Οδύσσεια 16 στ. 201-265

Γυρνώντας τότε ο πολυμήχανος του μίλησε Οδυσσέας:
«Για τον πατέρα σου, Τηλέμαχε, που βρίσκεται φτασμένος,
δε σου ταιριάζει να θαμάζεσαι και να σαστίζεις τόσο.
Άλλο Οδυσσέα δω πέρα νά ᾽ρχεται δε θέλεις δει ποτέ σου.
Εγώ ειμαι, ως με θωρείς· παράδειρα πολύ, πολλά εχω πάθει, 205
και τώρα στην πατρίδα εγύρισα, στα είκοσι χρόνια απάνω.
Κι αυτό το θάμα που σε σάστισε, δουλειά της κουρσολόγας
είναι Αθηνάς, που ως θέλει μ᾽ έκανε, τι πλήθια η δύναμή της ―
τη μια φορά να μοιάζω ζήτουλα, την άλλη παλικάρι,
που γύρα στο κορμί του εζώστηκε φορέματα πανώρια· 210
έναν θνητό οι θεοί, που τ᾽ άσωστα ψηλά κρατούν ουράνια,
δεν είναι δύσκολο θες όμορφο, θες άσκημο να κάνουν.»

Σαν είπε τούτα, πήγε κάθισε· τον αντρειωμένο τότε
γονιό του αγκάλιασε ο Τηλέμαχος, σε κλάματα ξεσπώντας.
Και στω δυονώ τα στήθη εφούντωσε τρανός του θρήνου ο πόθος, 215
και κλαίγαν γόζοντας αλάγιαστα· πουλιά δεν κλαίνε τόσο,
οι αϊτοί κι οι αγιούπες οι γαντζόνυχοι, που τα νιογέννητά τους
μικρά οι ξωτάρηδες τους άρπαξαν, πριχού ξεπεταρίσουν.
Όμοια πικρά τα δάκρυα στάλαζαν κι απ᾽ τα δικά τους μάτια.
Θρηνώντας εκεί πέρα θά ᾽μεναν, ως να βουτήξει ο γήλιος, 220
αν ο Τηλέμαχος στον κύρη του γυρνώντας δε μιλούσε:
«Κύρη ακριβέ, και ποιό ειναι τ᾽ άρμενο που σ᾽ έχει στην Ιθάκη
φερμένο εδώ; ποιοί τάχα πέτουνται πως είναι οι ναύτες, πες μου·
τι στο νησί μας δε φαντάζουμαι πεζός φτασμένος νά ᾽σαι!»

Γυρνώντας ο θεϊκός, πολύπαθος του μίλησε Οδυσσέας: 225
«Την πάσα αλήθεια από το στόμα μου θ᾽ ακούσεις τώρα, γιε μου·
οι θαλασσακουσμένοι μ᾽ έφεραν δω πέρα Φαίακες, κι άλλους
που προβοδούν, κανείς αν έτυχε να φτάσει στο νησί τους.
Αυτοί απ᾽ το πέλαγο με πέρασαν με γρήγορο καράβι
και στην Ιθάκη εδώ με απίθωσαν στον ύπνο βυθισμένο, 230
και δώρα αρίφνητα μου χάρισαν, χαλκό, υφαντά, χρυσάφι.
Θεός με φώτισε και φύλαξα το βιος σε κάποιο σπήλιο,
κι εγώ ηρθα εδώ στη μάντρα, ακούγοντας της Αθηνάς το λόγο,
να βουλευτώ για των αντίμαχων το χαλασμό μαζί σου.
Μόν᾽ έλα, τους μνηστήρες μέτρα μου, λογάριασέ τους όλους, 235
πόσοί ᾽ναι να κατέχω θά ᾽θελα και τί λογής καθένας,
κι ύστερα μες στον αψεγάδιαστο να μελετήσω νου μου,
να ιδώ μαθές αν θα μπορούσαμε να τους ριχτούμε οι δυο μας,
μονάχοι εμείς, γιά αν θα γυρέψουμε να μας συντρέξουν κι άλλοι.»

Κι ο γνωστικός γυρνάει Τηλέμαχος κι απηλογιά τού δίνει: 240
«Πάντα στ᾽ αφτιά μου η δόξα σου έφτανε, πατέρα μου, μεγάλη,
πως έχεις αντρειοσύνη αδάμαστη και ζυγιασμένα φρένα·
μα είπες μεγάλο λόγο, σάστισα! των αδυνάτων είναι
μονάχα δυο ν᾽ ανοίξουν πόλεμο με τόσους αντρειωμένους.
Δέκα οι μνηστήρες μόνο κι είκοσι δεν είναι, κάτεχέ το· 245
είναι πολύ πολύ περσσότεροι· θέλεις να μάθεις πόσοι;
Απ᾽ το Δουλίχιο πρώτα νιούτσικοι πενήντα δυό εχουν έρθει,
ξεδιαλεχτοί, που τους ακλούθηξαν παιδόπουλά τους έξι·
κι ήρθαν ακόμα εικοσιτέσσερεις απ᾽ το νησί της Σάμης,
είκοσι ακόμα από τη Ζάκυθο των Αχαιών βλαστάρια, 250
κι εδώ από την Ιθάκη δώδεκα, κι αρχοντοσέρνουν όλα.
Μαζί κι ο κράχτης είναι ο Μέδοντας κι ο θείος ο τραγουδάρης,
και δυο παιδόπουλα, που η τέχνη τους, τα κρέατα να λιανίζουν.
Όλους αυτούς αν τους πετύχουμε στο σπίτι μέσα, τρέμω
μη βγει πολύ πικρά πως πλέρωσες εσύ τις ανομιές τους. 255
Να θυμηθείς λοιπόν γιά κοίταξε κανέναν παραστάτη,
που να μπορεί σε μας με πρόθυμη καρδιά να δώσει χέρι.»

Γυρνώντας ο θεϊκός, πολύπαθος του μίλησε Οδυσσέας:
«Εγώ θα πω, και συ τα λόγια μου στοχάσου κι άκουσέ μου·
λες η Αθηνά με τον πατέρα της το Δία πως δε μας φτάνει, 260
γιά κάποιον άλλο νά ᾽βρω θά ᾽θελες που να σταθεί κοντά μας;»

Κι ο γνωστικός γυρνάει Τηλέμαχος κι απηλογιά τού δίνει:
«Τούτοι καλοί ᾽ναι που νομάτισες πως θα σταθούν κοντά μας,
κι ας κάθουνται ψηλά στα σύγνεφα· τι αυτοί απ᾽ τους άλλους όλους,
και των θνητών και των αθάνατων, οι πιο τρανοί λογιούνται.» 265

Τὸν δ᾽ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
«Τηλέμαχ᾽, οὔ σε ἔοικε φίλον πατέρ᾽ ἔνδον ἐόντα
οὔτε τι θαυμάζειν περιώσιον οὔτ᾽ ἀγάασθαι·
οὐ μὲν γάρ τοι ἔτ᾽ ἄλλος ἐλεύσεται ἐνθάδ᾽ Ὀδυσσεύς,
ἀλλ᾽ ὅδ᾽ ἐγὼ τοιόσδε, παθὼν κακά, πολλὰ δ᾽ ἀληθείς, 205
ἤλυθον εἰκοστῷ ἔτεϊ ἐς πατρίδα γαῖαν.
αὐτάρ τοι τόδε ἔργον Ἀθηναίης ἀγελείης,
ἥ τέ με τοῖον ἔθηκεν ὅπως ἐθέλει, δύναται γάρ,
ἄλλοτε μὲν πτωχῷ ἐναλίγκιον, ἄλλοτε δ᾽ αὖτε
ἀνδρὶ νέῳ καὶ καλὰ περὶ χροῒ εἵματ᾽ ἔχοντι. 210
ῥηΐδιον δὲ θεοῖσι, τοὶ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσιν,
ἠμὲν κυδῆναι θνητὸν βροτὸν ἠδὲ κακῶσαι.»

Ὣς ἄρα φωνήσας κατ᾽ ἄρ᾽ ἕζετο, Τηλέμαχος δὲ
ἀμφιχυθεὶς πατέρ᾽ ἐσθλὸν ὀδύρετο, δάκρυα λείβων.
ἀμφοτέροισι δὲ τοῖσιν ὑφ᾽ ἵμερος ὦρτο γόοιο· 215
κλαῖον δὲ λιγέως, ἁδινώτερον ἤ τ᾽ οἰωνοί,
φῆναι ἢ αἰγυπιοὶ γαμψώνυχες, οἷσί τε τέκνα
ἀγρόται ἐξείλοντο πάρος πετεηνὰ γενέσθαι·
ὣς ἄρα τοί γ᾽ ἐλεεινὸν ὑπ᾽ ὀφρύσι δάκρυον εἶβον.
καί νύ κ᾽ ὀδυρομένοισιν ἔδυ φάος ἠελίοιο, 220
εἰ μὴ Τηλέμαχος προσεφώνεεν ὃν πατέρ᾽ αἶψα·
«ποίῃ γὰρ νῦν δεῦρο, πάτερ φίλε, νηΐ σε ναῦται
ἤγαγον εἰς Ἰθάκην; τίνες ἔμμεναι εὐχετόωντο;
οὐ μὲν γάρ τί σε πεζὸν ὀΐομαι ἐνθάδ᾽ ἱκέσθαι.»

Τὸν δ᾽ αὖτε προσέειπε πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς· 225
«τοιγὰρ ἐγώ τοι, τέκνον, ἀληθείην καταλέξω.
Φαίηκές μ᾽ ἄγαγον ναυσίκλυτοι, οἵ τε καὶ ἄλλους
ἀνθρώπους πέμπουσιν, ὅτίς σφεας εἰσαφίκηται·
καί μ᾽ εὕδοντ᾽ ἐν νηῒ θοῇ ἐπὶ πόντον ἄγοντες
κάτθεσαν εἰς Ἰθάκην, ἔπορον δέ μοι ἀγλαὰ δῶρα, 230
χαλκόν τε χρυσόν τε ἅλις ἐσθῆτά θ᾽ ὑφαντήν.
καὶ τὰ μὲν ἐν σπήεσσι θεῶν ἰότητι κέονται·
νῦν αὖ δεῦρ᾽ ἱκόμην ὑποθημοσύνῃσιν Ἀθήνης,
ὄφρα κε δυσμενέεσσι φόνου πέρι βουλεύσωμεν.
ἀλλ᾽ ἄγε μοι μνηστῆρας ἀριθμήσας κατάλεξον, 235
ὄφρα ἰδέω ὅσσοι τε καὶ οἵ τινες ἀνέρες εἰσί·
καί κεν ἐμὸν κατὰ θυμὸν ἀμύμονα μερμηρίξας
φράσσομαι, ἤ κεν νῶϊ δυνησόμεθ᾽ ἀντιφέρεσθαι
μούνω ἄνευθ᾽ ἄλλων, ἦ καὶ διζησόμεθ᾽ ἄλλους.»

Τὸν δ᾽ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα· 240
«ὦ πάτερ, ἦ τοι σεῖο μέγα κλέος αἰὲν ἄκουον,
χεῖράς τ᾽ αἰχμητὴν ἔμεναι καὶ ἐπίφρονα βουλήν·
ἀλλὰ λίην μέγα εἶπες· ἄγη μ᾽ ἔχει· οὐδέ κεν εἴη
ἄνδρε δύω πολλοῖσι καὶ ἰφθίμοισι μάχεσθαι.
μνηστήρων δ᾽ οὔτ᾽ ἂρ δεκὰς ἀτρεκὲς οὔτε δύ᾽ οἶαι, 245
ἀλλὰ πολὺ πλέονες· τάχα δ᾽ εἴσεαι ἐνθάδ᾽ ἀριθμόν.
ἐκ μὲν Δουλιχίοιο δύω καὶ πεντήκοντα
κοῦροι κεκριμένοι, ἓξ δὲ δρηστῆρες ἕπονται·
ἐκ δὲ Σάμης πίσυρες τε καὶ εἴκοσι φῶτες ἔασιν,
ἐκ δὲ Ζακύνθου ἔασιν ἐείκοσι κοῦροι Ἀχαιῶν, 250
ἐκ δ᾽ αὐτῆς Ἰθάκης δυοκαίδεκα πάντες ἄριστοι,
καί σφιν ἅμ᾽ ἐστὶ Μέδων κῆρυξ καὶ θεῖος ἀοιδὸς
καὶ δοιὼ θεράποντε, δαήμονε δαιτροσυνάων.
τῶν εἴ κεν πάντων ἀντήσομεν ἔνδον ἐόντων,
μὴ πολύπικρα καὶ αἰνὰ βίας ἀποτίσεαι ἐλθών. 255
ἀλλὰ σύ γ᾽, εἰ δύνασαί τιν᾽ ἀμύντορα μερμηρίξαι,
φράζευ, ὅ κέν τις νῶϊν ἀμύνοι πρόφρονι θυμῷ.»

Τὸν δ᾽ αὖτε προσέειπε πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς·
«τοιγὰρ ἐγὼν ἐρέω, σὺ δὲ σύνθεο καί μευ ἄκουσον·
καὶ φράσαι ἤ κεν νῶϊν Ἀθήνη σὺν Διὶ πατρὶ 260
ἀρκέσει, ἦέ τιν᾽ ἄλλον ἀμύντορα μερμηρίξω.»

Τὸν δ᾽ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·
«ἐσθλώ τοι τούτω γ᾽ ἐπαμύντορε, τοὺς ἀγορεύεις,
ὕψι περ ἐν νεφέεσσι καθημένω· ὥ τε καὶ ἄλλοις
ἀνδράσι τε κρατέουσι καὶ ἀθανάτοισι θεοῖσι.» 265