Οδύσσεια 3 στ. 1-50

Την όμορφη τη λίμνη αφήνοντας, στα ολόχαλκα τα ουράνια
πρόβαλε ο γήλιος, στους αθάνατους το φως του να χαρίσει
και στους θνητούς, στα πολυκάρπιστα της γης χωράφια απάνω·
και τούτοι εφτάναν στην καλόχτιστη την Πύλο, του Νηλέα
το κάστρο· εκεί στην ώρα επρόσφερναν θυσίες στον Κοσμοσείστη 5
το γαλαζόχαιτο κατάμαυρους στο περιγιάλι ταύρους.
Σ᾽ εννιά σειρές καθόνταν όλοι τους ― σειρά και πεντακόσιοι ―
κι ομπρός στην καθεμιά τους κείτουνταν εννιά σφαγμένοι ταύροι.
Κι απάνω πού ᾽χαν φάει τα σπλάχνα τους και τα μεριά θα καίγαν
στον Ποσειδώνα, εκείνοι ετράβηξαν γραμμή για το λιμάνι, 10
και τα πανιά μαϊνάραν του άρμενου, το αράξαν κι όξω βγήκαν·
κι ως βγήκε απ᾽ το άρμενο ο Τηλέμαχος, την Αθηνά ακλουθώντας,
πρώτη η Αθηνά, η θεά η γλαυκόματη, το λόγο επήρε κι είπε:
«Τηλέμαχε, η ντροπή τον τόπο της δεν έχει εδώ καθόλου·
για τούτο και το πέλαο διάβηκες, τον κύρη σου να μάθεις 15
ποιό χώμα εβρέθη και τον σκέπασε και ποιά τον βρήκε μοίρα.
Μόν᾽ έλα, τράβα ομπρός στο Νέστορα γραμμή τον αλογάρη,
ποιά τάχα η γνώμη του να μάθουμε, που μες στα στήθη κρύβει,
και μοναχός σου παρακάλα τον να πει την πάσα αλήθεια·
του περισσεύει η γνώση, ψέματα δε θα σου πει καθόλου.» 20

Κι ο γνωστικός γυρνάει Τηλέμαχος κι απηλογιά τής δίνει:
«Μέντορα, πώς να πάω; σιμώνοντας πώς να μιλήσω πρώτος;
σε γνωστικές κουβέντες άμαθος, το ξέρεις, είμαι ακόμα,
και να ρωτάει ντροπή ᾽ναι ο νιούτσικος το γεροντότερό του.»

Τότε η Αθηνά, η θεά η γλαυκόματη, γυρνώντας τού αποκρίθη: 25
«Άλλα μονάχος σου, Τηλέμαχε, θα στοχαστείς, και γι᾽ άλλα
κάποιος θεός θα δώσει φώτιση στο νου σου· δε γεννήθης
λέω κι ουδέ τράνεψες, οι αθάνατοι χωρίς να το θελήσουν!»

Έτσι η Αθηνά η Παλλάδα μίλησε, και μπήκε ομπρός στο δρόμο
γοργά, και πίσω αυτός στ᾽ αχνάρια της ερχόταν, ώσπου φτάσαν 30
κει που οι Πυλιώτες είχαν σύναξη και θρόνιαζαν· καθόταν
με τους υγιούς του εκεί κι ο Νέστορας, κι ολόγυρα οι συντρόφοι
ψήναν τα κρέατα, κι άλλα σούβλιζαν και σύνταζαν το γιόμα.
Βλέποντας ξένους τρέξαν όλοι τους και τους καλωσορίζαν,
και τους καλνούσαν, στο τραπέζι τους κι εκείνοι να καθίσουν. 35
Ο γιος του Νέστορα, ο Πεισίστρατος, ήταν ο πρώτος πού ᾽ρθε
κοντά τους κι έσφιξε το χέρι τους, και δίπλα στο τραπέζι
σε πεύκια μαλακά τούς κάθισε, στον αδερφό του δίπλα
το Θρασυμήδη, και στον κύρη του, στου ακρόγιαλου τον άμμο·
τους μοίρασε απ᾽ τα σπλάχνα κι έβαλε κρασί μετά σε κούπα 40
μαλαματένια, κι έτσι μίλησε, την Αθηνά πιο πρώτα,
του Δία την κόρη, χαιρετίζοντας, του βροντοσκουταράτου:
«Και συ δεήσου, αν θέλεις, ξένε μου, στο ρήγα Ποσειδώνα·
δικιά του ειναι η θυσία που βρήκατε στον ερχομό σας τώρα.
Κι όταν κρασί σταλάξεις κι ευκηθείς, καθώς το συνηθάμε, 45
δώσε την κούπα το γλυκόπιοτο κρασί μετά σε τούτον,
σταλιές να κάμει· τους αθάνατους κι αυτός θ᾽ ανακαλιέται,
λογιάζω· τι οι θνητοί εχουν όλοι τους απ᾽ τους θεούς ανάγκη.
Ωστόσο ειναι πιο νιος, τα χρόνια του σαν τα δικά μου θά ᾽ναι,
γι᾽ αυτό και σένα εγώ πρωτύτερα τη χρυσή κούπα δίνω.» 50

Ἠέλιος δ᾽ ἀνόρουσε, λιπὼν περικαλλέα λίμνην,
οὐρανὸν ἐς πολύχαλκον, ἵν᾽ ἀθανάτοισι φαείνοι
καὶ θνητοῖσι βροτοῖσιν ἐπὶ ζείδωρον ἄρουραν·
οἱ δὲ Πύλον, Νηλῆος ἐϋκτίμενον πτολίεθρον,
ἷξον· τοὶ δ᾽ ἐπὶ θινὶ θαλάσσης ἱερὰ ῥέζον, 5
ταύρους παμμέλανας, ἐνοσίχθονι κυανοχαίτῃ.
ἐννέα δ᾽ ἕδραι ἔσαν, πεντηκόσιοι δ᾽ ἐν ἑκάστῃ
ἥατο, καὶ προὔχοντο ἑκάστοθι ἐννέα ταύρους.
εὖθ᾽ οἱ σπλάγχνα πάσαντο, θεῷ δ᾽ ἐπὶ μηρία καῖον,
οἱ δ᾽ ἰθὺς κάταγον, τοὶ δ᾽ ἱστία νηὸς ἐΐσης 10
στεῖλαν ἀείραντες, τὴν δ᾽ ὅρμισαν, ἐκ δ᾽ ἔβαν αὐτοί·
ἐκ δ᾽ ἄρα Τηλέμαχος νηὸς βαῖν᾽, ἄρχε δ᾽ Ἀθήνη.
τὸν προτέρη προσέειπε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη·

«Τηλέμαχ᾽, οὐ μέν σε χρὴ ἔτ᾽ αἰδοῦς οὐδ᾽ ἠβαιόν·
τοὔνεκα γὰρ καὶ πόντον ἐπέπλως, ὄφρα πύθηαι 15
πατρός, ὅπου κύθε γαῖα καὶ ὅν τινα πότμον ἐπέσπεν.
ἀλλ᾽ ἄγε νῦν ἰθὺς κίε Νέστορος ἱπποδάμοιο·
εἴδομεν ἥν τινα μῆτιν ἐνὶ στήθεσσι κέκευθε.
λίσσεσθαι δέ μιν αὐτός, ὅπως νημερτέα εἴπῃ·
ψεῦδος δ᾽ οὐκ ἐρέει· μάλα γὰρ πεπνυμένος ἐστί.» 20

Τὴν δ᾽ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·
«Μέντορ, πῶς τ᾽ ἄρ᾽ ἴω, πῶς τ᾽ ἂρ προσπτύξομαι αὐτόν;
οὐδέ τί πω μύθοισι πεπείρημαι πυκινοῖσιν·
αἰδὼς δ᾽ αὖ νέον ἄνδρα γεραίτερον ἐξερέεσθαι.»

Τὸν δ᾽ αὖτε προσέειπε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη· 25
«Τηλέμαχ᾽, ἄλλα μὲν αὐτὸς ἐνὶ φρεσὶ σῇσι νοήσεις,
ἄλλα δὲ καὶ δαίμων ὑποθήσεται· οὐ γὰρ ὀΐω
οὔ σε θεῶν ἀέκητι γενέσθαι τε τραφέμεν τε.»

Ὣς ἄρα φωνήσασ᾽ ἡγήσατο Παλλὰς Ἀθήνη
καρπαλίμως· ὁ δ᾽ ἔπειτα μετ᾽ ἴχνια βαῖνε θεοῖο. 30
ἷξον δ᾽ ἐς Πυλίων ἀνδρῶν ἄγυρίν τε καὶ ἕδρας,
ἔνθ᾽ ἄρα Νέστωρ ἧστο σὺν υἱάσιν, ἀμφὶ δ᾽ ἑταῖροι
δαῖτ᾽ ἐντυνόμενοι κρέα τ᾽ ὤπτων ἄλλα τ᾽ ἔπειρον.
οἱ δ᾽ ὡς οὖν ξείνους ἴδον, ἀθρόοι ἦλθον ἅπαντες,
χερσίν τ᾽ ἠσπάζοντο καὶ ἑδριάασθαι ἄνωγον. 35
πρῶτος Νεστορίδης Πεισίστρατος ἐγγύθεν ἐλθὼν
ἀμφοτέρων ἕλε χεῖρα καὶ ἵδρυσεν παρὰ δαιτὶ
κώεσιν ἐν μαλακοῖσιν, ἐπὶ ψαμάθοισ᾽ ἁλίῃσι,
πάρ τε κασιγνήτῳ Θρασυμήδεϊ καὶ πατέρι ᾧ·
δῶκε δ᾽ ἄρα σπλάγχνων μοίρας, ἐν δ᾽ οἶνον ἔχευε 40
χρυσείῳ δέπαϊ· δειδισκόμενος δὲ προσηύδα
Παλλάδ᾽ Ἀθηναίην, κούρην Διὸς αἰγιόχοιο·
«εὔχεο νῦν, ὦ ξεῖνε, Ποσειδάωνι ἄνακτι·
τοῦ γὰρ καὶ δαίτης ἠντήσατε δεῦρο μολόντες.
αὐτὰρ ἐπὴν σπείσῃς τε καὶ εὔξεαι, ἣ θέμις ἐστί, 45
δὸς καὶ τούτῳ ἔπειτα δέπας μελιηδέος οἴνου
σπεῖσαι, ἐπεὶ καὶ τοῦτον ὀΐομαι ἀθανάτοισιν
εὔχεσθαι· πάντες δὲ θεῶν χατέουσ᾽ ἄνθρωποι.
ἀλλὰ νεώτερός ἐστιν, ὁμηλικίη δ᾽ ἐμοὶ αὐτῷ·
τοὔνεκα σοὶ προτέρῳ δώσω χρύσειον ἄλεισον.» 50