Οδύσσεια 21 στ. 285-342

Αυτά ειπε, και τους άλλους άμετρος θυμός τούς συνεπήρε 285
στο φόβο τους το καλοτόρνευτο δοξάρι μην τανύσει.
Κι ο Αντίνοος τότε πήρε κι έλεγε, βαριά αποπαίρνοντάς τον:
«Συφοριασμένε ξένε, μέσα σου σταλιά μυαλό δεν έχεις!
Και δε σου φτάνει εδώ που απείραχτος μαζί με αψηλομύτες
αρχόντους τρως; Φαγί δε σού ᾽λειψε, και γίνουνται μπροστά σου 290
οι αθιβολές μας κι οι κουβέντες μας. Ποιός άκουσε ποτέ του
ξένος και ζήτουλας τα λόγια μας, ξον από σένα τώρα;
Σ᾽ έχει χτυπήσει το μελόγλυκο κρασί· και ποιόν δε βλάφτει,
που ανοιεί το στόμα του κι αλόγιαστα το πίνει, δίχως μέτρο;
Απ᾽ το κρασί κι ο Ευρυτίωνας, ο Κένταυρος, θολώθη, 295
μες στους Λαπίθες όταν βρέθηκε, στο σπίτι του αντρειωμένου
Πειρίθου· το κρασί τού θόλωσε τα φρένα και θαρρεύτη
στην τρέλα του δουλειές αταίριαστες να κάμει στου Πειρίθου
το αρχοντικό. Κι εκείνοι οι αντρόκαρδοι του κόψαν θυμωμένοι
μύτες κι αφτιά με τον ανέσπλαχνο χαλκό, και σούρνοντάς τον 300
τον βγάλαν όξω απ᾽ την αυλόπορτα· κι αυτός με θολωμένα
τραβούσε φρένα, μες στη σύθολη του νου του παραζάλη.
Έτσι άνοιξε μαθές ο πόλεμος ανάμεσα σε ανθρώπους
και Κένταυρους, μα αυτός το πλέρωσε πιο πρώτα το μεθύσι!
Όμοιο κακό ψυχανεμίζουμαι για σένα, αν το δοξάρι 305
τανύσεις, κι ούτε πια συμπόνεση θα βρείς απ᾽ το λαό μας·
την ίδιαν ώρα θα σε στείλουμε με μελανό καράβι
στον Έχετο το ρήγα, που άνθρωπο δε συμπονά κανένα,
και δε γλιτώνεις πια απ᾽ τα χέρια του. Κάθου λοιπόν και πίνε
συμμαζεμένος· με τους νιούτσικους τί θες και καβγαδίζεις;» 310

Κι η Πηνελόπη τότε η φρόνιμη γυρνώντας τού αποκρίθη:
«Τον ξένο, Αντίνοε, του Τηλέμαχου, μια κι έφτασε σε τούτο
το σπίτι, ειναι άδικο κι αταίριαστο να τον καταφρονάμε.
Ο ξένος δείχνει πως θαρρεύεται στα χέρια, στην αντρειά του·
πιστεύεις, αν τανύσει το τρανό δοξάρι του Οδυσσέα, 315
πως θα με πάρει αλήθεια σπίτι του, γυναίκα του να γένω;
Τέτοιαν ελπίδα μες στα στήθη του μηδέ κι ατός του κρύβει.
Γι᾽ αυτό το πράμα ας μη συχύζεται λοιπόν, καθώς γλεντάτε,
κανένας σας· κι ουδέ θα ταίριαζαν δουλειές αλήθεια τέτοιες!»

Κι ο Ευρύμαχος, ο γιος του Πόλυβου, της αποκρίθη κι είπε: 320
«Δε λέμε, Πηνελόπη, φρόνιμη του Ικάριου θυγατέρα,
πως θα σε πάρει· τέτοιο αταίριαστο ποιός λογαριάζει γάμο;
Είναι μονάχα που ντρεπόμαστε των γυναικών τα λόγια
και των αντρών, κανένας κάποτε μην πει αχαμνότερός μας:
“Άντρες ζητούν πολύ πιο αδύναμοι τρανού το ταίρι αρχόντου, 325
κι ουδέ μπορούν το καλοτόρνευτο δοξάρι του να σύρουν!
Κι ήρθε ένας άλλος, ένας ζήτουλας παραδαρμένος, ξάφνου
και διάβη τα πελέκια, ακόπιαστα τανυώντας το δοξάρι.”
Αυτά μπορεί να πουν, και πάνω μας πολλή ντροπή θα πέσει.»

Κι η Πηνελόπη τότε η φρόνιμη του μεταπηλογήθη: 330
«Έτσι κι αλλιώς θαρρείς, Ευρύμαχε, πως τους δοξάζει ο κόσμος
εκείνους που ντροπιάζουν τρώγοντας το σπίτι ενού αντρειωμένου;
Ο λόγος ποιός λοιπόν να νιώθετε με τούτα ντροπιασμένοι;
Καλοδεμένος κι αψηλόκορμος ο ξένος δείχνει νά ᾽ναι,
και τό ᾽χει για καμάρι που άρχοντας ο κύρης του λογιόταν. 335
Ομπρός, το τορνεμένο δώστε του δοξάρι, για να δούμε.
Πάνω σ᾽ αυτό κάτι άλλο θά ᾽λεγα, που σίγουρα θα γένει:
Αν το τανύσει λέω κι ο Απόλλωνας του δώσει αυτή τη δόξα,
θα πω να του χαρίσουν όμορφη χλαμύδα και χιτώνα,
κι ένα κοντάρι σουβλερόμυτο, μακριά σκυλιά κι ανθρώπους 340
να διώχνει, και σπαθί και σάνταλα στα δυο του πόδια, κι όπου
καρδιά και νους τον σπρώχνουν, πρόθυμα θα τον καλοστρατίσω.»

Ὣς ἔφαθ᾽, οἱ δ᾽ ἄρα πάντες ὑπερφιάλως νεμέσησαν, 285
δείσαντες μὴ τόξον ἐΰξοον ἐντανύσειεν.
Ἀντίνοος δ᾽ ἐνένιπεν ἔπος τ᾽ ἔφατ᾽ ἔκ τ᾽ ὀνόμαζεν·
«ἆ δειλὲ ξείνων, ἔνι τοι φρένες οὐδ᾽ ἠβαιαί·
οὐκ ἀγαπᾷς ὃ ἕκηλος ὑπερφιάλοισι μεθ᾽ ἡμῖν
δαίνυσαι, οὐδέ τι δαιτὸς ἀμέρδεαι, αὐτὰρ ἀκούεις 290
μύθων ἡμετέρων καὶ ῥήσιος; οὐδέ τις ἄλλος
ἡμετέρων μύθων ξεῖνος καὶ πτωχὸς ἀκούει.
οἶνός σε τρώει μελιηδής, ὅς τε καὶ ἄλλους
βλάπτει, ὃς ἄν μιν χανδὸν ἕλῃ μηδ᾽ αἴσιμα πίνῃ.
οἶνος καὶ Κένταυρον, ἀγακλυτὸν Εὐρυτίωνα, 295
ἄασ᾽ ἐνὶ μεγάρῳ μεγαθύμου Πειριθόοιο,
ἐς Λαπίθας ἐλθόνθ᾽· ὁ δ᾽ ἐπεὶ φρένας ἄασεν οἴνῳ,
μαινόμενος κάκ᾽ ἔρεξε δόμον κάτα Πειριθόοιο·
ἥρωας δ᾽ ἄχος εἷλε, διὲκ προθύρου δὲ θύραζε
ἕλκον ἀναΐξαντες, ἀπ᾽ οὔατα νηλέϊ χαλκῷ 300
ῥῖνάς τ᾽ ἀμήσαντες· ὁ δὲ φρεσὶν ᾗσιν ἀασθεὶς
ἤϊεν ἣν ἄτην ὀχέων ἀεσίφρονι θυμῷ.
ἐξ οὗ Κενταύροισι καὶ ἀνδράσι νεῖκος ἐτύχθη,
οἷ δ᾽ αὐτῷ πρώτῳ κακὸν εὕρετο οἰνοβαρείων.
ὣς καὶ σοὶ μέγα πῆμα πιφαύσκομαι, αἴ κε τὸ τόξον 305
ἐντανύσῃς· οὐ γάρ τευ ἐπητύος ἀντιβολήσεις
ἡμετέρῳ ἐνὶ δήμῳ, ἄφαρ δέ σε νηῒ μελαίνῃ
εἰς Ἔχετον βασιλῆα, βροτῶν δηλήμονα πάντων,
πέμψομεν· ἔνθεν δ᾽ οὔ τι σαώσεαι· ἀλλὰ ἕκηλος
πῖνέ τε, μηδ᾽ ἐρίδαινε μετ᾽ ἀνδράσι κουροτέροισι.» 310

Τὸν δ᾽ αὖτε προσέειπε περίφρων Πηνελόπεια·
«Ἀντίνο᾽, οὐ μὲν καλὸν ἀτέμβειν οὐδὲ δίκαιον
ξείνους Τηλεμάχου, ὅς κεν τάδε δώμαθ᾽ ἵκηται.
ἔλπεαι, αἴ χ᾽ ὁ ξεῖνος Ὀδυσσῆος μέγα τόξον
ἐντανύσῃ χερσίν τε βίηφί τε ἧφι πιθήσας, 315
οἴκαδέ μ᾽ ἄξεσθαι καὶ ἑὴν θήσεσθαι ἄκοιτιν;
οὐδ᾽ αὐτός που τοῦτό γ᾽ ἐνὶ στήθεσσιν ἔολπε·
μηδέ τις ὑμείων τοῦ γ᾽ εἵνεκα θυμὸν ἀχεύων
ἐνθάδε δαινύσθω, ἐπεὶ οὐδὲ μὲν οὐδὲ ἔοικε.»

Τὴν δ᾽ αὖτ᾽ Εὐρύμαχος, Πολύβου πάϊς, ἀντίον ηὔδα· 320
«κούρη Ἰκαρίοιο, περίφρον Πηνελόπεια,
οὔ τί σε τόνδ᾽ ἄξεσθαι ὀϊόμεθ᾽· οὐδὲ ἔοικεν·
ἀλλ᾽ αἰσχυνόμενοι φάτιν ἀνδρῶν ἠδὲ γυναικῶν,
μή ποτέ τις εἴπῃσι κακώτερος ἄλλος Ἀχαιῶν·
“ἦ πολὺ χείρονες ἄνδρες ἀμύμονος ἀνδρὸς ἄκοιτιν 325
μνῶνται, οὐδέ τι τόξον ἐΰξοον ἐντανύουσιν·
ἀλλ᾽ ἄλλος τις πτωχὸς ἀνὴρ ἀλαλήμενος ἐλθὼν
ῥηϊδίως ἐτάνυσσε βιόν, διὰ δ᾽ ἧκε σιδήρου.”
ὣς ἐρέουσ᾽, ἡμῖν δ᾽ ἂν ἐλέγχεα ταῦτα γένοιτο.»

Τὸν δ᾽ αὖτε προσέειπε περίφρων Πηνελόπεια· 330
«Εὐρύμαχ᾽, οὔ πως ἔστιν ἐϋκλεῖας κατὰ δῆμον
ἔμμεναι οἳ δὴ οἶκον ἀτιμάζοντες ἔδουσιν
ἀνδρὸς ἀριστῆος· τί δ᾽ ἐλέγχεα ταῦτα τίθεσθε;
οὗτος δὲ ξεῖνος μάλα μὲν μέγας ἠδ᾽ εὐπηγής,
πατρὸς δ᾽ ἐξ ἀγαθοῦ γένος εὔχεται ἔμμεναι υἱός. 335
ἀλλ᾽ ἄγε οἱ δότε τόξον ἐΰξοον, ὄφρα ἴδωμεν.
ὧδε γὰρ ἐξερέω, τὸ δὲ καὶ τετελεσμένον ἔσται·
εἴ κέ μιν ἐντανύσῃ, δώῃ δέ οἱ εὖχος Ἀπόλλων,
ἕσσω μιν χλαῖνάν τε χιτῶνά τε, εἵματα καλά,
δώσω δ᾽ ὀξὺν ἄκοντα, κυνῶν ἀλκτῆρα καὶ ἀνδρῶν, 340
καὶ ξίφος ἄμφηκες· δώσω δ᾽ ὑπὸ ποσσὶ πέδιλα,
πέμψω δ᾽ ὅππῃ μιν κραδίη θυμός τε κελεύει.»