Γραφικό

Πυξίς

Ψηφιακή Αρχαιοθήκη

Επιμ. Τριανταφυλλιά Γιάννου

«Μαγιοβότανα 14»

Το ποίημα ανήκει στη συλλογή Ίαμβοι και ανάπαιστοι και στην ενότητα «Μαγιοβότανα», τα ποιήματα της οποίας μελοποίησε ο Μανώλης Καλομοίρης. Ολόκληρη η συλλογή βρίσκεται κάτω από την επίδραση του Παρνασσισμού και φανερώνει τη μεγάλη σημασία που είχε για τον Κ. Παλαμά η μορφική τελειότητα (Beaton, 1996: 120). Τη σημασία της μετρικής μορφής στη ζωή του Παλαμά μάς την φανερώνει, πριν καν γνωρίσουμε το έργο του, το γεγονός ότι σε μερικές από τις συλλογές του έδωσε τίτλους που έχουν σχέση όχι με το περιεχόμενο της συλλογής αλλά με τη στιχουργική εμφάνιση των ποιημάτων, όπως φανερώνουν οι τίτλοι των συλλογών Ίαμβοι και Ανάπαιστοι, Τα Δεκατετράστιχα, Οι Πεντασύλλαβοι, Ο Κύκλος των Τετραστίχων (Δημαράς, 1989: 20-21). Η συλλογή Ίαμβοι και Ανάπαιστοι αποτελείται από τέσσερις ενότητες («Σ' αγαπώ»,«Μαγιοβότανα»,«Η φύσις κρύβει»,«Ουρανία») και σαράντα δύο ποιήματα στιχουργικά ομοιόμορφα: τρία τετράστιχα όπου εναλλάσσονται ιαμβικοί και αναπαιστικοί στίχοι. Στη συλλογή διακρίνουμε επιδράσεις του Ανδρέα Κάλβου, καθώς και την πρώτη εμφάνιση του συμβολισμού στην ελληνική ποίηση (Πολίτης, 1989: 194). Η σύζευξη ίαμβου και ανάπαιστου συμβολίζει την ψυχική σύγκρουση του ποιητή ανάμεσα στο πάθος και το λυτρωτικό όραμα. Στο συγκεκριμένο ποίημα, η ομορφιά της μυθικής Ελένης προκαλεί έκσταση και θάμβος, μαγεύει τον Μενέλαο και τιθασεύει την οργή του (Ξύδης, 1982: 70). Πιο συγκεκριμένα, ενώ ο Μενέλαος ετοιμάζεται να επιτεθεί στην Ελένη, αυτή του προσφέρει ένα βοτάνι «αντίλυπο», που έχει μαγικές ιδιότητες. Τελικά, το σπαθί πέφτει από τα χέρια του απατημένου συζύγου και το ζευγάρι συμφιλιώνεται.

Στοιχεία Έκδοσης:

  • Παλαμάς, Κωστής. 1897. Ίαμβοι και ανάπαιστοι. Αθήνα: τυπ. Εστίας. Και στον συγκεντρωτικό τόμο: Κωστής Παλαμάς. 1962. Άπαντα. Τόμος Α΄. Αθήνα: Μπίρης-Γκοβόστης.

Βιβλιογραφία-Δικτυογραφία:

  • ΨΗΦΙΔΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ, ΑΝΕΜΟΣΚΑΛΑ, Κωστής Παλαμάς.
  • Δημαράς, Κ.Θ. 1989. Κωστής Παλαμάς. Η πορεία του προς την τέχνη. 3η έκδ. Αθήνα: Νεφέλη.
  • Μιχαηλίδης, Κωνσταντίνος. 1993. «Ίαμβοι και ανάπαιστοι». Ευθύνη 263: 561-562.
  • Ξύδης, Θεόδωρος. 1982. «Η γυναίκα του αρχαίου μύθου στον Παλαμά». Νέα Εστία 1331: 67-75.
  • Πολίτης, Λίνος. [1978] 1989. Ιστορία της Νεοελληνικής λογοτεχνίας. 5η έκδ. Αθήνα: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης.

    * Beaton, Roderick. 1996. Εισαγωγή στη νεότερη ελληνική λογοτεχνία. Αθήνα: Νεφέλη.