Ιλιάδα 1 στ. 428-487

Σα μίλησε έτσι, ασκώθη κι έφυγε, κει πέρα αφήνοντάς τον
όλο θυμό, που την ωριόζωστη γυναίκα τού ᾽χαν πάρει
μεβιάς, αθέλητά του. Ζύγωνε στη Χρύσα το καράβι 430
ωστόσο του Οδυσσέα, τ᾽ αγιάτικα σφαχτά που κουβαλούσε.
Κι όταν εκείνοι στο πολύβαθο λιμάνι μέσα εμπήκαν,
μαζέψαν τα πανιά, τ᾽ απόθεσαν στο μελανό καράβι,
λύσαν τα ξάρτια και στο δίκρανο πλαγιάσαν το κατάρτι
με δίχως ξάργητα, και λάμνοντας το αραξοβόλι πιάνουν. 435
Όξω πετούν τις αγκυρόπετρες και την πρυμάτσα δένουν,
όξω κι εκείνοι στο γυρόγιαλο της θάλασσας εβγήκαν,
όξω και τα σφαχτά του Απόλλωνα του μακρορίχτη εβγάλαν,
όξω απ᾽ το πλοίο το πελαγόδρομο κι η Χρυσοπούλα εβγήκε.
Τότε ο Οδυσσέας ο πολυκάτεχος μπρος στο βωμό τη φέρνει 440
και την παράδωσε στου κύρη της τα χέρια λέγοντάς του:
«Χρύση, ο ρηγάρχης Αγαμέμνονας με στέλνει να σου δώσω
πίσω την κόρη, και να σφάξουμε περίσσια αρνιά στο Φοίβο,
να ελεηθεί, αν θελήσει η χάρη του, τους Δαναούς, τι αλήθεια
με πίκρες έχει πολυστέναχτες ποτίσει τους Αργίτες.» 445

Τούτα μιλώντας τού την έδωκε, κι αυτός την κόρη εδέχτη
όλο χαρά· κι εκείνοι γρήγορα τ᾽ αγιάτικα σφαχτάρια
στήσαν αράδα, στον καλόχτιστο βωμό του Φοίβου γύρω.
Κι ως χερονίφτηκαν κι εμοίρασαν τ᾽ αγιοκριθάρια, ο Χρύσης
βροντόφωνα, τα χέρια ασκώνοντας, για χάρη τους ευκήθη: 450
«Επάκουσέ μου, Ασημοδόξαρε, που κυβερνάς τη Χρύσα
και την τρισάγια Κίλλα, κι άσφαλτα την Τένεδο αφεντεύεις·
κι άλλη φορά πιο πριν συνάκουσες την προσευκή μου εμένα
και μού ᾽δειξες τιμή παιδεύοντας ανήλεα τους Αργίτες·
όμοια και τώρα, αυτή μη μου αρνηθείς που σου ζητώ τη χάρη, 455
και τους Αργίτες απ᾽ τον άδικο χαμό πια γλίτωσέ τους.»

Είπε, και την ευκή του επάκουσεν ο Απόλλωνας ο Φοίβος·
κι ως ευκηθήκαν και πασπάλισαν μετά τ᾽ αγιοκριθάρια,
αναλαιμίσαν τ᾽ αρνοκάτσικα, τα σφάξανε, τα γδάραν,
χωρίσαν τα μεριά, τα τύλιξαν τρογύρα με τη σκέπη, 460
διπλώνοντάς τη, κι από πάνω τους κομμάτια κρέας πιθώσαν.
Σε σκίζες πάνω ο γέρος τά ᾽καιγε, και με κρασί φλογάτο
τα περεχούσε, και πεντόσουβλες στο πλάι του οι νιοι κρατούσαν.
Και σύντας τα μεριά αποκάηκαν και γεύτηκαν τα σπλάχνα,
λιανίσαν τ᾽ άλλα και περνώντας τα στις σούβλες να τα ψήνουν 465
επήραν γνοιαστικά, κι ως ψήθηκαν, τ᾽ αποτραβήξαν όλα.
Κι απ᾽ τις δουλειές αυτές σα σκόλασαν κι ετοίμασαν τις τάβλες,
ετρώγαν, κι είχαν ως εταίριαζε καθείς το μερτικό του.
Και σύντας του πιοτού θαράπεψαν και του φαγιού τον πόθο,
παίρνουν κροντήρια τ᾽ αρχοντόπουλα, κρασί τα ξεχειλίζουν, 470
και σ᾽ όλους τα ποτήρια εγιόμωσαν, απ᾽ τις σπονδές ν᾽ αρχίσουν.
Κι ολημερίς με το τραγούδι τους και το χορό το Φοίβο
γυρεύαν να γλυκάνουν, κι όμορφο παιάνα ετραγουδούσαν
τιμώντας τον οι Αργίτες, κι άκουγε κι αγάλλουνταν εκείνος.

Και σύντας ο ήλιος πια βασίλεψε και τα σκοτάδια επήραν, 475
μπρος στις πρυμάτσες του πλεούμενου να κοιμηθούν πλαγιάσαν.
Κι η Αυγή σα φάνη η πουρνογέννητη και ροδοδαχτυλάτη,
να γείρουν στα φαρδιά ξανοίχτηκαν των Αχαιών λημέρια.
Και πρίμο αγέρα ο μακροδόξαρος Απόλλωνας τους στέλνει·
κι εκείνοι, το κατάρτι ορθώνοντας, τ᾽ άσπρα πανιά σηκώσαν, 480
κι ο αγέρας πίσω τους τα φούσκωνε, και στην καρένα γύρω
του καραβιού, γοργά που αρμένιζε, το μαύρο κύμα αχούσε·
κι αυτό πετούσε απά στα κύματα, τελεύοντας τη στράτα.
Και σύντας φτάσαν πια στ᾽ απλόχωρα των Αχαιών λημέρια,
πα στη στεριά τραβήξαν κι έβγαλαν το μελανό καράβι, 485
ψηλά στον άμμο, και το στύλωσαν με μακρουλά αντιστύλια,
κι ατοί τους στις καλύβες σκόρπισαν και στα καράβια γύρα.

Ὣς ἄρα φωνήσασ᾽ ἀπεβήσετο, τὸν δὲ λίπ᾽ αὐτοῦ
χωόμενον κατὰ θυμὸν ἐϋζώνοιο γυναικός,
τήν ῥα βίῃ ἀέκοντος ἀπηύρων· αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς 430
ἐς Χρύσην ἵκανεν ἄγων ἱερὴν ἑκατόμβην.
οἱ δ᾽ ὅτε δὴ λιμένος πολυβενθέος ἐντὸς ἵκοντο,
ἱστία μὲν στείλαντο, θέσαν δ᾽ ἐν νηῒ μελαίνῃ,
ἱστὸν δ᾽ ἱστοδόκῃ πέλασαν προτόνοισιν ὑφέντες
καρπαλίμως, τὴν δ᾽ εἰς ὅρμον προέρεσσαν ἐρετμοῖς. 435
ἐκ δ᾽ εὐνὰς ἔβαλον, κατὰ δὲ πρυμνήσι᾽ ἔδησαν·
ἐκ δὲ καὶ αὐτοὶ βαῖνον ἐπὶ ῥηγμῖνι θαλάσσης,
ἐκ δ᾽ ἑκατόμβην βῆσαν ἑκηβόλῳ Ἀπόλλωνι·
ἐκ δὲ Χρυσηῒς νηὸς βῆ ποντοπόροιο.
τὴν μὲν ἔπειτ᾽ ἐπὶ βωμὸν ἄγων πολύμητις Ὀδυσσεὺς 440
πατρὶ φίλῳ ἐν χερσὶ τίθει, καί μιν προσέειπεν·
«ὦ Χρύση, πρό μ᾽ ἔπεμψεν ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων
παῖδά τε σοὶ ἀγέμεν, Φοίβῳ θ᾽ ἱερὴν ἑκατόμβην
ῥέξαι ὑπὲρ Δαναῶν, ὄφρ᾽ ἱλασόμεσθα ἄνακτα,
ὃς νῦν Ἀργείοισι πολύστονα κήδε᾽ ἐφῆκεν.» 445

Ὣς εἰπὼν ἐν χερσὶ τίθει, ὁ δὲ δέξατο χαίρων
παῖδα φίλην· τοὶ δ᾽ ὦκα θεῷ ἱερὴν ἑκατόμβην
ἑξείης ἔστησαν ἐΰδμητον περὶ βωμόν,
χερνίψαντο δ᾽ ἔπειτα καὶ οὐλοχύτας ἀνέλοντο.
τοῖσιν δὲ Χρύσης μεγάλ᾽ εὔχετο χεῖρας ἀνασχών· 450
«κλῦθί μευ, ἀργυρότοξ᾽, ὃς Χρύσην ἀμφιβέβηκας
Κίλλαν τε ζαθέην Τενέδοιό τε ἶφι ἀνάσσεις·
ἠμὲν δή ποτ᾽ ἐμεῦ πάρος ἔκλυες εὐξαμένοιο,
τίμησας μὲν ἐμέ, μέγα δ᾽ ἴψαο λαὸν Ἀχαιῶν·
ἠδ᾽ ἔτι καὶ νῦν μοι τόδ᾽ ἐπικρήηνον ἐέλδωρ· 455
ἤδη νῦν Δαναοῖσιν ἀεικέα λοιγὸν ἄμυνον.»

Ὣς ἔφατ᾽ εὐχόμενος, τοῦ δ᾽ ἔκλυε Φοῖβος Ἀπόλλων.
αὐτὰρ ἐπεί ῥ᾽ εὔξαντο καὶ οὐλοχύτας προβάλοντο,
αὐέρυσαν μὲν πρῶτα καὶ ἔσφαξαν καὶ ἔδειραν,
μηρούς τ᾽ ἐξέταμον κατά τε κνίσῃ ἐκάλυψαν 460
δίπτυχα ποιήσαντες, ἐπ᾽ αὐτῶν δ᾽ ὠμοθέτησαν·
καῖε δ᾽ ἐπὶ σχίζῃς ὁ γέρων, ἐπὶ δ᾽ αἴθοπα οἶνον
λεῖβε· νέοι δὲ παρ᾽ αὐτὸν ἔχον πεμπώβολα χερσίν.
αὐτὰρ ἐπεὶ κατὰ μῆρε κάη καὶ σπλάγχνα πάσαντο,
μίστυλλόν τ᾽ ἄρα τἆλλα καὶ ἀμφ᾽ ὀβελοῖσιν ἔπειραν, 465
ὤπτησάν τε περιφραδέως, ἐρύσαντό τε πάντα.
αὐτὰρ ἐπεὶ παύσαντο πόνου τετύκοντό τε δαῖτα,
δαίνυντ᾽, οὐδέ τι θυμὸς ἐδεύετο δαιτὸς ἐΐσης.
αὐτὰρ ἐπεὶ πόσιος καὶ ἐδητύος ἐξ ἔρον ἕντο,
κοῦροι μὲν κρητῆρας ἐπεστέψαντο ποτοῖο, 470
νώμησαν δ᾽ ἄρα πᾶσιν ἐπαρξάμενοι δεπάεσσιν·
οἱ δὲ πανημέριοι μολπῇ θεὸν ἱλάσκοντο
καλὸν ἀείδοντες παιήονα κοῦροι Ἀχαιῶν,
μέλποντες ἑκάεργον· ὁ δὲ φρένα τέρπετ᾽ ἀκούων.

Ἦμος δ᾽ ἠέλιος κατέδυ καὶ ἐπὶ κνέφας ἦλθε, 475
δὴ τότε κοιμήσαντο παρὰ πρυμνήσια νηός·
ἦμος δ᾽ ἠριγένεια φάνη ῥοδοδάκτυλος Ἠώς,
καὶ τότ᾽ ἔπειτ᾽ ἀνάγοντο μετὰ στρατὸν εὐρὺν Ἀχαιῶν·
τοῖσιν δ᾽ ἴκμενον οὖρον ἵει ἑκάεργος Ἀπόλλων·
οἱ δ᾽ ἱστὸν στήσαντ᾽ ἀνά θ᾽ ἱστία λευκὰ πέτασσαν, 480
ἐν δ᾽ ἄνεμος πρῆσεν μέσον ἱστίον, ἀμφὶ δὲ κῦμα
στείρῃ πορφύρεον μεγάλ᾽ ἴαχε νηὸς ἰούσης·
ἡ δ᾽ ἔθεεν κατὰ κῦμα διαπρήσσουσα κέλευθον.
αὐτὰρ ἐπεί ῥ᾽ ἵκοντο κατὰ στρατὸν εὐρὺν Ἀχαιῶν,
νῆα μὲν οἵ γε μέλαιναν ἐπ᾽ ἠπείροιο ἔρυσσαν 485
ὑψοῦ ἐπὶ ψαμάθοις, ὑπὸ δ᾽ ἕρματα μακρὰ τάνυσσαν·
αὐτοὶ δὲ σκίδναντο κατὰ κλισίας τε νέας τε.