Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΑΙΣΧΥΛΟΣ

Προμηθεὺς δεσμώτης (36-87)


ΚΡ. εἶἑν, τί μέλλεις καὶ κατοικτίζῃ μάτην;
τί τὸν θεοῖς ἔχθιστον οὐ στυγεῖς θεόν,
ὅστις τὸ σὸν θνητοῖσι προὔδωκεν γέρας;
ΗΦ. τὸ συγγενές τοι δεινὸν ἥ θ᾽ ὁμιλία.
40 ΚΡ. σύμφημ᾽· ἀνηκουστεῖν δὲ τῶν πατρὸς λόγων
οἷόν τε πῶς; οὐ τοῦτο δειμαίνεις πλέον;
ΗΦ. αἰεί γε δὴ νηλὴς σὺ καὶ θράσους πλέως.
ΚΡ. ἄκος γὰρ οὐδὲν τόνδε θρηνεῖσθαι· σὺ δὲ
τὰ μηδὲν ὠφελοῦντα μὴ πόνει μάτην.
45 ΗΦ. ὦ πολλὰ μισηθεῖσα χειρωναξία.
ΚΡ. τί νιν στυγεῖς; πόνων γὰρ ὡς ἁπλῷ λόγῳ
τῶν νῦν παρόντων οὐδὲν αἰτία τέχνη.
ΗΦ. ἔμπας τις αὐτὴν ἄλλος ὤφελεν λαχεῖν.
ΚΡ. ἅπαντ᾽ ἐπαχθῆ πλὴν θεοῖσι κοιρανεῖν.
50 ἐλεύθερος γὰρ οὔτις ἐστὶ πλὴν Διός.
ΗΦ. ἔγνωκα τοῖσδε, κοὐδὲν ἀντειπεῖν ἔχω.
ΚΡ. οὔκουν ἐπείξῃ τῷδε δεσμὰ περιβαλεῖν,
ὡς μή σ᾽ ἐλινύοντα προσδερχθῇ πατήρ;
ΗΦ. καὶ δὴ πρόχειρα ψάλια δέρκεσθαι πάρα.
55 ΚΡ. βαλών νιν ἀμφὶ χερσὶν ἐγκρατεῖ σθένει
ῥαιστῆρι θεῖνε, πασσάλευε πρὸς πέτραις.
ΗΦ. περαίνεται δὴ κοὐ ματᾷ τοὔργον τόδε.
ΚΡ. ἄρασσε μᾶλλον, σφίγγε, μηδαμῇ χάλα·
δεινὸς γὰρ εὑρεῖν κἀξ ἀμηχάνων πόρον.
60 ΗΦ. ἄραρεν ἥδε γ᾽ ὠλένη δυσεκλύτως.
ΚΡ. καὶ τήνδε νῦν πόρπασον ἀσφαλῶς, ἵνα
μάθῃ σοφιστὴς ὢν Διὸς νωθέστερος.
ΗΦ. πλὴν τοῦδ᾽ ἂν οὐδεὶς ἐνδίκως μέμψαιτό μοι.
ΚΡ. ἀδαμαντίνου νῦν σφηνὸς αὐθάδη γνάθον
65 στέρνων διαμπὰξ πασσάλευ᾽ ἐρρωμένως.
ΗΦ. αἰαῖ, Προμηθεῦ, σῶν ὕπερ στένω πόνων.
ΚΡ. σὺ δ᾽ αὖ κατοκνεῖς τῶν Διός τ᾽ ἐχθρῶν ὕπερ
στένεις; ὅπως μὴ σαυτὸν οἰκτιεῖς ποτε.
ΗΦ. ὁρᾷς θέαμα δυσθέατον ὄμμασιν.
70 ΚΡ. ὁρῶ κυροῦντα τόνδε τῶν ἐπαξίων.
ἀλλ᾽ ἀμφὶ πλευραῖς μασχαλιστῆρας βάλε.
ΗΦ. δρᾶν ταῦτ᾽ ἀνάγκη, μηδὲν ἐγκέλευ᾽ ἄγαν.
ΚΡ. μὴν κελεύσω κἀπιθωύξω γε πρός.
χώρει κάτω, σκέλη δὲ κίρκωσον βίᾳ.
75 ΗΦ. καὶ δὴ πέπρακται τοὔργον οὐ μακρῷ πόνῳ.
ΚΡ. ἐρρωμένως νῦν θεῖνε διατόρους πέδας·
ὡς οὑπιτιμητής γε τῶν ἔργων βαρύς.
ΗΦ. ὅμοια μορφῇ γλῶσσά σου γηρύεται.
ΚΡ. σὺ μαλθακίζου, τὴν δ᾽ ἐμὴν αὐθαδίαν
80 ὀργῆς τε τραχυτῆτα μὴ ᾽πίπλησσέ μοι.
ΗΦ. στείχωμεν· ὡς κώλοισιν ἀμφίβληστρ᾽ ἔχει.
ΚΡ. ἐνταῦθα νῦν ὕβριζε καὶ θεῶν γέρα
συλῶν ἐφημέροισι προστίθει. τί σοι
οἷοί τε θνητοὶ τῶνδ᾽ ἀπαντλῆσαι πόνων;
85 ψευδωνύμως σε δαίμονες Προμηθέα
καλοῦσιν· αὐτὸν γάρ σε δεῖ προμηθέως,
ὅτῳ τρόπῳ τῆσδ᾽ ἐκκυλισθήσῃ τέχνης.


ΚΡΑΤΟΣ
Λοιπόν, τί στέκεις κι άδικα ψυχοπονιέσαι
τον αντίθεο το θεό και να μη βράζει η οργή σου,
που πρόδωκε στον άνθρωπο τ᾽ αξίωμά σου;
ΗΦΑΙΣΤΟΣ
Πολύ βαραίνει, συγγενής και φίλος να ᾽σαι.
ΚΡΑΤΟΣ
40Δε λέω· μα πάει να παρακούς και του πατρός σου
το λόγο; Και πώς πιότερο δεν το φοβάσαι;
ΗΦΑΙΣΤΟΣ
Πάντα σου εσύ σκληρός, πάντα κακία γιομάτος.
ΚΡΑΤΟΣ
Δεν έχει διάφορο αν τον κλαίω· και συ μη χάνεις
σ᾽ όσα δεν ωφελούν τον κόπο σου του κάκου.
ΗΦΑΙΣΤΟΣ
Αχ, τέχνη, πώς με τα όλα μου σ᾽ έχω μισήσει!
ΚΡΑΤΟΣ
Τί να της βαργομάς; γιατί, να πούμ᾽ αλήθεια,
στα κακά τώρ᾽ αυτά δε φταίει διόλου η τέχνη.
ΗΦΑΙΣΤΟΣ
Μ᾽ άμποτε να τη λάχαινε κανένας άλλος.
ΚΡΑΤΟΣ
Όλα βαριά, εχτός να ᾽σαι των θεών ο αφέντης,
50κι έξω απ᾽ το Δία κανείς ελεύτερος δεν είναι.
ΗΦΑΙΣΤΟΣ
Σύμφωνος, και σ᾽ αυτό λόγο να πω δεν έχω.
ΚΡΑΤΟΣ
Κάνε λοιπόν και πέρνα του τις αλυσίδες,
να μη σε δει και αργοπορείς ο Δίας πατέρας.
ΗΦΑΙΣΤΟΣ
Έτοιμα, βλέπεις, τα λυτάρια του είν᾽ ομπρός σου.
ΚΡΑΤΟΣ
Πεδίκλωσ᾽ του μ᾽ όλη τη ζώρη σου τα χέρια,
χτύπα με τη βαριά, στο βράχο κάρφωνέ τον.
ΗΦΑΙΣΤΟΣ
Τέλειωσε, νά το, κι η δουλειά δεν πάει του μάκρου.
ΚΡΑΤΟΣ
Πιο πολύ βάρα, σφίγγε, μην τ᾽ αφήνεις λάσκα,
κι είν᾽ άξιος να βγει πέρα κι όπου δεν το ελπίζεις.
ΗΦΑΙΣΤΟΣ
60Στεριώθηκε, που πια δε λει, το ᾽να του χέρι.
ΚΡΑΤΟΣ
Τ᾽ άλλο τώρα ζώστ᾽ του γερά· να μάθει μ᾽ όλες
τις μαστοριές, πως με τον Δία δεν παραβγαίνει.
ΗΦΑΙΣΤΟΣ
Παράπονο, άλλος απ᾽ αυτόν, λέω να μη μου ᾽χει.
ΚΡΑΤΟΣ
Άγρια σαγόνα τώρα σφήνας ατσαλένιας
πέρα για πέρα πέρνα του γερά στα στήθια.
ΗΦΑΙΣΤΟΣ
Οϊμένα, κλαίω, Προμηθέα, τα βάσανά σου.
ΚΡΑΤΟΣ
Τα ίδια μας πάλι; και για τους εχθρούς του Δία
θρηνείς; φυλάου μην κλάψεις για λογαριασμό σου.
ΗΦΑΙΣΤΟΣ
Βλέπεις πράμα, που μάτια δε βαστούν να βλέπουν.
ΚΡΑΤΟΣ
70Βλέπω που βρίσκει αυτός ό,τι άξιζε να πάθει·
μα βάλ᾽ του γύρω στα πλευρά μασκαλοζώστρες.
ΗΦΑΙΣΤΟΣ
Ανάγκη πάσα· κι οι πολλές φωνές σου ας λείπουν.
ΚΡΑΤΟΣ
Και θα φωνάξω και θενά χουγιάξω ακόμα.
Έρχου κάτω, κιρκέλωσ᾽ του σφιχτά τα σκέλια.
ΗΦΑΙΣΤΟΣ
Νά, τέλειωσε κι αυτό και μ᾽ όχι πολύ κόπο.
ΚΡΑΤΟΣ
Χτύπα τώρα γερά τα καρφιά πέρα ως πέρα,
γιατ᾽ έχεις δύσκολο κριτή σ᾽ αυτό σου το έργο.
ΗΦΑΙΣΤΟΣ
Ταιριάζει αλήθεια η γλώσσα σου με τη μορφή σου.
ΚΡΑΤΟΣ
Κάνε συ αν θες το μαλακό, και το δικό μου
80μη μου χτυπάς σκληρόψυχο κι αυθάδη τρόπο.
ΗΦΑΙΣΤΟΣ
Πάμε· κι έχει ένα γύρο βρόχια στο κορμί του.
ΚΡΑΤΟΣ
Μεγαλοπιάνου τώρα εδώ κι άρπαζε αν θέλεις
τα τίμια των θεών να φέρνεις στους ανθρώπους.
Και τί μπορούνε τάχα αυτοί να σε συντρέξουν
στα βάσανά σου; ψεύτικα οι θεοί σού δίνουν
του Προμηθέα τ᾽ όνομα, γιατί κι ο ίδιος
χρειάζεται έναν άλλον νά ᾽βρεις προμηθέα,
για να ᾽θελε ξεμπλέξεις απ᾽ αυτές τις τέχνες.