Οδύσσεια 3 στ. 430-497 | Ομηρικά Έπη

Αυτά ειπε, κι όλοι καταπιάστηκαν γοργά· κι ήρθε απ᾽ τον κάμπο 430
το βόδι, κι ήρθαν απ᾽ το γρήγορο, σοζυγιαστό καράβι
οι σύντροφοι όλοι του Τηλέμαχου του αντριγιωμένου, κι ήρθε
ο χρυσικός με όλα τα χάλκινα της τέχνης σύνεργά του,
με το καλόφτιαστο διλάβι του, το αμόνι, το σφυρί του,
που δούλευε με αυτά το μάλαμα· κι ήρθε η Αθηνά το τάμα 435
να προσδεχτεί. Κι ο γέρο Νέστορας ο αλογατάς τού δίνει
το μάλαμα· κι αυτός τα κέρατα με τέχνη της δαμάλας
χρυσώνει, να χαρεί θωρώντας το βαθιά η θεά στα φρένα.
Το ζο μετά απ᾽ τα κέρατα έσυραν ο Εχέφρονας κι ο Στράτης,
κι ο Άρητος ήρθε από την κάμαρα κρατώντας να πλυθούνε 440
λεβέτι ανθόπλουμο, και στο άλλο του πανέρι με κριθάρι.
Κι είχε πελέκι ο πολεμόχαρος στο χέρι Θρασυμήδης
αδράξει κοφτερό, και σίμωνε το βόδι να χτυπήσει·
κούπα ο Περσέας κρατούσε, κι έπλυνε τα δυο του χέρια τέλος
ο γέρο Νέστορας, κι ως σκόρπισε τ᾽ αγιοκριθάρια, ευκιόταν 445
με θέρμη στην Παλλάδα, καίγοντας απ᾽ το κεφάλι τρίχες.
Κι ως ευκηθήκαν και πασπάλισαν μετά τ᾽ αγιοκριθάρια,
γοργά του Νέστορα ο τρανόκαρδος υγιός, ο Θρασυμήδης,
σιμώνει, και του δίνει· κι έκοψε τα νεύρα το πελέκι
του σβέρκου, κι απ᾽ το ζο παράλυσεν η ορμή· κι εσύραν όλες 450
στριγγιά φωνή, κι οι θυγατέρες του κι οι νύφες κι η Ευρυδίκη,
η κόρη η πιο τρανή του Κλύμενου, του Νέστορα το ταίρι.
Κι απ᾽ την πλατιά τη γη ως ανάσκωσαν οι άλλοι ψηλά το βόδι,
τό ᾽σφαξε ο ρήγας ο Πεισίστρατος. Μόλις το μαύρο γαίμα
χύθη στη γης κι από τα κόκαλα ξεπέταξε η ψυχή του, 455
το τεταρτιάσαν πρώτα γρήγορα και τα μεριά του κόψαν
όλα ως εταίριαζε, τα τύλιξαν τρογύρα με τη σκέπη,
διπλώνοντάς τη, κι από πάνω τους κομμάτια κρέας πιθώσαν.
Σε σκίζες τά ᾽καιγεν ο γέροντας και στάλαζε από πάνω
κρασί φλογάτο· και πεντόσουβλες οι νιοι σιμά του εκράτουν. 460
Και σύντας τα μεριά αποκάηκαν και γεύτηκαν τα σπλάχνα,
λιανίσαν τ᾽ άλλα και τα πέρασαν στις σούβλες και τα ψήναν
τις ακρομύτικες στα χέρια τους ανεβαστώντας σούβλες.

Ωστόσο τον Τηλέμαχο έλουζε του Νέστορα μια κόρη
όμορφη, κι ήταν η μικρότερη στα χρόνια, η Πολυκάστη. 465
Κι ως τον απόλουσε, τον άλειψε με μυρωμένο λάδι
κι όμορφη πέρασε στους ώμους του χλαμύδα και χιτώνα,
κι απ᾽ το λουτρό θαρρείς αθάνατος επρόβαλε στην όψη,
και τράβηξε κοντά στο Νέστορα το ρήγα να καθίσει.
Τ᾽ απανωψάχνια μόλις ψήθηκαν κι απ᾽ τη φωτιά τα σύραν, 470
κάτσαν και τρώγαν· κι αρχοντόπουλα πετιόνταν κάθε τόσο
και παίρναν το κρασί, σε ολόχρυσα ποτήρια να κεράσουν.
Και σύντας του πιοτού θαράπεψαν και του φαγιού τον πόθο,
ο αλογατάς γερήνιος Νέστορας το λόγο επήρε κι είπε:
«Ελάτε οι γιοι, για τον Τηλέμαχο κάτω απ᾽ τ᾽ αμάξι ζεύτε 475
τ᾽ αλόγατά μας τα καλότριχα, στη στράτα να κινήσει».

Είπε, κι αυτοί, γρικώντας, πρόθυμα συνάκουσαν το λόγο,
και τα γοργά με βιάση αλόγατα κάτω απ᾽ το αμάξι εζέψαν.
Έβαλε μέσα κι η κελάρισσα ψωμί, κρασί, προσφάγια,
καθώς να τρώνε οι θεογέννητοι το συνηθούν ρηγάδες. 480
Ανέβη τότε κι ο Τηλέμαχος πα στο πανώριο αμάξι,
κι ο γιος του Νέστορα, ο Πεισίστρατος ο ρήγας, στο πλευρό του
στο αμάξι ανέβη, και στα χέρια του τα νιόλουρα φουχτώνει·
δίνει βιτσιά, κι ευτύς τ᾽ αλόγατα με προθυμιά πετούσαν
στον κάμπο, αφήνοντας το απόγκρεμο της Πύλος κάστρο πίσω, 485
και το ζυγό τα δυο ζερβόδεξα κουνούσαν όλη μέρα.
Κι ο ήλιος ως πήρε και βασίλεψε κι ισκιώσαν όλοι οι δρόμοι,
φτασμένοι στη Φηρή βρεθήκανε, μπρος στου Διοκλή το σπίτι,
που ήταν ο γιος του ρήγα Ορτίλοχου και του Αλφειού τ᾽ αγγόνι.
Αυτός εκεί τους καλοσκάμνισε και πέρασαν τη νύχτα. 490

Κι η Αυγή σα φάνη η πουρνογέννητη και ροδοδαχτυλάτη,
ζέψαν τ᾽ αλόγατα κι ανέβηκαν στο πλουμισμένο αμάξι,
και βγήκαν έξω απ᾽ την αυλόπορτα και το βουερό χαγιάτι.
Δίνει βιτσιά να φύγουν τ᾽ άλογα, κι αυτά, γοργά ως πετούσαν,
σε λίγο φτάσαν στον πολύσταρο τον κάμπο και τελεύαν 495
το δρόμο· μ᾽ έτοια ορμή τ᾽ αλόγατα τα γρήγορα τους σέρναν·
και πήρε ο γήλιος και βασίλεψε κι ισκιώσαν όλοι οι δρόμοι.

Ὣς ἔφαθ᾽, οἱ δ᾽ ἄρα πάντες ἐποίπνυον. ἦλθε μὲν ἂρ βοῦς 430
ἐκ πεδίου, ἦλθον δὲ θοῆς παρὰ νηὸς ἐΐσης
Τηλεμάχου ἕταροι μεγαλήτορος, ἦλθε δὲ χαλκεὺς
ὅπλ᾽ ἐν χερσὶν ἔχων χαλκήϊα, πείρατα τέχνης,
ἄκμονά τε σφῦράν τ᾽ εὐποίητόν τε πυράγρην,
οἷσίν τε χρυσὸν ἐργάζετο· ἦλθε δ᾽ Ἀθήνη 435
ἱρῶν ἀντιόωσα. γέρων δ᾽ ἱππηλάτα Νέστωρ
χρυσὸν ἔδωχ᾽· ὁ δ᾽ ἔπειτα βοὸς κέρασιν περίχευεν
ἀσκήσας, ἵν᾽ ἄγαλμα θεὰ κεχάροιτο ἰδοῦσα.
βοῦν δ᾽ ἀγέτην κεράων Στρατίος καὶ δῖος Ἐχέφρων.
χέρνιβα δέ σφ᾽ Ἄρητος ἐν ἀνθεμόεντι λέβητι 440
ἤλυθεν ἐκ θαλάμοιο φέρων, ἑτέρῃ δ᾽ ἔχεν οὐλὰς
ἐν κανέῳ· πέλεκυν δὲ μενεπτόλεμος Θρασυμήδης
ὀξὺν ἔχων ἐν χειρὶ παρίστατο, βοῦν ἐπικόψων.
Περσεὺς δ᾽ ἀμνίον εἶχε· γέρων δ᾽ ἱππηλάτα Νέστωρ
χέρνιβά τ᾽ οὐλοχύτας τε κατάρχετο, πολλὰ δ᾽ Ἀθήνῃ 445
εὔχετ᾽ ἀπαρχόμενος, κεφαλῆς τρίχας ἐν πυρὶ βάλλων.

Αὐτὰρ ἐπεί ῥ᾽ εὔξαντο καὶ οὐλοχύτας προβάλοντο,
αὐτίκα Νέστορος υἱός, ὑπέρθυμος Θρασυμήδης,
ἤλασεν ἄγχι στάς· πέλεκυς δ᾽ ἀπέκοψε τένοντας
αὐχενίους, λῦσεν δὲ βοὸς μένος· αἱ δ᾽ ὀλόλυξαν 450
θυγατέρες τε νυοί τε καὶ αἰδοίη παράκοιτις
Νέστορος, Εὐρυδίκη, πρέσβα Κλυμένοιο θυγατρῶν.
οἱ μὲν ἔπειτ᾽ ἀνελόντες ἀπὸ χθονὸς εὐρυοδείης
ἔσχον· ἀτὰρ σφάξεν Πεισίστρατος, ὄρχαμος ἀνδρῶν.
τῆς δ᾽ ἐπεὶ ἐκ μέλαν αἷμα ῥύη, λίπε δ᾽ ὀστέα θυμός, 455
αἶψ᾽ ἄρα μιν διέχευαν, ἄφαρ δ᾽ ἐκ μηρία τάμνον
πάντα κατὰ μοῖραν, κατά τε κνίσῃ ἐκάλυψαν
δίπτυχα ποιήσαντες, ἐπ᾽ αὐτῶν δ᾽ ὠμοθέτησαν.
καῖε δ᾽ ἐπὶ σχίζῃς ὁ γέρων, ἐπὶ δ᾽ αἴθοπα οἶνον
λεῖβε· νέοι δὲ παρ᾽ αὐτὸν ἔχον πεμπώβολα χερσίν. 460
αὐτὰρ ἐπεὶ κατὰ μῆρε κάη καὶ σπλάγχνα πάσαντο,
μίστυλλόν τ᾽ ἄρα τἆλλα καὶ ἀμφ᾽ ὀβελοῖσιν ἔπειραν,
ὤπτων δ᾽ ἀκροπόρους ὀβελοὺς ἐν χερσὶν ἔχοντες.

Τόφρα δὲ Τηλέμαχον λοῦσεν καλὴ Πολυκάστη,
Νέστορος ὁπλοτάτη θυγάτηρ Νηληϊάδαο. 465
αὐτὰρ ἐπεὶ λοῦσέν τε καὶ ἔχρισεν λίπ᾽ ἐλαίῳ,
ἀμφὶ δέ μιν φᾶρος καλὸν βάλεν ἠδὲ χιτῶνα,
ἔκ ῥ᾽ ἀσαμίνθου βῆ δέμας ἀθανάτοισιν ὁμοῖος·
πὰρ δ᾽ ὅ γε Νέστορ᾽ ἰὼν κατ᾽ ἄρ᾽ ἕζετο, ποιμένα λαῶν.

Οἱ δ᾽ ἐπεὶ ὤπτησαν κρέ᾽ ὑπέρτερα καὶ ἐρύσαντο, 470
δαίνυνθ᾽ ἑζόμενοι· ἐπὶ δ᾽ ἀνέρες ἐσθλοὶ ὄροντο
οἶνον οἰνοχοεῦντες ἐνὶ χρυσέοις δεπάεσσιν.
αὐτὰρ ἐπεὶ πόσιος καὶ ἐδητύος ἐξ ἔρον ἕντο,
τοῖσι δὲ μύθων ἦρχε Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ·

«Παῖδες ἐμοί, ἄγε Τηλεμάχῳ καλλίτριχας ἵππους 475
ζεύξαθ᾽ ὑφ᾽ ἅρματ᾽ ἄγοντες, ἵνα πρήσσῃσιν ὁδοῖο.»

Ὣς ἔφαθ᾽, οἱ δ᾽ ἄρα τοῦ μάλα μὲν κλύον ἠδ᾽ ἐπίθοντο,
καρπαλίμως δ᾽ ἔζευξαν ὑφ᾽ ἅρμασιν ὠκέας ἵππους.
ἐν δὲ γυνὴ ταμίη σῖτον καὶ οἶνον ἔθηκεν
ὄψα τε, οἷα ἔδουσι διοτρεφέες βασιλῆες. 480
ἂν δ᾽ ἄρα Τηλέμαχος περικαλλέα βήσετο δίφρον·
πὰρ δ᾽ ἄρα Νεστορίδης Πεισίστρατος, ὄρχαμος ἀνδρῶν,
ἐς δίφρον τ᾽ ἀνέβαινε καὶ ἡνία λάζετο χερσί,
μάστιξεν δ᾽ ἐλάαν, τὼ δ᾽ οὐκ ἀέκοντε πετέσθην
ἐς πεδίον, λιπέτην δὲ Πύλου αἰπὺ πτολίεθρον. 485
οἱ δὲ πανημέριοι σεῖον ζυγὸν ἀμφὶς ἔχοντες.

Δύσετό τ᾽ ἠέλιος σκιόωντό τε πᾶσαι ἀγυιαί·
ἐς Φηρὰς δ᾽ ἵκοντο Διοκλῆος ποτὶ δῶμα,
υἱέος Ὀρτιλόχοιο, τὸν Ἀλφειὸς τέκε παῖδα.
ἔνθα δὲ νύκτ᾽ ἄεσαν, ὁ δ᾽ ἄρα ξεινήϊα δῶκεν. 490

Ἦμος δ᾽ ἠριγένεια φάνη ῥοδοδάκτυλος Ἠώς,
ἵππους τ᾽ ἐζεύγνυντ᾽ ἀνά θ᾽ ἅρματα ποικίλ᾽ ἔβαινον·
ἐκ δ᾽ ἔλασαν προθύροιο καὶ αἰθούσης ἐριδούπου·
μάστιξεν δ᾽ ἐλάαν, τὼ δ᾽ οὐκ ἀέκοντε πετέσθην.
ἷξον δ᾽ ἐς πεδίον πυρηφόρον, ἔνθα δ᾽ ἔπειτα 495
ἦνον ὁδόν· τοῖον γὰρ ὑπέκφερον ὠκέες ἵπποι.
δύσετό τ᾽ ἠέλιος σκιόωντό τε πᾶσαι ἀγυιαί.