Αφιέρωμα στη Δόμνα Σαμίου

Επίπεδο: Γ1 Δεξιότητα: Κατανόηση Προφορικού Λόγου
Πηγή: Ραδιοφωνική εκπομπή

Κείμενο

ΣΑΜΙΟΥ: Το τραγούδι και το παραμύθι δεν έχει αφέντη.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αγέρωχη και σοβαρή, ντόμπρα και καταδεκτική, αλλά κυρίως τρυφερή. Με φωνή και κορμοστασιά στιβαρή, σα δωρική κολόνα, με τη ζωή της όλη ταμένη σε ένα όραμα και ένα σκοπό: την καταγραφή, τη διάσωση και την έρευνα της παραδοσιακής μας μουσικής και των δημοτικών μας τραγουδιών, δηλαδή της ιστορίας και της μνήμης μας, του πολιτισμού μας. Η Δόμνα Σαμίου κουβαλούσε τον πολιτισμό και την παράδοση των προγονών της από τη Μικρά Ασία και κυρίως το μεράκι όλων αυτών, που πρόσφυγες ρίζωσαν στη γειτονιά της Καισαριανής, όπου η ίδια γεννήθηκε.
ΣΑΜΙΟΥ: Οι γείτονες ήτανε όλοι Μικρασιάτες. Αυτοί λοιπόν οι άνθρωποι, απ’ ό,τι θυμούμαι πια εγώ, που ήρθανε από εκεί κατεστραμμένοι, στενοχωρημένοι, δεν έλειπε, όμως, και το μεράκι, γιατί αυτός ο κόσμος, όλος ο πληθυσμός, που έφυγε από τη Μικρά Ασία και εγκαταστάθηκε εδώ, μαζί κουβάλησε και όλο τον πολιτισμό που είχε εκεί στη Μικρά Ασία: τα έθιμά τους, τα ήθη βεβαίως, τις παραδόσεις τους.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Φαίνεται ότι το χάρισμα, το ταλέντο και το δώρο της φωνής η Δόμνα το πήρε από τον πατέρα της. Αργότερα διδάχτηκε και γνώρισε τη βυζαντινή μουσική δίπλα στο δάσκαλό της, τον Σίμωνα Καρρά.
ΣΑΜΙΟΥ: Λοιπόν ο πατέρας μου είχε πολύ ωραία φωνή ο άνθρωπος και τα χειμωνιάτικα βράδια, και όχι μόνο, μέσα σε εκείνη την παράγκα που γεννήθηκα, τραγουδούσε και του άρεσε πολύ να ψέλνει. Και είχα μια μεγάλη έφεση και αγάπη προς αυτή τη μουσική χωρίς να ξέρω παιδί ότι είναι αυτό. Και από εκεί είχα τη τύχη να συναντήσω τον δάσκαλό μου, τον αείμνηστο, τον Σίμωνα Καρρά, το 41-42 τον συνάντησα, και χαίρομαι πάρα πολύ, γιατί αυτό που αγάπησα, αυτό που ερωτεύτηκα, αν θέλεις, στη ζωή μου είναι αυτή η μουσική. Και μ’ αξίωσε ο Θεός να την υπηρετήσω, όσο μπόρεσα μέχρι τώρα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η Δόμνα Σαμίου δούλεψε πολύ για αυτό που αγάπησε περισσότερο απ’ όλα. Τη μουσική και την παράδοση. Σ’ αυτήν αφιέρωσε άλλωστε και τη ζωή της: μέσα από εκπομπές στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας, όπου εργάστηκε για χρόνια. Πέρασε πολλά καλοκαίρια γυρνώντας από χωριό σε χωριό και από κάμπο σε βουνό και θάλασσα με ένα μικρό μπομπινόφωνο στο χέρι, καταγράφοντας με επιμονή και πάθος τα δημοτικά τραγούδια απ’ το στόμα των γερόντων, των μανάδων, των γιαγιάδων, των ανδρών και των παιδιών.
ΣΑΜΙΟΥ: Έχω καταγράψει πάρα πολλά χρόνια, το εξηντακάτι είχα αγοράσει ένα uher με μπομπίνες. Πήγαινα το καλοκαίρι -όταν έπαιρνα την άδειά μου από τη Ραδιοφωνία, γιατί ήμουνα υπάλληλος Ραδιοφωνίας- πήγαινα στα χωριά από Θράκη, Μακεδονία, Ήπειρο, Θεσσαλία, Ρούμελη, Πελοπόννησο, νησιά, Κρήτη, παντού, παντού. Πήγαινα και κατέγραφα τραγούδια. Έχω πολύ υλικό και μέσω του συλλόγου μου προσπαθώ να εκδώσω δίσκους, cd δηλαδή, και σιγά σιγά τα εκδίδω, γιατί η ηλικία μου πέρασε και θέλω να αφήσω πίσω μου δισκογραφική ναι, για τα παιδιά μας κυρίως.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Την πίστη της για την παραδοσιακή μουσική και τα τραγούδια του τόπου την μετέδωσε και την έκανε να ριζώσει στους μαθητές της, του καλλιτεχνικού συλλόγου δημοτικής μουσικής που έφερε το όνομά της. Μ’ αυτούς τους μαθητές και με τους μουσικούς της έδινε συναυλίες στην Ελλάδα και τον κόσμο. Από τον θησαυρό που συγκέντρωσε σε ένα τεράστιο πολύτιμο αρχείο ηχογράφησε σχεδόν 40 δίσκους. Επιθυμία της αυτοί να φτάσουν στα σχολειά και τα παιδιά, γιατί αυτά τα τραγούδια είναι ιστορία, όπως έλεγε.
ΣΑΜΙΟΥ: Επιθυμία μου είναι, αν μπορέσουν να πάνε αυτά, αυτά τα cd στα σχολεία και να τα διδάξουνε και οι δάσκαλοι στα παιδιά, γιατί είμαι σίγουρη πως μέσα από τα τραγούδια τα παιδιά μας τραγουδώντας μαθαίνουν την ιστορία.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Έζησε από νωρίς την αναγνώριση και την αγάπη του κοινού. Αρχές της δεκαετίας του 70, ο Διονύσης Σαββόπουλος συνεργάζεται μαζί της στο Ροντέο και το Κύτταρο, μια συνεργασία που μένει στην ιστορία. Ήταν το 2004, όταν ο πρωτοψάλτης Μεσολογγίου, Θεόδωρος Ακρίδας, της κάνει μήνυση για τα τολμηρά τραγούδια της αποκριάς, που έθιξαν τα χρηστά του ήθη. Μια μήνυση που ξεσήκωσε θύελλα διαμαρτυριών και έκανε ακόμη και τους δικαστές να γελάσουν ζητώντας σχεδόν συγγνώμη από την κυρία Δόμνα, η οποία παρόλη την αγάπη, την αναγνώριση, τις μεγάλες εργασίες, έμεινε με το παράπονο.
ΣΑΜΙΟΥ: Και αυτά τα τραγούδια μέχρι σήμερα ο κόσμος τα τραγουδάει, παρόλα αυτά, όμως, βλέπεις ότι το παράπονό μου είναι ότι το δημοτικό μας τραγούδι είναι περιφρονημένο.