Οδύσσεια 10 στ. 422-495

Είπαν, κι εγώ γλυκά τους μίλησα κι απηλογιά τούς δίνω:
“Πιο πρώτα απ᾽ όλα το καράβι μας να σύρουμε όξω νά ᾽βγει,
μετά το βιος και τ᾽ άλλα σύνεργα να κρύψουμε σε σπήλια·
κι ατοί σας ακλουθάτε γρήγορα τ᾽ αχνάρια μου, να δείτε 425
στης Κίρκης το παλάτι οι σύντροφοι πώς πίνουν και πώς τρώνε,
κι έχουν μπροστά τους όσα θά ᾽φταναν να τρώνε ακέριο χρόνο.”

Είπα, κι ευτύς εκείνοι σύγκλιναν· ο Ευρύλοχος μονάχα
ν᾽ ανακρατήσει πίσω επάλευε τους σύντροφούς μας όλους,
και κράζοντάς τους ανεμάρπαστα κινούσε λόγια ομπρός τους: 430
“Για πού τραβούμε τώρα, δύστυχοι; Τον ίδιο το χαμό σας
ζητάτε; ― στο παλάτι νά ᾽ρθουμε της Κίρκης, που γιά χοίρους
γιά λύκους, γιά και λιόντες όλους μας θα κάνει δίχως άλλο,
θέμε, δε θέμε το παλάτι της το μέγα να φυλάμε.
Τα ίδια μάς έκανε κι ο Κύκλωπας, σαν ήρθαν στο μαντρί του 435
οι άλλοι συντρόφοι μας κι ο απότορμος μαζί τους Οδυσσέας.
Της αμυαλιάς του ειναι το φταίξιμο που χάθηκαν κι εκείνοι!”

Στα λόγια ετούτα εγώ στοχάστηκα για μια στιγμή στα φρένα
να σύρω το σπαθί τ᾽ ολόμακρο πλάι στο παχύ μερί μου
και να τον κρούσω, το κεφάλι του να κυλιστεί στο χώμα, 440
πολύ δικός μου ας ήταν άνθρωπος· ωστόσο με κυκλώσαν
άλλος αλλούθε γύρα οι σύντροφοι πραγά αντισκόφτοντάς με:
“Ας τον αφήσουμε, αρχοντόγεννε, κι εσύ να θέλεις μόνο,
εδώ να μένει στο πλεούμενο, να τού ᾽χει και την έγνοια·
κι έμπα μπροστά, στο αρχοντοπάλατο να πάμε εμείς της Κίρκης.” 445

Είπαν, κι αφήκαν πλοίο κι ακρόγιαλο και πήραν ν᾽ ανεβαίνουν.
Μα δεν απόμεινε κι ο Ευρύλοχος στο βαθουλό καράβι,
μόν᾽ μας ακλούθηξε, τι ετρόμαξε τις άγριες μου φοβέρες.

Ωστόσο η Κίρκη στο παλάτι της τους άλλους μας συντρόφους
καλά τους έλουσε, τους άλειψε με μυρωμένο λάδι 450
και στο κορμί σγουρές τούς φόρεσε χλαμύδες και χιτώνες.
Στο αρχονταρίκι τούς πετύχαμε σε πλούσιο ομπρός τραπέζι·
κι ως ανταμώθηκαν κι αντίκρισαν ο ένας τον άλλο, αρχίσαν
θρήνους και γόσματα· κι ολόγυρα το σπίτι αντιδονούσε.
Κι ήρθε η τρανή θεά και στάθηκε κοντά μου τότε κι είπε: 455
“Γιε του Λαέρτη αρχοντογέννητε, πολύτεχνε Οδυσσέα,
τους θρήνους τώρα παρατάτε τους· ατή μου το κατέχω
το πόσα εσύρατε στα πέλαγα τα ψαροθρόφα μέσα,
και πόσα στις στεριές οι αντίμαχοι σας έκαμαν τυράννια.
Μα ελάτε, στο τραπέζι κάτσετε, ψωμί, κρασί χαρείτε, 460
ν᾽ αντριγιωθεί η καρδιά στα στήθη σας και να σταθείτε ως πρώτα,
σαν τη στιγμή που πρωταφήνατε τη γη σας, την Ιθάκη
την κακοτράχαλη. Βαριόθυμοι, σκελετωμένοι τώρα
τους φοβερούς θυμάστε αδιάκοπα παραδαρμούς σας, μήτε
χαρά η καρδιά σας νιώθει, τι έχετε πολλά τραβήξει αλήθεια!” 465

Έτσι μας μίλησε, κι η πέρφανη καρδιά μας τ᾽ αποδέχτη.
Εκεί ευφραινόμαστε, ώσπου τέλεψεν ακέριος ένας χρόνος,
με πλήθος κρέατα και με ολόγλυκο κρασί την πάσα μέρα.
Μα απά στο γύρισμα, σαν κύλησαν πάλι οι εποχές του χρόνου,
κι οι μήνες έτρεχαν και διάβαιναν μια μια οι περίσσιες μέρες, 470
όξω με φώναξαν και μού ᾽λεγαν οι γκαρδιακοί συντρόφοι:
“Καιρός να θυμηθείς, ανέμυαλε, τη γη την πατρική σου,
αν να γλιτώσεις γράφει η μοίρα σου και να διαγείρεις πίσω
στο αψηλοτάβανο παλάτι σου, στο πατρικό σου χώμα.”

Έτσι μου μίλησαν, κι η πέρφανη καρδιά μου τ᾽ αποδέχτη. 475
Έτσι ως του ηλιού τα βασιλέματα καθούμενοι όλη μέρα
με πλήθος κρέατα και με ολόγλυκο κρασί φραινόμαστε όλοι·
μα όντας ο γήλιος πια βασίλεψε και πήραν τα σκοτάδια,
οι άλλοι πλαγιάσαν και κοιμήθηκαν στον ισκιερό αντρωνίτη,
κι εγώ στης Κίρκης ανεβαίνοντας το πάγκαλο κλινάρι 480
πέφτω στα πόδια της, κι ως άκουγε, τα παρακάλια αρχίζω,
και κράζοντάς την ανεμάρπαστα κινούσα λόγια ομπρός της:
“Κίρκη, το λόγο τώρα τέλεψε, παλιά που μού ᾽χες τάξει,
πως στην πατρίδα θα μας έστελνες· το λαχταρώ κι ατός μου,
το λαχταρούν κι οι άλλοι μου σύντροφοι· την ώρα εσύ που λείπεις 485
με τριγυρίζουν όλοι κλαίγοντας και τρων τα σωθικά μου.”

Είπα, κι εκείνη ευτύς, η αρχόντισσα θεά, μου απηλογήθη:
“Γιε του Λαέρτη αρχοντογέννητε, πολύτεχνε Οδυσσέα,
κανένας λόγος πια να μένετε στο σπίτι μου άθελά σας·
ανάγκη ωστόσο να τελέψετε μιαν άλλη στράτα πρώτα, 490
στης Περσεφόνης της ανήμερης και στου Άδη τα παλάτια,
χρησμό από την ψυχή να πάρετε του Τειρεσία, που μάντης
στη Θήβα ηταν τυφλός, μα η δύναμη κρατάει του νου του ακόμα·
τι η Περσεφόνη, και που πέθανε, τη γνώση δεν του πήρε,
μονάχα αυτός να νιώθει· οι επίλοιποι διανεύουν σαν τους ίσκιους.” 495

Ὣς ἔφαν, αὐτὰρ ἐγὼ προσέφην μαλακοῖς ἐπέεσσι·
«νῆα μὲν ἂρ πάμπρωτον ἐρύσσομεν ἤπειρόνδε,
κτήματα δ᾽ ἐν σπήεσσι πελάσσομεν ὅπλα τε πάντα·
αὐτοὶ δ᾽ ὀτρύνεσθε ἐμοὶ ἅμα πάντες ἕπεσθαι, 425
ὄφρα ἴδηθ᾽ ἑτάρους ἱεροῖς ἐν δώμασι Κίρκης
πίνοντας καὶ ἔδοντας· ἐπηετανὸν γὰρ ἔχουσιν.»

Ὣς ἐφάμην, οἱ δ᾽ ὦκα ἐμοῖς ἐπέεσσι πίθοντο·
Εὐρύλοχος δέ μοι οἶος ἐρύκανε πάντας ἑταίρους·
καί σφεας φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα· 430

«Ἆ δειλοί, πόσ᾽ ἴμεν; τί κακῶν ἱμείρετε τούτων;
Κίρκης ἐς μέγαρον καταβήμεναι, ἥ κεν ἅπαντας
ἢ σῦς ἠὲ λύκους ποιήσεται ἠὲ λέοντας,
οἵ κέν οἱ μέγα δῶμα φυλάσσοιμεν καὶ ἀνάγκῃ,
ὥς περ Κύκλωψ ἔρξ᾽, ὅτε οἱ μέσσαυλον ἵκοντο 435
ἡμέτεροι ἕταροι, σὺν δ᾽ ὁ θρασὺς εἵπετ᾽ Ὀδυσσεύς·
τούτου γὰρ καὶ κεῖνοι ἀτασθαλίῃσιν ὄλοντο.»

Ὣς ἔφατ᾽, αὐτὰρ ἐγώ γε μετὰ φρεσὶ μερμήριξα,
σπασσάμενος τανύηκες ἄορ παχέος παρὰ μηροῦ,
τῷ οἱ ἀποτμήξας κεφαλὴν οὖδάσδε πελάσσαι, 440
καὶ πηῷ περ ἐόντι μάλα σχεδόν· ἀλλά μ᾽ ἑταῖροι
μειλιχίοις ἐπέεσσιν ἐρήτυον ἄλλοθεν ἄλλος·

«Διογενές, τοῦτον μὲν ἐάσομεν, εἰ σὺ κελεύεις,
αὐτοῦ πὰρ νηΐ τε μένειν καὶ νῆα ἔρυσθαι·
ἡμῖν δ᾽ ἡγεμόνευ᾽ ἱερὰ πρὸς δώματα Κίρκης.» 445

Ὣς φάμενοι παρὰ νηὸς ἀνήϊον ἠδὲ θαλάσσης.
οὐδὲ μὲν Εὐρύλοχος κοίλῃ παρὰ νηῒ λέλειπτο,
ἀλλ᾽ ἕπετ᾽· ἔδεισεν γὰρ ἐμὴν ἔκπαγλον ἐνιπήν.

Τόφρα δὲ τοὺς ἄλλους ἑτάρους ἐν δώμασι Κίρκη
ἐνδυκέως λοῦσέν τε καὶ ἔχρισεν λίπ᾽ ἐλαίῳ, 450
ἀμφὶ δ᾽ ἄρα χλαίνας οὔλας βάλεν ἠδὲ χιτῶνας·
δαινυμένους δ᾽ εὖ πάντας ἐφεύρομεν ἐν μεγάροισιν.
οἱ δ᾽ ἐπεὶ ἀλλήλους εἶδον φράσσαντό τ᾽ ἐσάντα,
κλαῖον ὀδυρόμενοι, περὶ δὲ στεναχίζετο δῶμα.
ἡ δέ μευ ἄγχι στᾶσα προσηύδα δῖα θεάων· 455

«Διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽ Ὀδυσσεῦ,
μηκέτι νῦν θαλερὸν γόον ὄρνυτε· οἶδα καὶ αὐτή,
ἠμὲν ὅσ᾽ ἐν πόντῳ πάθετ᾽ ἄλγεα ἰχθυόεντι,
ἠδ᾽ ὅσ᾽ ἀνάρσιοι ἄνδρες ἐδηλήσαντ᾽ ἐπὶ χέρσου.
ἀλλ᾽ ἄγετ᾽ ἐσθίετε βρώμην καὶ πίνετε οἶνον, 460
εἰς ὅ κεν αὖτις θυμὸν ἐνὶ στήθεσσι λάβητε,
οἷον ὅτε πρώτιστον ἐλείπετε πατρίδα γαῖαν
τρηχείης Ἰθάκης· νῦν δ᾽ ἀσκελέες καὶ ἄθυμοι,
αἰὲν ἄλης χαλεπῆς μεμνημένοι· οὐδέ ποθ᾽ ὑμῖν
θυμὸς ἐν εὐφροσύνῃ, ἐπεὶ ἦ μάλα πολλὰ πέπασθε.» 465

Ὣς ἔφαθ᾽, ἡμῖν δ᾽ αὖτ᾽ ἐπεπείθετο θυμὸς ἀγήνωρ.
ἔνθα μὲν ἤματα πάντα τελεσφόρον εἰς ἐνιαυτὸν
ἥμεθα, δαινύμενοι κρέα τ᾽ ἄσπετα καὶ μέθυ ἡδύ·
ἀλλ᾽ ὅτε δή ῥ᾽ ἐνιαυτὸς ἔην, περὶ δ᾽ ἔτραπον ὧραι,
μηνῶν φθινόντων, περὶ δ᾽ ἤματα μακρὰ τελέσθη, 470
καὶ τότε μ᾽ ἐκκαλέσαντες ἔφαν ἐρίηρες ἑταῖροι·

«Δαιμόνι᾽, ἤδη νῦν μιμνήσκεο πατρίδος αἴης,
εἴ τοι θέσφατόν ἐστι σαωθῆναι καὶ ἱκέσθαι
οἶκον ἐϋκτίμενον καὶ σὴν ἐς πατρίδα γαῖαν.»

Ὣς ἔφαν, αὐτὰρ ἐμοί γ᾽ ἐπεπείθετο θυμὸς ἀγήνωρ. 475
ὣς τότε μὲν πρόπαν ἦμαρ ἐς ἠέλιον καταδύντα
ἥμεθα, δαινύμενοι κρέα τ᾽ ἄσπετα καὶ μέθυ ἡδύ.
ἦμος δ᾽ ἠέλιος κατέδυ καὶ ἐπὶ κνέφας ἦλθεν,
οἱ μὲν κοιμήσαντο κατὰ μέγαρα σκιόεντα.

Αὐτὰρ ἐγὼ Κίρκης ἐπιβὰς περικαλλέος εὐνῆς 480
γούνων ἐλλιτάνευσα, θεὰ δέ μοι ἔκλυεν αὐδῆς·
καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδων·

«Ὦ Κίρκη, τέλεσόν μοι ὑπόσχεσιν ἥν περ ὑπέστης,
οἴκαδε πεμψέμεναι· θυμὸς δέ μοι ἔσσυται ἤδη,
ἠδ᾽ ἄλλων ἑτάρων, οἵ μευ φθινύθουσι φίλον κῆρ 485
ἀμφ᾽ ἔμ᾽ ὀδυρόμενοι, ὅτε που σύ γε νόσφι γένηαι.»

Ὣς ἐφάμην, ἡ δ᾽ αὐτίκ᾽ ἀμείβετο δῖα θεάων·

«διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽ Ὀδυσσεῦ,
μηκέτι νῦν ἀέκοντες ἐμῷ ἐνὶ μίμνετε οἴκῳ·
ἀλλ᾽ ἄλλην χρὴ πρῶτον ὁδὸν τελέσαι καὶ ἱκέσθαι 490
εἰς Ἀΐδαο δόμους καὶ ἐπαινῆς Περσεφονείης,
ψυχῇ χρησομένους Θηβαίου Τειρεσίαο,
μάντιος ἀλαοῦ, τοῦ τε φρένες ἔμπεδοί εἰσι·
τῷ καὶ τεθνηῶτι νόον πόρε Περσεφόνεια
οἴῳ πεπνῦσθαι· τοὶ δὲ σκιαὶ ἀΐσσουσιν.» 495