Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΑΙΣΧΥΛΟΣ

Προμηθεὺς δεσμώτης (742-785)


ΙΩ. ἰώ μοί μοι.
ΧΟ. ἓ ἕ.
ΠΡ. σὺ δ᾽ αὖ κέκραγας κἀναμυχθίζῃ· τί που
δράσεις, ὅταν τὰ λοιπὰ πυνθάνῃ κακά;
745 ΧΟ. ἦ γάρ τι λοιπὸν τῇδε πημάτων ἐρεῖς;
ΠΡ. δυσχείμερόν γε πέλαγος ἀτηρᾶς δύης.
ΙΩ. τί δῆτ᾽ ἐμοὶ ζῆν κέρδος, ἀλλ᾽ οὐκ ἐν τάχει
ἔρριψ᾽ ἐμαυτὴν τῆσδ᾽ ἀπὸ στύφλου πέτρας,
ὅπως πέδοι σκήψασα τῶν πάντων πόνων
750 ἀπηλλάγην; κρεῖσσον γὰρ εἰσάπαξ θανεῖν
ἢ τὰς ἁπάσας ἡμέρας πάσχειν κακῶς.
ΠΡ. ἦ δυσπετῶν ἂν τοὺς ἐμοὺς ἄθλους φέροις,
ὅτῳ θανεῖν μέν ἐστιν οὐ πεπρωμένον·
αὕτη γὰρ ἦν ἂν πημάτων ἀπαλλαγή·
755 νῦν δ᾽ οὐδέν ἐστι τέρμα μοι προκείμενον
μόχθων, πρὶν ἂν Ζεὺς ἐκπέσῃ τυραννίδος.
ΙΩ. ἦ γάρ ποτ᾽ ἔστιν ἐκπεσεῖν ἀρχῆς Δία;
ΠΡ. ἥδοι᾽ ἄν, οἶμαι, τήνδ᾽ ἰδοῦσα συμφοράν.
ΙΩ. πῶς δ᾽ οὐκ ἄν, ἥτις ἐκ Διὸς πάσχω κακῶς;
760 ΠΡ. ὡς τοίνυν ὄντων τῶνδε γαθεῖν σοι πάρα.
ΙΩ. πρὸς τοῦ τύραννα σκῆπτρα συληθήσεται;
ΠΡ. πρὸς αὐτὸς αὐτοῦ κενοφρόνων βουλευμάτων.
ΙΩ. ποίῳ τρόπῳ; σήμηνον, εἰ μή τις βλάβη.
ΠΡ. γαμεῖ γάμον τοιοῦτον ᾧ ποτ᾽ ἀσχαλεῖ.
765 ΙΩ. θέορτον, ἢ βρότειον; εἰ ῥητόν, φράσον.
ΠΡ. τί δ᾽ ὅντιν᾽; οὐ γὰρ ῥητὸν αὐδᾶσθαι τόδε.
ΙΩ. ἦ πρὸς δάμαρτος ἐξανίσταται θρόνων;
ΠΡ. τέξεταί γε παῖδα φέρτερον πατρός.
ΙΩ. οὐδ᾽ ἔστιν αὐτῷ τῆσδ᾽ ἀποστροφὴ τύχης;
770 ΠΡ. οὐ δῆτα, πλὴν ἔγωγ᾽ ἂν ἐκ δεσμῶν λυθείς.
ΙΩ. τίς οὖν ὁ λύσων ἐστὶν ἄκοντος Διός;
ΠΡ. τῶν σῶν τιν᾽ αὐτὸν ἐγγόνων εἶναι χρεών.
ΙΩ. πῶς εἶπας; ἦ ᾽μὸς παῖς σ᾽ ἀπαλλάξει κακῶν;
ΠΡ. τρίτος γε γένναν πρὸς δέκ᾽ ἄλλαισιν γοναῖς.
775 ΙΩ. ἥδ᾽ οὐκέτ᾽ εὐξύμβλητος ἡ χρησμῳδία.
ΠΡ. καὶ μηδὲ σαυτῆς ἐκμαθεῖν ζήτει πόνους.
ΙΩ. μή μοι προτείνων κέρδος εἶτ᾽ ἀποστέρει.
ΠΡ. δυοῖν λόγοιν σε θατέρῳ δωρήσομαι.
ΙΩ. ποίοιν; πρόδειξον, αἵρεσίν τ᾽ ἐμοὶ δίδου.
780 ΠΡ. δίδωμ᾽· ἑλοῦ γάρ, ἢ πόνων τὰ λοιπά σοι
φράσω σαφηνῶς, ἢ τὸν ἐκλύσοντ᾽ ἐμέ.
ΧΟ. τούτων σὺ τὴν μὲν τῇδε, τὴν δ᾽ ἐμοὶ χάριν
θέσθαι θέλησον, μηδ᾽ ἀτιμάσῃς λόγου·
καὶ τῇδε μὲν γέγωνε τὴν λοιπὴν πλάνην,
785 ἐμοὶ δὲ τὸν λύσοντα· τοῦτο γὰρ ποθῶ.


ΙΩ
Αλί μου, αλί!
ΧΟΡΟΣ
Αχ! Αχ!
ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ
Πάλι θρηνείς και σκούζεις· τότε τί θα κάμεις.
όταν θ᾽ ακούσεις και τα επίλοιπά της πάθη;
ΧΟΡΟΣ
Μένουν αλήθεια κι άλλα να της πεις ακόμα;
ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ
Ολόκληρο άγριο πέλαγος μαύρης φουρτούνας.
ΙΩ
Τότε τί μ᾽ ωφελεί να ζω κι ευτύς δεν τρέχω
πάνω απ᾽ αυτόν να γκρεμνιστώ το ξερό βράχο
και βροντημένη καταγής να γλίτωνα έτσι
750απ᾽ όλα τα δεινά; κάλλιο κανείς να πάει
μια και καλή, παρά να τυραγνιέται αιώνια.
ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ
Πόσο βαριά θα βάσταες τους δικούς μου πόνους,
που να πεθάνω εγώ δε μου είναι πεπρωμένο!
γιατ᾽ έτσι, θενα γλίτων᾽ απ᾽ τα βάσανά μου·
μα τώρ᾽ άλλο δεν βλέπω μπρος κανένα τέλος
στα πάθη μου, πριν πέσει ο Δίας από το θρόνο.
ΙΩ
Τη βασιλεία ποτέ μπορεί να χάσει ο Δίας;
ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ
Θα ᾽χαιρες βέβαια να ᾽βλεπες μια τέτοια τύχη.
ΙΩ
Και πώς να μη; που ᾽ν᾽ αφορμή της συμφοράς μου;
ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ
760Μπορείς λοιπόν να χαίρεσαι, γιατί θα γίνει.
ΙΩ
Κι από ποιόν θέλει της αρχής τα σκήπτρα χάσει;
ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ
Απ᾽ τις δικές του μόνος του τις μάταιες γνώμες.
ΙΩ
Και με ποιό τρόπο; ιστόρησέ μου το, αν δε βλάφτει.
ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ
Γάμο θα κάμει τέτοιο, που θα μετανιώσει.
ΙΩ
Με θεά ή με θνητή; δε μου το λες, αν κάνει;
ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ
Τί μ᾽ όποια; αυτό απ᾽ το στόμα μου δεν πάει νά ᾽βγει.
ΙΩ
Και θα ξεθρονιστεί λοιπόν από γυναίκα;
ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ
Παιδί, απ᾽ τον ίδιο πιο τρανό, θα του γεννήσει.
ΙΩ
Και ν᾽ αποφύγει το κακό δεν είναι τρόπος;
ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ
770Κανείς, έξω αν εγώ λυθώ απ᾽ τα δεσμά μου.
ΙΩ
Ποιός να σε λύσει, δίχως να το θέλει ο Δίας;
ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ
Είναι γραμμένο κάποιος να ᾽ναι από δικούς σου.
ΙΩ
Πώς είπες; γιος μου τάχα λες να σε λυτρώσει;
ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ
Από τρεις κι άλλες δέκα σου γενιές κατόπι.
ΙΩ
Αυτούς σου τώρα τους χρησμούς πια δεν τους νιώθω.
ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ
Τότε μη θες και τ᾽ άλλα σου να μάθεις πάθη.
ΙΩ
Τη χάρη μια που μόταξες μην πάρεις πίσω.
ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ
Το ένα απ᾽ τα δυο που είχα να πω θα σου χαρίσω.
ΙΩ
Πε μου ποιά ᾽ναι τα δυο κι άφησ᾽ με να διαλέξω.
ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ
780Σ᾽ αφήνω, διάλεξε· ή τα επίλοιπά σου πάθη
καθαρά να σου πω, ή ποιός θα λύσει εμένα.
ΧΟΡΟΣ
Απ᾽ τις δυο χάρες θέλησε τη μια να κάμεις
εμένα και την άλλη αυτής· μη μου λες όχι.
μα πε σ᾽ αυτήν τους δρόμους πὄχει ακόμα πίσω,
και μένα αυτό που επιθυμώ, ποιός θα σε λύσει.