Οδύσσεια 10 στ. 274-347 | Ομηρικά Έπη

Είπα, κι αφήκα πλοίο κι ακρόγιαλο και πήρα ν᾽ ανεβαίνω·
μα ως το λαγκάδι το άγιο εδιάβηκα και κόντευα να φτάσω 275
στης Κίρκης πια το αρχοντοπάλατο της πολυφαρμακούσας,
εκεί μου απάντηξε ο χρυσόραβδος Ερμής, καθώς στο σπίτι
σίμωνα πια, κι έμοιαζε νιούτσικο θνητό, τα μάγουλά του
μόλις που χνούδισαν, κι η νιότη του στην πιο γλυκιά της ώρα.
Το χέρι μού ᾽σφιξε, μου μίλησε κι αυτά τα λόγια μού ᾽πε: 280
“Για πού τραβάς ξανά, βαριόμοιρε, στ᾽ ακρόβουνα μονάχος,
του τόπου ακάτεχος; Οι επίλοιποι συντρόφοι σου στης Κίρκης
ως χοίροι κλειδωμένοι βρίσκουνται σε στέριες μάντρες μέσα.
Να τους γλιτώσεις μήπως έρχεσαι; Κι ατός σου δε διαγέρνεις
ξοπίσω λέω· σε λίγο συντροφιά θα κάνεις με τους άλλους! 285
Ωστόσο θέλω από τα βάσανα να σε γλιτώσω τούτα.
Νά πάρε αυτό το καλοβότανο και κράτα το, στης Κίρκης
σα μπεις, να σκέπει το κεφάλι σου, κακηώρα να μη σέ ᾽βρει.
Τις πονηριές της Κίρκης άκουσε μιαν άκρη ως άλλη τώρα:
Πιοτό θα σου ετοιμάσει, βάζοντας κακά βοτάνια μέσα, 290
μα κι έτσι εσένα δε θα πιάσουνε τα μάγια, δε θ᾽ αφήσει
το καλοβότανο που σού ᾽δωκα· να σου τα πω όμως όλα:
Μόλις η Κίρκη πάρει το μακρύ ραβδί της και σε κρούσει,
γοργά το κοφτερό ξεγύμνωσε σπαθί από το μερί σου
κι απά στην Κίρκη χίμα, ως νά ᾽θελες να πάρεις τη ζωή της. 295
Κι αυτή θα φοβηθεί· σαν έπειτα σου πει να κοιμηθείτε,
πια της θεάς εσύ τον έρωτα μην τον αρνιέσαι, αν θέλεις
να λευτερώσει τους συντρόφους σου και να γνοιαστεί και σένα.
Μα τον τρανό των τρισμακάριστων ν᾽ αμόσει πες της όρκο,
πως δε θα βάλει πια άλλο τίποτε κακό για σε στο νου της, 300
να μη σου πάρει αντρειά και δύναμη, σα γυμνωθείς ομπρός της.”

Αυτά ειπε ο Αργοφονιάς· το βότανο μετά ανασπά απ᾽ το χώμα,
κι όπως μου τό ᾽δωκε, μου ξήγησε και ποιά τα φυσικά του:
η ρίζα μελανιά, μα κάτασπρος ο ανθός του, σαν το γάλα·
μώλυ οι θεοί το λένε· δύσκολο θνητός να το ανασπάσει 305
από τη γης, μονάχα αθάνατοι, τι αυτοί μπορούν τα πάντα.
Μετά για τον τρανό τον Όλυμπο κινούσε ο Ερμής να φύγει,
το δασωτό νησί διαβαίνοντας· κι εγώ τραβώ στης Κίρκης,
και χίλιες μύριες έγνοιες έδερναν, ως όδευα, το νου μου.
Και στάθηκα στης ωριοπλέξουδης θεάς ομπρός τη θύρα, 310
και φώναξα· κι ευτύς, ακούγοντας εκείνη τη φωνή μου,
τις θύρες άνοιξε τις λιόφωτες με βιάση κι όξω βγήκε
να με καλέσει· της ακλούθηξα κι εγώ βαριά θλιμμένος·
και μ᾽ έβαλε σε ασημοκάρφωτο θρονί για να καθίσω,
πανώριο, ξομπλιαστό, με κάτωθε προσκάμνι για τα πόδια. 315
Σε κούπα το πιοτό μού ετοίμασε να πιω μαλαματένια,
και το βοτάνι μέσα μού ᾽ριξε, κακά στο νου λογιώντας.
Και σα μου τό ᾽δωκε και το άδειασα, χωρίς να με μαγέψει,
με κρούει με το ραβδί της κι έκραξε κι αυτά τα λόγια μού ᾽πε:
“Τράβα και συ με τους συντρόφους σου να κυλιστείς στη μάντρα!” 320

Είπε, κι εγώ απ᾽ τη μέση σέρνοντας το κοφτερό σπαθί μου,
στην Κίρκη εχίμιξα, σα νά ᾽θελα να πάρω τη ζωή της.
Κι αυτή ξεφώνισε, και τρέχοντας τα γόνατά μου πιάνει
και λόγια μού ᾽λεγε ανεμάρπαστα στα κλάματά της μέσα:
“Ποιός είσαι; πούθε; Πού η πατρίδα σου και πού οι γονιοί σου εσένα; 325
Σαστίζω! Βότανα σε πότισα κακά και δε μαγεύτης!
Άλλος κανείς, κανείς δε γλίτωσε θνητός, τα βότανά μου
σαν ήπιε τούτα και του πέρασαν της δοντωσιάς το φράχτη·
όμως εσύ κρατάς αγήτευτη ψυχή στα στήθια μέσα.
Θά ᾽σαι ο Οδυσσέας ο πολυτάξιδος, το ξέρω! Ο χρυσοράβδης 330
Αργοφονιάς συχνά μου τό ᾽λεγε πως απ᾽ την Τροία γυρνώντας
σε μελανό, γοργό πλεούμενο θα ᾽ρθείς εδώ μια μέρα.
Μόν᾽ έλα, το σπαθί στη θήκη του γιά ξαναχώσε τώρα
κι ας ανεβούμε στο κλινάρι μου τον πόθο να χαρούμε,
ο ένας του αλλού για να κερδίσουμε την πάσα εμπιστοσύνη.” 335

Σαν είπε τούτα, εγώ γυρίζοντας απηλογιά τής δίνω:
“Κίρκη, πώς θέλεις καλοπρόθετος εγώ μαζί σου νά ᾽μαι,
που τους συντρόφους μου κατάντησες γουρούνια στην αυλή σου,
και μένα με κρατάς και κλώθοντας κακά στο νου σου θέλεις
ν᾽ ανέβω τώρα στο κλινάρι σου, στην κάμαρά σου νά ᾽μπω, 340
κι ως γυμνωθώ, κι αντρειά και δύναμη να χάσω απ᾽ τις γητειές σου;
Μα εγώ δε θ᾽ ανεβώ στην κλίνη σου ποτέ με θέλημά μου·
εξόν, θεά, κι αν το αποφάσιζες τρανό ν᾽ αμόσεις όρκο,
πως δε θα βάλεις άλλο τίποτε στο νου κακό για μένα.”

Είπα, κι αυτή, καθώς της γύρευα, μεμιάς τον όρκο δίνει· 345
κι εγώ πια τότε, ως είδα κι άμοσε και τέλεψε τον όρκο,
στο πάγκαλο κλινάρι ανέβηκα της Κίρκης δίχως φόβο.

Ὣς εἰπὼν παρὰ νηὸς ἀνήϊον ἠδὲ θαλάσσης.
ἀλλ᾽ ὅτε δὴ ἄρ᾽ ἔμελλον ἰὼν ἱερὰς ἀνὰ βήσσας 275
Κίρκης ἵξεσθαι πολυφαρμάκου ἐς μέγα δῶμα,
ἔνθα μοι Ἑρμείας χρυσόρραπις ἀντεβόλησεν
ἐρχομένῳ πρὸς δῶμα, νεηνίῃ ἀνδρὶ ἐοικώς,
πρῶτον ὑπηνήτῃ, τοῦ περ χαριεστάτη ἥβη·
ἔν τ᾽ ἄρα μοι φῦ χειρὶ ἔπος τ᾽ ἔφατ᾽ ἔκ τ᾽ ὀνόμαζε· 280

«Πῇ δὴ αὖτ᾽, ὦ δύστηνε, δι᾽ ἄκριας ἔρχεαι οἶος,
χώρου ἄϊδρις ἐών; ἕταροι δέ τοι οἵδ᾽ ἐνὶ Κίρκης
ἔρχαται, ὥς τε σύες, πυκινοὺς κευθμῶνας ἔχοντες.
ἦ τοὺς λυσόμενος δεῦρ᾽ ἔρχεαι; οὐδέ σέ φημι
αὐτὸν νοστήσειν, μενέεις δὲ σύ γ᾽ ἔνθα περ ἄλλοι. 285
ἀλλ᾽ ἄγε δή σε κακῶν ἐκλύσομαι ἠδὲ σαώσω·
τῆ, τόδε φάρμακον ἐσθλὸν ἔχων ἐς δώματα Κίρκης
ἔρχευ, ὅ κέν τοι κρατὸς ἀλάλκῃσιν κακὸν ἦμαρ.
πάντα δέ τοι ἐρέω ὀλοφώϊα δήνεα Κίρκης.
τεύξει τοι κυκεῶ, βαλέει δ᾽ ἐν φάρμακα σίτῳ· 290
ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ὣς θέλξαι σε δυνήσεται· οὐ γὰρ ἐάσει
φάρμακον ἐσθλόν, ὅ τοι δώσω, ἐρέω δὲ ἕκαστα.
ὁππότε κεν Κίρκη σ᾽ ἐλάσῃ περιμήκεϊ ῥάβδῳ,
δὴ τότε σὺ ξίφος ὀξὺ ἐρυσσάμενος παρὰ μηροῦ
Κίρκῃ ἐπαΐξαι ὥς τε κτάμεναι μενεαίνων. 295
ἡ δέ σ᾽ ὑποδείσασα κελήσεται εὐνηθῆναι·
ἔνθα σὺ μηκέτ᾽ ἔπειτ᾽ ἀπανήνασθαι θεοῦ εὐνήν,
ὄφρα κέ τοι λύσῃ θ᾽ ἑτάρους αὐτόν τε κομίσσῃ·
ἀλλὰ κέλεσθαί μιν μακάρων μέγαν ὅρκον ὀμόσσαι
μή τί τοι αὐτῷ πῆμα κακὸν βουλευσέμεν ἄλλο, 300
μή σ᾽ ἀπογυμνωθέντα κακὸν καὶ ἀνήνορα θήῃ.»

Ὣς ἄρα φωνήσας πόρε φάρμακον ἀργειφόντης
ἐκ γαίης ἐρύσας, καί μοι φύσιν αὐτοῦ ἔδειξε.
ῥίζῃ μὲν μέλαν ἔσκε, γάλακτι δὲ εἴκελον ἄνθος·
μῶλυ δέ μιν καλέουσι θεοί· χαλεπὸν δέ τ᾽ ὀρύσσειν 305
ἀνδράσι γε θνητοῖσι· θεοὶ δέ τε πάντα δύνανται.

Ἑρμείας μὲν ἔπειτ᾽ ἀπέβη πρὸς μακρὸν Ὄλυμπον
νῆσον ἀν᾽ ὑλήεσσαν, ἐγὼ δ᾽ ἐς δώματα Κίρκης
ἤϊα· πολλὰ δέ μοι κραδίη πόρφυρε κιόντι.
ἔστην δ᾽ εἰνὶ θύρῃσι θεᾶς καλλιπλοκάμοιο· 310
ἔνθα στὰς ἐβόησα, θεὰ δέ μευ ἔκλυεν αὐδῆς.
ἡ δ᾽ αἶψ᾽ ἐξελθοῦσα θύρας ὤϊξε φαεινὰς
καὶ κάλει· αὐτὰρ ἐγὼν ἑπόμην ἀκαχήμενος ἦτορ.
εἷσε δέ μ᾽ εἰσαγαγοῦσα ἐπὶ θρόνου ἀργυροήλου,
καλοῦ δαιδαλέου· ὑπὸ δὲ θρῆνυς ποσὶν ἦεν· 315
τεῦχε δέ μοι κυκεῶ χρυσέῳ δέπᾳ, ὄφρα πίοιμι,
ἐν δέ τε φάρμακον ἧκε, κακὰ φρονέουσ᾽ ἐνὶ θυμῷ.
αὐτὰρ ἐπεὶ δῶκέν τε καὶ ἔκπιον οὐδέ μ᾽ ἔθελξε,
ῥάβδῳ πεπληγυῖα ἔπος τ᾽ ἔφατ᾽ ἔκ τ᾽ ὀνόμαζεν·

«Ἔρχεο νῦν συφεόνδε, μετ᾽ ἄλλων λέξο ἑταίρων.» 320
ὣς φάτ᾽, ἐγὼ δ᾽ ἄορ ὀξὺ ἐρυσσάμενος παρὰ μηροῦ
Κίρκῃ ἐπήϊξα ὥς τε κτάμεναι μενεαίνων.
ἡ δὲ μέγα ἰάχουσα ὑπέδραμε καὶ λάβε γούνων,
καί μ᾽ ὀλοφυρομένη ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·

«Τίς πόθεν εἶς ἀνδρῶν; πόθι τοι πόλις ἠδὲ τοκῆες; 325
θαῦμά μ᾽ ἔχει ὡς οὔ τι πιὼν τάδε φάρμακ᾽ ἐθέλχθης.
οὐδὲ γὰρ οὐδέ τις ἄλλος ἀνὴρ τάδε φάρμακ᾽ ἀνέτλη,
ὅς κε πίῃ καὶ πρῶτον ἀμείψεται ἕρκος ὀδόντων·
σοὶ δέ τις ἐν στήθεσσιν ἀκήλητος νόος ἐστίν.
ἦ σύ γ᾽ Ὀδυσσεύς ἐσσι πολύτροπος, ὅν τέ μοι αἰεὶ 330
φάσκεν ἐλεύσεσθαι χρυσόρραπις ἀργειφόντης,
ἐκ Τροίης ἀνιόντα θοῇ σὺν νηῒ μελαίνῃ.
ἀλλ᾽ ἄγε δὴ κολεῷ μὲν ἄορ θέο, νῶϊ δ᾽ ἔπειτα
εὐνῆς ἡμετέρης ἐπιβήομεν, ὄφρα μιγέντε
εὐνῇ καὶ φιλότητι πεποίθομεν ἀλλήλοισιν.» 335

Ὣς ἔφατ᾽, αὐτὰρ ἐγώ μιν ἀμειβόμενος προσέειπον·
«ὦ Κίρκη, πῶς γάρ με κέλεαι σοὶ ἤπιον εἶναι,
ἥ μοι σῦς μὲν ἔθηκας ἐνὶ μεγάροισιν ἑταίρους,
αὐτὸν δ᾽ ἐνθάδ᾽ ἔχουσα δολοφρονέουσα κελεύεις
ἐς θάλαμόν τ᾽ ἰέναι καὶ σῆς ἐπιβήμεναι εὐνῆς, 340
ὄφρα με γυμνωθέντα κακὸν καὶ ἀνήνορα θήῃς.
οὐδ᾽ ἂν ἐγώ γ᾽ ἐθέλοιμι τεῆς ἐπιβήμεναι εὐνῆς,
εἰ μή μοι τλαίης γε, θεά, μέγαν ὅρκον ὀμόσσαι
μή τί μοι αὐτῷ πῆμα κακὸν βουλευσέμεν ἄλλο.»

Ὣς ἐφάμην, ἡ δ᾽ αὐτίκ᾽ ἀπόμνυεν ὡς ἐκέλευον. 345
αὐτὰρ ἐπεί ῥ᾽ ὄμοσέν τε τελεύτησέν τε τὸν ὅρκον,
καὶ τότ᾽ ἐγὼ Κίρκης ἐπέβην περικαλλέος εὐνῆς.