Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΠΙΝΔΑΡΟΣ

Πυθιονίκαις (3.70-3.92)


70 ὃς Συρακόσσαισι νέμει βασιλεύς, [στρ. δ]
πραῢς ἀστοῖς, οὐ φθονέων ἀγαθοῖς, ξεί-
νοις δὲ θαυμαστὸς πατήρ.
τῷ μὲν διδύμας χάριτας
εἰ κατέβαν ὑγίειαν ἄγων χρυσέαν
κῶμόν τ᾽ ἀέθλων Πυθίων αἴγλαν στεφάνοις,
τοὺς ἀριστεύων Φερένικος ἕλεν Κίρρᾳ ποτέ,
75 ἀστέρος οὐρανίου
φαμὶ τηλαυγέστερον κείνῳ φάος
ἐξικόμαν κε βαθὺν πόντον περάσαις.

ἀλλ᾽ ἐπεύξασθαι μὲν ἐγὼν ἐθέλω [αντ. δ]
Ματρί, τὰν κοῦραι παρ᾽ ἐμὸν πρόθυρον σὺν
Πανὶ μέλπονται θαμά
σεμνὰν θεὸν ἐννύχιαι.
80 εἰ δὲ λόγων συνέμεν κορυφάν, Ἱέρων,
ὀρθὰν ἐπίστᾳ, μανθάνων οἶσθα προτέρων
ἓν παρ᾽ ἐσλὸν πήματα σύνδυο δαίονται βροτοῖς
ἀθάνατοι. τὰ μὲν ὦν
οὐ δύνανται νήπιοι κόσμῳ φέρειν,
ἀλλ᾽ ἀγαθοί, τὰ καλὰ τρέψαντες ἔξω.

τὶν δὲ μοῖρ᾽ εὐδαιμονίας ἕπεται. [επωδ. δ]
85 λαγέταν γάρ τοι τύραννον δέρκεται,
εἴ τιν᾽ ἀνθρώπων, ὁ μέγας πότμος. αἰὼν δ᾽ ἀσφαλής
οὐκ ἔγεντ᾽ οὔτ᾽ Αἰακίδᾳ παρὰ Πηλεῖ
οὔτε παρ᾽ ἀντιθέῳ Κάδμῳ· λέγονται {γε} μὰν βροτῶν
ὄλβον ὑπέρτατον οἳ σχεῖν, οἵτε καὶ χρυσαμπύκων
90 μελπομενᾶν ἐν ὄρει Μοισᾶν καὶ ἐν ἑπταπύλοις
ἄϊον Θήβαις, ὁπόθ᾽ Ἁρμονίαν γᾶμεν βοῶπιν,
ὁ δὲ Νηρέος εὐβούλου Θέτιν παῖδα κλυτάν,


70τον βασιλιά που κυβερνάει τη Συρακούσα· [στρ. δ]
για τους πολίτες είναι πράος, δίχως φθόνο για τους αγαθούς,
και για τους ξένους θαυμαστός πατέρας.
Αν έφτανα και του ᾽φερνα εκεί πέρα δίδυμες χάρες:
τη χρυσή υγεία και τον ύμνο για τις λαμπρές του νίκες,
τα στεφάνια που κάποτε κέρδισε ο Φερένικος στην Κίρρα,
στους πυθικούς αγώνες,
θα του φαινόμουν, λέω, σαν φως πιο λαμπερό
75κι από τ᾽ άστρο του ουρανού,
καθώς εκεί θα πήγαινα, το πέλαο το βαθύ περνώντας.

Ωστόσο στη Μητέρα θέλω να δεηθώ, τη σεβαστή θεά, [αντ. δ]
που μες στη νύχτα την υμνούν συχνά μπροστά στα πρόθυρά μου,
μαζί της και τον Πάνα, νέες κοπέλες.
80Κι αν κατέχεις, Ιέρων, το γνήσιο των λόγων τ᾽ απόσταγμα να νιώθεις
ξέρεις οι πρόγονοι τί είπαν:
«Για ένα καλό δυο βάσανα μαζί στέλνουν στον άνθρωπο οι θεοί.»
Οι ανόητοι δεν το μπορούν αυτά μ᾽ ευπρέπεια να υποφέρουν,
όμως οι γνωστικοί μπορούν, δείχνοντας προς τα έξω μόνο το καλό.

Απ᾽ την ευδαιμονία και συ ένα μερίδιο έχεις. [επωδ. δ]
85Σε σένα, τον ηγέτη του λαού, τον τύραννο,
σε σένα, πάνω απ᾽ όλους τους θνητούς,
έχει το βλέμμα του καλόγνωμα στραμμένο το μέγα πεπρωμένο.
Η ζωή ασυννέφιαστη δεν στάθηκε μήτε για τον Πηλέα τον Αιακίδη
μήτε για τον ισόθεο Κάδμο. Ωστόσο, λένε, τούτοι χάρηκαν
την πιο μεγάλη που έλαχε σε άνθρωπο ευτυχία,
90αυτοί που ακούσαν τη μολπή των χρυσοστέφανων Μουσών,
στο όρος και την εφτάπυλη τη Θήβα,
σαν έπαιρναν για ταίρι ο ένας τη βοϊδόματη Αρμονία
κι ο άλλος τη Θέτιδα, του βαθυστόχαστου Νηρέα
τη φημισμένη κόρη.


70που βασιλιάς στις Συρακούσες κυβερνά [στρ. δ]
ήμερος στους λαούς του, δίχως φθόνο
για τους καλούς και θαυμαστός
από τους ξένους σαν πατέρας.
Σ᾽ αυτόν, αν έφτανα διπλή
φέρνοντας χάρη: τη χρυσή του υγεία
κι έναν ύμνο, στόλισμα των Πυθικών
στεφάνων που ο Φερένικός του
νικώντας κέρδισε στην Κίρρα έναν καιρό,
75πιο ξέλαμπρο θενά ᾽φτανα, λέγω, για κείνον φως
κι απ᾽ άστρο τ᾽ ουρανού,
αφού περνούσα το βαθύ τον πόντο.

Όμως εγώ θενα επικαλεστώ [αντ. δ]
την τρισεβάσμια τη Θεά Μητέρα,
που δίπλα στων σπιτιών μου την εξώπορτα
συχνά τη νύχτα κόρες έρχουνται
να ψάλουνε μαζί και με τον Πάνα.
80Μα σαν που ξέρεις τη σωστή κορφή,
Ιέρωνα, των λόγων να κατέχεις,
θυμήσου τί έμαθες απ᾽ τους παλιούς:
«Πλάι σ᾽ ένα καλό οι θεοί μοιράζουν
στον άνθρωπο από δυο μαζί κακά».
Αυτά λοιπόν δεν ημπορούνε οι μωροί
όπως ταιριάζει να υποφέρουν
παρά μονάχα οι εκλεχτοί,
που έξω την όψη την καλή να στρέφουν ξέρουν.

Κλήρος σου εσένα δόθηκε η ευδαιμονία [επωδ. δ]
85και βασιλιά λαοπρόβλητο παρά καθ᾽ άλλον
σε βλέπ᾽ η Μοίρα η μεγάλη·
μα τέλεια ασάλευτη ζωή δε δόθηκε
ούτε στον Αιακίδη τον Πηλέα
ούτε στον Κάδμο τον ισόθεο·
που όμως αυτοί, λέγουν, πως είχανε
στον κόσμο την υπέρτατη ευτυχία,
αφού και τις χρυσοστεφάνωτες
90τις Μούσες άκουσαν να τραγουδούνε
στ᾽ όρος επάνω και στη Θήβα την εφτάπυλη,
ο ένας σαν έπαιρνε γυναίκα του
την παγκαλόμορφη Αρμονία
κι ο άλλος τη Θέτη του σοφού
Νηρέα την ξακουσμένη κόρη.