Η ιστορία και η μυθολογία συνήγοροι της εκστρατείας. — Το ιδανικό πρότυπο του Ηρακλή. [105] Θα επιχειρούσα ίσως να σου πω ακόμα περισσότερα σχετικά με τον τρόπο που θα σε βοηθούσε να νικήσεις το γρηγορότερο τη δύναμη του βασιλιά. Φοβούμαι όμως μήπως με κατακρίνουν μερικοί, ότι, χωρίς να έχω ως τώρα καμιά ανάμειξη στα στρατιωτικά, αποτολμώ να δώσω συμβουλές σ᾽ εσένα, που έχεις κιόλας κατορθώσει παρά πολλά και σοβαρά έργα πολεμικά. Έχω λοιπόν τη γνώμη πως για το θέμα αυτό δεν θα έπρεπε να πω τίποτα παραπάνω. Όσο για τα άλλα όμως, είμαι βέβαιος ότι και ο πατέρας σου, και ο ιδρυτής της δυναστείας και ο αρχηγός του γένους σας, τις ίδιες συμβουλές θα σου έδιναν μ᾽ εμένα — αν βέβαια οι δυο πρώτοι ήταν σε θέση να μιλήσουν και αν οι νόμοι οι θεϊκοί έδιναν το δικαίωμα αυτό στον τελευταίο. [106] Και έχω για απόδειξη τις ίδιες τους τις πράξεις: Ο πατέρας σου είχε σχέσεις θαυμάσιες με όλες τις πόλεις που σου λέω τώρα να τις προσέξεις ιδιαίτερα. Ο ιδρυτής πάλι της δυναστείας σας, που είχε φιλοδοξία μεγαλύτερη από τους συμπολίτες του και θέλησε να κάμει μοναρχία, δεν σκέφτηκε με όμοιο τρόπο όπως όλοι όσοι κινούνται από τέτοιες φιλοδοξίες. [107] Αυτοί δηλαδή αποχτούν αυτή την εξουσία δημιουργώντας ταραχές και σφαγές στις πόλεις τους, ενώ αυτός άφησε εντελώς ήσυχες τις ελληνικές πόλεις και φρόντισε να εγκαταστήσει βασιλεία μονάχα στη Μακεδονία· γιατί ήξερε πως οι Έλληνες δεν έχουν συνηθίσει να υπομένουν μοναρχίες, ενώ οι άλλοι λαοί δεν είναι καν σε θέση να ρυθμίσουν τη ζωή τους χωρίς αυτό το είδος εξουσίας. [108] Και ακριβώς γιατί είχε βαθιά επίγνωση αυτών, η δικιά του η βασιλεία ξεχώριζε πολύ από τις άλλες· είναι ο μόνος Έλληνας που δεν βρήκε σωστό να γίνει ο μονάρχης στην ίδια τη φυλή του, γι᾽ αυτό και μπόρεσε να αποφύγει τους κινδύνους που φέρνει η μοναρχία. Είναι άλλωστε γνωστό πως όσοι επιχείρησαν να επιβάλλουν κάτι τέτοιο στην Ελλάδα, όχι μονάχα οι ίδιοι καταστράφηκαν, αλλά και όλη η γενιά τους εξαφανίστηκε εντελώς, ενώ εκείνος πέρασε μια ζωή ευτυχισμένη χωρίς άλλο, και στη γενιά του κληροδότησε τις ίδιες λαμπρές τιμές που είχε χαρεί ο ίδιος. [109] Και όσο για τον Ηρακλή, όλοι υμνούν την παλικαριά και απαριθμούν τα κατορθώματά του, αλλά για τις άφθονες ψυχικές του αρετές ούτε ένας, ποιητής ή πεζογράφος, δεν έκανε ποτέ κανέναν λόγο. Ωστόσο εγώ βλέπω εδώ θαυμάσιο υλικό, ανεκμετάλλευτο εντελώς, όχι ασήμαντο ούτε άγονο, αλλά κατάμεστο από ευκαιρίες για επαίνους και πράξεις λαμπρές, υλικό που περιμένει ρήτορα ικανό, για να μπορέσει να το προβάλει άξια. [110] Αν είχα ασχοληθεί νεότερος με αυτό, εύκολα θα απόδειχνα πως ο δικός σας πρόγονος όλους τους προηγούμενους τους είχε ξεπεράσει στη φρόνηση, στις ευγενικές φιλοδοξίες και στη δικαιοσύνη ακόμα περισσότερο από ό,τι στη σωματική ρώμη. Τώρα όμως που καταπιάστηκα με αυτό το θέμα και είδα το πλήθος των αρετών που πρέπει να εκθέσω, τα έβαλα με τη σημερινή μου αδυναμία και ένιωσα καλά πως θα έπρεπε ο λόγος μου να πάρει έκταση τουλάχιστο διπλάσια από αυτόν που τώρα εσύ διαβάζεις. Έτσι, για τον λόγο που άκουσες, όλα τα άλλα θέματα τα άφησα κατά μέρος, και ανάλαβα να εκθέσω μια μόνο πράξη, σχετική και ταιριαστή με όσα ως τώρα είπα και εντελώς επίκαιρη με όσα τώρα λέω. [111] Ο Ηρακλής, θέλω να πω, που έβλεπε την Ελλάδα να είναι γεμάτη πολέμους και ταραχές, επαναστάσεις και συμφορές κάθε λογής, έβαλε τέρμα σε όλα αυτά και συμφιλίωσε τις πόλεις μεταξύ τους και έδειξε στις επόμενες γενιές ποιούς πρέπει να έχουν για συμμάχους και με ποιούς πρέπει να πολεμούν. Έκαμε μάλιστα εκστρατεία κατά της Τροίας, που είχε τότε την πιο μεγάλη δύναμη ανάμεσα στις πόλεις της Ασίας και τόσο πολύ ξεπέρασε σαν στρατηγός τους Έλληνες που αργότερα πολέμησαν αυτή την ίδια πόλη, [112] ώστε οι τελευταίοι, με όλη τη δύναμη των Ελλήνων ενωμένη, ύστερα από δέκα χρόνια ολόκληρα, μόλις και μετά βίας κατάφεραν να εκπορθήσουν την Τροία, ενώ αυτός με λιγοστούς συντρόφους του μονάχα, μέσα σε λιγότερες ακόμα και από δέκα μέρες, εύκολα την κυρίευσε ολοκληρωτικά. Έπειτα από αυτό σκότωσε όλους τους βασιλιάδες που κατοικούσαν στα παράλια και από τις δυο ηπείρους, και αυτούς δεν θα μπορούσε ποτέ να τους εξοντώσει, αν δεν νικούσε πρώτα τον στρατό τους. Ύστερα από τα κατορθώματα αυτά, έστησε τις γνωστές Ηράκλειες στήλες, λαμπρό τρόπαιο για την καταστροφή των βαρβάρων, μνημείο για την παλικαριά και για όλους τους κινδύνους που αντιμετώπισε, σύνορο τέλος για τη χώρα των Ελλήνων.
|