Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα

Το μυθιστόρημα Κασσάνδρα της Κρίστα Βολφ εκδόθηκε το 1983 ταυτόχρονα στην Ανατολική και στη Δυτική Γερμανία. Σύμφωνα με τη συγγραφέα, η ιδέα για την Κασσάνδρα τής ήρθε τυχαία. Αναγκάστηκε να διανυκτερεύσει μια νύχτα στο Βερολίνο, αφού έχασε την πτήση της για την Ελλάδα, και άρχισε να διαβάζει την Ορέστεια του Αισχύλου. Στον Αισχύλο η Κασσάνδρα θεωρείται ως προφήτης της καταστροφής, ενώ βλέπουμε μια ρομαντική ερμηνεία του Τρωικού Πολέμου και την εξιδανίκευση των ανδρικών χαρακτήρων, όπως του Αχιλλέα ή του Αγαμέμνονα. Η Κασσάνδρα της Βολφ απέχει πολύ από την κλασική. Η Βολφ αποικοδομεί και ξαναχτίζει τον μύθο με τέτοιο τρόπο, ώστε να γίνει προφανής ο κραυγαλέα στρεβλός πατριαρχικός τρόπος αναπαράστασης του γυναικείου φύλου. Ασκεί κριτική στις πατριαρχικές δομές, αφηγούμενη την ιστορία μιας γυναίκας που τη μεταχειρίζονται οι άντρες ως αντικείμενο και τη δύσκολη πορεία της προς την ελευθέρωσή της. Η Κασσάνδρα στο τέλος επιλέγει την αυτονομία της παρόλο που γνωρίζει ότι έτσι θα οδηγηθεί στον θάνατο.
Η Κασσάνδρα, κόρη του Πριάμου και της Εκάβης, μεταφέρεται από τον Αγαμέμνονα στις Μυκήνες μετά τον Τρωικό Πόλεμο. Εξαιτίας των προφητικών της ικανοτήτων, γνωρίζει ότι η Κλυταιμνήστρα θα τη δολοφονήσει μαζί με τον Αγαμέμνονα και έτσι αρχίζει να επεξεργάζεται τις αναμνήσεις της: περιγράφει τον Τρωικό Πόλεμο από τη δική της οπτική γωνία και αξιολογεί τις αποφάσεις της. Πρόκειται για έναν εσωτερικό μονόλογο μιας διανοούμενης, η οποία μάχεται για την ανεξαρτησία της μέσα σε μια αντροκρατούμενη κοινωνία και προτιμά να πεθάνει, παρά να υποταχθεί σε ξένους κανόνες. Και ενώ γίνεται φανερό ότι τελικά ήταν ανίσχυρη να αντισταθεί στις πολιτικές δυνάμεις που υποστήριζαν τον πόλεμο και έτσι να αποφευχθεί η καταστροφή της Τροίας, παρόλα αυτά η Κασσάνδρα νιώθει ότι φταίει: έμμεσα για τον πόλεμο, αλλά άμεσα για τον θάνατο της αδερφής της, Πολυξένης. Μετανιώνει, επίσης, που δεν υπήρξε λύση στην τελευταία διαφωνία της με τον Αινεία, καθώς εκείνος δεν μπόρεσε να κατανοήσει τους λόγους, για τους οποίους εκείνη δεν τον ακολούθησε. Καθώς η Κασσάνδρα θυμάται την Τροία, οι περίπλοκες σχέσεις της με τον Αινεία και την Πολυξένη —σχέσεις που απομακρύνονται από τον κλασικό κανόνα— πλαισιώνουν τη δική της εμπειρία του Τρωικού Πολέμου μέσα στην ευρύτερη παράδοση, αλλά ταυτόχρονα την εξανθρωπίζουν, όπως και οι άλλες σχέσεις της με τον πατέρα της, Πρίαμο, ή τον πατέρα του Αινεία, Αγχίση. Η αφήγησή της μοιάζει να αποτελεί την απέλπιδα προσπάθεια της Κασσάνδρας να δικαιολογήσει τη μοίρα της, τόσο στον Αινεία όσο και στον εαυτό της.