Οδύσσεια 14 στ. 418-456

Είπε, και πήρε με τον άσπλαχνο χαλκό να κόβει ξύλα,
κι οι άλλοι πολύ παχύ, πεντάχρονο του φέραν μέσα χοίρο,
και να σταθεί στη στια τον έσπρωξαν. Μα τους θεούς και τότε 420
ο θείος χοιροβοσκός δεν ξέχασε στην άδολη καρδιά του,
κι έκαμε αρχή και τρίχες έριχνε στη φλόγα απ᾽ το κεφάλι
του ασπροδοντάτου χοίρου, κι εύχουνταν στους αθανάτους όλους,
να στρέψει πια ο Οδυσσέας στο σπίτι του· μετά με σκίζα, πού ᾽χε
από το δρυ κρατήσει πού ᾽κοψε, παίρνοντας φόρα, δίνει 425
στο χοίρο μια, κι αυτός σωριάστηκε· κι οι άλλοι γοργά τον σφάξαν,
τον καψαλίσαν και τον έκοψαν· κι εκείνος πήρε ολούθε
κομμάτια κρέας ωμό και τά ᾽βαζε σε πλήθιο ξίγκι απάνω·
κι αφού με αλεύρι τα πασπάλισε και τά ᾽ριξε στις φλόγες,
τ᾽ άλλα τα λιάνισαν, τα πέρασαν στις σούβλες και τα ψήναν 430
μ᾽ έγνοια πολλή· και σύντας ψήθηκαν κι απ᾽ τη φωτιά τα βγάλαν,
στα κρεατοσάνιδα τα σώριασαν· και πήρε να μοιράζει
ο Εύμαιος ορθός, τι αλήθεια κάτεχε της τάβλας τα συνήθια.
Εφτά μερίδες όλο τό ᾽καμε το κρέας, πριχού μοιράσει·
με δέηση μια στην πάντα απίθωσε για τον Ερμή, της Μαίας 435
το γιο, και τις ξωθιές, και μοίρασε τις άλλες στους συντρόφους·
μα ομπρός στον Οδυσσέα, τιμώντας τον, κοψίδια από την πλάτη
του ασπροδοντάτου χοίρου εσώριαζε, και χαίρουνταν ο ρήγας.
Γυρνώντας τότε ο πολυμήχανος του μίλησε Οδυσσέας:
«Ο Δίας πατέρας, Εύμαιε, νά ᾽θελε να σού ᾽χει αγάπη τόση, 440
σαν όση εγώ, που στην κατάντια μου με νοιάζεσαι έτσι πλούσια!»

Εύμαιε, και συ του απηλογήθηκες, χοιροβοσκέ, και τού ᾽πες:
«Πάρε και τρώγε, ξένε δύστυχε, και χάρου ό,τι έχεις μπρος σου·
μας κυβερνάει θεού το θέλημα· μια τούτο μάς το δίνει,
μια το άλλο μάς το αρνιέται, ως τού ᾽δοξε, τι δύνεται τα πάντα.» 445

Αυτά ειπε, κι έκαψε το αγιάτικο το κρέας στους αναιώνιους
θεούς, κρασί φλογάτο εστάλαξε, μετά στον Οδυσσέα
την κούπα πρόσφερε, και κάθισε κι ατός του στο τραπέζι·
στερνά ψωμί ο Μεσαύλιος μοίρασε· τον είχε αγορασμένο
ο θείος χοιροβοσκός μονάχος του, κι είχε απ᾽ το βιος του δώσει, 450
τότε απ᾽ την Τάφο που τον έπαιρνε, σαν πιά ειχε φύγει ο ρήγας,
χωρίς να το προστάξει η αφέντρα του κι ο γέροντας Λαέρτης.
Κι αυτοί στα ετοιμασμένα αντίκρυ τους φαγιά τα χέρια απλώσαν·
και σύντας του πιοτού θαράπεψαν και του φαγιού τον πόθο,
πήρε ο Μεσαύλιος και τους σήκωσε τ᾽ απομεινάρια, κι όλοι, 455
ψωμί και κρέας χορτάτοι, κίνησαν να πάνε να πλαγιάσουν.

Ὣς ἄρα φωνήσας κέασε ξύλα νηλέϊ χαλκῷ
οἱ δ᾽ ὗν εἰσῆγον μάλα πίονα πενταέτηρον.
τὸν μὲν ἔπειτ᾽ ἔστησαν ἐπ᾽ ἐσχάρῃ· οὐδὲ συβώτης 420
λήθετ᾽ ἄρ᾽ ἀθανάτων· φρεσὶ γὰρ κέχρητ᾽ ἀγαθῇσιν·
ἀλλ᾽ ὅ γ᾽ ἀπαρχόμενος κεφαλῆς τρίχας ἐν πυρὶ βάλλεν
ἀργιόδοντος ὑός, καὶ ἐπεύχετο πᾶσι θεοῖσι
νοστῆσαι Ὀδυσῆα πολύφρονα ὅνδε δόμονδε.
κόψε δ᾽ ἀνασχόμενος σχίζῃ δρυός, ἣν λίπε κείων· 425
τὸν δ᾽ ἔλιπε ψυχή. τοὶ δὲ σφάξάν τε καὶ εὗσαν·
αἶψα δέ μιν διέχευαν· ὁ δ᾽ ὠμοθετεῖτο συβώτης,
πάντων ἀρχόμενος μελέων, ἐς πίονα δημόν.
καὶ τὰ μὲν ἐν πυρὶ βάλλε, παλύνας ἀλφίτου ἀκτῇ,
μίστυλλόν τ᾽ ἄρα τἆλλα καὶ ἀμφ᾽ ὀβελοῖσιν ἔπειραν, 430
ὤπτησάν τε περιφραδέως ἐρύσαντό τε πάντα,
βάλλον δ᾽ εἰν ἐλεοῖσιν ἀολλέα· ἂν δὲ συβώτης
ἵστατο δαιτρεύσων· περὶ γὰρ φρεσὶν αἴσιμα ᾔδη.
καὶ τὰ μὲν ἕπταχα πάντα διεμοιρᾶτο δαΐζων·
τὴν μὲν ἴαν νύμφῃσι καὶ Ἑρμῇ, Μαιάδος υἱεῖ, 435
θῆκεν ἐπευξάμενος, τὰς δ᾽ ἄλλας νεῖμεν ἑκάστῳ·
νώτοισιν δ᾽ Ὀδυσῆα διηνεκέεσσι γέραιρεν
ἀργιόδοντος ὑός, κύδαινε δὲ θυμὸν ἄνακτος·
καί μιν φωνήσας προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
«αἴθ᾽ οὕτως, Εὔμαιε, φίλος Διὶ πατρὶ γένοιο 440
ὡς ἐμοί, ὅττι με τοῖον ἐόντ᾽ ἀγαθοῖσι γεραίρεις.»

Τὸν δ᾽ ἀπαμειβόμενος προσέφης, Εὔμαιε συβῶτα·
«ἔσθιε, δαιμόνιε ξείνων, καὶ τέρπεο τοῖσδε,
οἷα πάρεστι· θεὸς δὲ τὸ μὲν δώσει, τὸ δ᾽ ἐάσει,
ὅττι κεν ᾧ θυμῷ ἐθέλῃ· δύναται γὰρ ἅπαντα.» 445

Ἦ ῥα καὶ ἄργματα θῦσε θεοῖς αἰειγενέτῃσι,
σπείσας δ᾽ αἴθοπα οἶνον Ὀδυσσῆϊ πτολιπόρθῳ
ἐν χείρεσσιν ἔθηκεν· ὁ δ᾽ ἕζετο ᾗ παρὰ μοίρῃ.
σῖτον δέ σφιν ἔνειμε Μεσαύλιος, ὅν ῥα συβώτης
αὐτὸς κτήσατο οἶος ἀποιχομένοιο ἄνακτος, 450
νόσφιν δεσποίνης καὶ Λαέρταο γέροντος·
πὰρ δ᾽ ἄρα μιν Ταφίων πρίατο κτεάτεσσιν ἑοῖσιν.
οἱ δ᾽ ἐπ᾽ ὀνείαθ᾽ ἑτοῖμα προκείμενα χεῖρας ἴαλλον.
αὐτὰρ ἐπεὶ πόσιος καὶ ἐδητύος ἐξ ἔρον ἕντο,
σῖτον μέν σφιν ἀφεῖλε Μεσαύλιος, οἱ δ᾽ ἐπὶ κοῖτον, 455
σίτου καὶ κρειῶν κεκορημένοι ἐσσεύοντο.