακριδή «η Ηλέκτρα κάθεται περίλυπη στα σκαλοπάτια του μνήματος όπου έχει αποθέσει τα νεκρικά της δώρα. Ο Ορέστης φανερώνεται από τα αριστερά κρατώντας το δόρυ του και φιάλη. Ο Ερμής ακουμπισμένος στο κηρύκειό του στέκεται δεξιά βαστώντας στεφάνι».

Λεξικογραφικές πληροφορίες

Βιβλιογραφια

Ι. Κακριδής, Ελληνική Μυθολογία, τόμος 5 (Τρωικός Μύθος), Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1986, σ. 177.

Αρχαία Τέχνη

Μουσείο: PARIS Musée du Louvre K 544

Περίοδος: Κλασική (ύστερη)

Χρονολογία: 4ος αι. π.Χ. (350 π.Χ. περίπου)

Καλλιτέχνης: Ζωγράφος των Χοηφόρων

Είδος: Πελίκη