Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας
Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
Ποιητική (1448a-1448b)
[1448a] [II] Ἐπεὶ δὲ μιμοῦνται οἱ μιμούμενοι πράττοντας, ἀνάγκη δὲ τούτους ἢ σπουδαίους ἢ φαύλους εἶναι (τὰ γὰρ ἤθη σχεδὸν ἀεὶ τούτοις ἀκολουθεῖ μόνοις, κακίᾳ γὰρ καὶ ἀρετῇ τὰ ἤθη διαφέρουσι πάντες), ἤτοι βελτίονας ἢ καθ᾽ ἡμᾶς ἢ χείρονας ἢ καὶ τοιούτους, ὥσπερ οἱ γραφεῖς· Πολύγνωτος μὲν γὰρ κρείττους, Παύσων δὲ χείρους, Διονύσιος δὲ ὁμοίους εἴκαζεν. δῆλον δὲ ὅτι καὶ τῶν λεχθεισῶν ἑκάστη μιμήσεων ἕξει ταύτας τὰς διαφορὰς καὶ ἔσται ἑτέρα τῷ ἕτερα μιμεῖσθαι τοῦτον τὸν τρόπον. καὶ γὰρ ἐν ὀρχήσει καὶ αὐλήσει καὶ κιθαρίσει ἔστι γενέσθαι ταύτας τὰς ἀνομοιότητας, καὶ [τὸ] περὶ τοὺς λόγους δὲ καὶ τὴν ψιλομετρίαν, οἷον Ὅμηρος μὲν βελτίους, Κλεοφῶν δὲ ὁμοίους, Ἡγήμων δὲ ὁ Θάσιος ‹ὁ› τὰς παρῳδίας ποιήσας πρῶτος καὶ Νικοχάρης ὁ τὴν Δειλιάδα χείρους· ὁμοίως δὲ καὶ περὶ τοὺς διθυράμβους καὶ περὶ τοὺς νόμους, ὥσπερ †γᾶς† Κύκλωπας Τιμόθεος καὶ Φιλόξενος μιμήσαιτο ἄν τις. ἐν αὐτῇ δὲ τῇ διαφορᾷ καὶ ἡ τραγῳδία πρὸς τὴν κωμῳδίαν διέστηκεν· ἡ μὲν γὰρ χείρους ἡ δὲ βελτίους μιμεῖσθαι βούλεται τῶν νῦν. |
[1448a] [2] Με δεδομένο ότι αυτοί που κάνουν μίμηση μιμούνται πράξεις ανθρώπων, και οι άνθρωποι αυτοί δεν μπορεί παρά να είναι ή καλοί ή κακοί (οι χαρακτήρες, πράγματι, των ανθρώπων είναι, σχεδόν πάντοτε, επακόλουθο αυτής αποκλειστικά της βασικής διάκρισης, κάτι που θέλει να πει ότι οι άνθρωποι διαφέρουν ως προς τον χαρακτήρα από την άποψη της κακίας και της αρετής), και άρα ή καλύτεροι ή χειρότεροι ή ίδιοι με μας τους σημερινούς ανθρώπους (έτσι δεν δουλεύουν οι ζωγράφοι; ο Πολύγνωτος, επιπαραδείγματι, ζωγράφιζε τους ανθρώπους καλύτερους, ο Παύσων χειρότερους και ο Διονύσιος ίδιους με μας), είναι φανερό ότι καθεμιά από τις τέχνες μίμησης που μνημονεύσαμε παραπάνω θα έχει αυτές τις διαφορές, και έτσι θα είναι διαφορετική τέχνη, καθώς μιμείται διαφορετικά με αυτόν τον τρόπο πράγματα. |