Ιλιάδα 21 στ. 342-399

Αυτά ειπε, κι ο Ήφαιστος ετοίμασε φωτιά θεριακωμένη·
πρώτα η φωτιά στον κάμπο εφούντωσε, κι οι Τρώες καιγόνταν όλοι,
πού ᾽χε ο Αχιλλέας σκοτώσει κι άμετροι σωριάζουνταν κει πέρα.
Κι όλος ο κάμπος γύρα εστέγνωξε, και τα νερά εσταθήκαν. 345
Πώς ο Βοριάς χινοπωριάτικα νιοπότιστο περβόλι
ξεραίνει ευτύς, κι ο που το γνοιάζεται χαρά νογάει μεγάλη·
όμοια κι ο κάμπος όλος στέγνωξε, και καίουνταν τα κουφάρια.
Μετά στον ποταμό τη φλόγα του γυρνάει τη λαμπαδούσα·
στους όχτους οι φτελιές εκόρωσαν κι οι ιτιές και τ᾽ αρμυρίκια, 350
κόρωσαν και τα βούρλα, η κύπερη και το τριφύλλι γύρα,
στου ποταμού πυκνά που εφύτρωναν τη ρεματιά την ώρια.
Τυραννισμένα, από τα τρίσβαθα νερά του δώθε κείθε
χέλια και ψάρια ξεπετάγουνταν μες στο πανώριο ρέμα,
απ᾽του πολυτεχνίτη του Ήφαιστου πλαντώντας την ανάσα. 355
Και τότε ο ποταμός που εκαίγουνταν γυρνώντας τού φωνάζει:
«Ήφαιστε, ποιός αποδυνάζεται να μετρηθεί μαζί σου
θεός; Μήτε κι εγώ τη φλόγα σου βαστώ να πολεμήσω.
Δεν πάει να διώξει από το κάστρο τους τούτη ο Αχιλλέας την ώρα
τους Τρώες! Σταμάτα! Εγώ απ᾽ τη βόηθηση και τις μαλιές τί βγάζω;» 360

Αυτά ειπε, ως καίγουνταν, και τα όμορφα νερά του εχοχλακούσαν.
Πώς λιώνει σε λεβέτι, πού ᾽στησαν πα σε φωτιά μεγάλη,
χοίρος θρεφτός, κι από το πάχος του πετάγουνται φουσκάλες
ολούθε, ως ψήνεται, και κούτσουρα ξερά από κάτω ανάβουν·
όμοια καιγόταν τ᾽ ώριο ρέμα του και τα νερά του εβράζαν. 365
Πια δεν κυλούσε ομπρός, σταμάτησε· τι η ανάσα τον πλαντούσε
φριχτά του πολυκάτεχου Ήφαιστου· θερμά την Ήρα τότε
παρακαλώντας ανεμάρπαστα της συντυχαίνει λόγια:
«Ήρα, γιατί ζητάει το ρέμα μου να βασανίζει ο γιος σου,
κι όχι τους άλλους; Τί κι αν έφταιξα; δεν έχω φταίξει τόσο, 370
όσο οι θεοί μαθές οι επίλοιποι, στους Τρώες που δίνουν χέρι.
Την παύω τώρα εγώ την πλήμμυρα, τη διάτα σου γρικώντας·
όμως κι αυτός να πάψει πρόσταξε, κι όρκο τρανό σού αμόνω
κανένα Τρώα ποτέ απ᾽ το θάνατο να μη γλιτώσω, μήτε
κι όταν θα καίει την Τροίαν αδάμαστη φωτιά, κι απ᾽ άκρη ως άκρη 375
θα καίγεται, απ᾽ τους πολεμόχαρους Αργίτες αναμμένη.»

Το λόγο τούτο ευτύς ως άκουσεν η κρουσταλλόχερη Ήρα,
γυρνώντας φώναξε στον Ήφαιστο, τον ακριβό το γιο της:
«Ήφαιστε, γιε μου κοσμοξάκουστε, σταμάτα· δεν ταιριάζει
για χάρη των θνητών αθάνατο θεό να βασανίζεις.» 380

Είπε, κι αυτός αμέσως έσβησε τη δυνατή φωτιά του,
και τότε τα νερά πισώστρεψαν μες στο πανώριο ρέμα.

Εκείνοι οι δυο, του Ξάνθου ως κόπηκεν η φόρα, εσταματήσαν·
η Ήρα μαθές τους ανακράτησε, κι ας ήταν θυμωμένη·
μα στους θεούς τους άλλους άναψε μεγάλη αμάχη τότε, 385
βαριά, κι αντίγνωμη τους τάραζε βουλή στα φρένα μέσα·
κι ήρθαν στα χέρια με άγριο πάταχο· βόγγηξε η γης ακέρια,
κι ο μέγας ουρανός εβρόντηξε· κι ο Δίας ακούγοντάς τους
ψηλά απ᾽ τον Όλυμπο που εκάθουνταν γελούσε απ᾽ τη χαρά του,
θωρώντας τους θεούς που εχίμιζαν, για να πιαστούν στα χέρια. 390
Πολληώρα να πιαστούν δεν πέρασε· μπροστά ο σκουταροκρούστης
ο Άρης κινάει, και πρώτος χύθηκε στην Αθηνά, κρατώντας
το χάλκινο κοντάρι, κι άσκημα της συντυχαίνει λόγια:
«Τί πάλε τους θεούς, σκυλόμυγα, να χτυπηθούν ξαγγρίζεις
με τόση αποκοτιά, απ᾽ την άγρια σου τη λύσσα κεντημένη; 395
Γιά δε θυμάσαι που ξεσήκωσες τον αντρειανό Διομήδη
να με λαβώσει, κι η ίδια αρπάζοντας το αστραφτερό κοντάρι
τό ᾽σπρωξες πάνω μου και ξέσκισες την όμορφή μου σάρκα;
Μα ήρθε η στιγμή που τα όσα μού ᾽καμες θαρρώ θα ξεπλερώσεις!»

Ὣς ἔφαθ᾽, Ἥφαιστος δὲ τιτύσκετο θεσπιδαὲς πῦρ.
πρῶτα μὲν ἐν πεδίῳ πῦρ δαίετο, καῖε δὲ νεκροὺς
πολλούς, οἵ ῥα κατ᾽ αὐτὸν ἅλις ἔσαν, οὓς κτάν᾽ Ἀχιλλεύς·
πᾶν δ᾽ ἐξηράνθη πεδίον, σχέτο δ᾽ ἀγλαὸν ὕδωρ. 345
ὡς δ᾽ ὅτ᾽ ὀπωρινὸς Βορέης νεοαρδέ᾽ ἀλωὴν
αἶψ᾽ ἀγξηράνῃ· χαίρει δέ μιν ὅς τις ἐθείρῃ·
ὣς ἐξηράνθη πεδίον πᾶν, κὰδ δ᾽ ἄρα νεκροὺς
κῆεν· ὁ δ᾽ ἐς ποταμὸν τρέψε φλόγα παμφανόωσαν.
καίοντο πτελέαι τε καὶ ἰτέαι ἠδὲ μυρῖκαι, 350
καίετο δὲ λωτός τε ἰδὲ θρύον ἠδὲ κύπειρον,
τὰ περὶ καλὰ ῥέεθρα ἅλις ποταμοῖο πεφύκει·
τείροντ᾽ ἐγχέλυές τε καὶ ἰχθύες οἳ κατὰ δίνας,
οἳ κατὰ καλὰ ῥέεθρα κυβίστων ἔνθα καὶ ἔνθα
πνοιῇ τειρόμενοι πολυμήτιος Ἡφαίστοιο. 355
καίετο δ᾽ ἲς ποταμοῖο ἔπος τ᾽ ἔφατ᾽ ἔκ τ᾽ ὀνόμαζεν·
«Ἥφαιστ᾽, οὔ τις σοί γε θεῶν δύνατ᾽ ἀντιφερίζειν,
οὐδ᾽ ἂν ἐγὼ σοί γ᾽ ὧδε πυρὶ φλεγέθοντι μαχοίμην.
λῆγ᾽ ἔριδος, Τρῶας δὲ καὶ αὐτίκα δῖος Ἀχιλλεὺς
ἄστεος ἐξελάσειε· τί μοι ἔριδος καὶ ἀρωγῆς;» 360

Φῆ πυρὶ καιόμενος, ἀνὰ δ᾽ ἔφλυε καλὰ ῥέεθρα.
ὡς δὲ λέβης ζεῖ ἔνδον ἐπειγόμενος πυρὶ πολλῷ,
κνίσην μελδόμενος ἁπαλοτρεφέος σιάλοιο,
πάντοθεν ἀμβολάδην, ὑπὸ δὲ ξύλα κάγκανα κεῖται,
ὣς τοῦ καλὰ ῥέεθρα πυρὶ φλέγετο, ζέε δ᾽ ὕδωρ· 365
οὐδ᾽ ἔθελε προρέειν, ἀλλ᾽ ἴσχετο· τεῖρε δ᾽ ἀϋτμὴ
Ἡφαίστοιο βίηφι πολύφρονος. αὐτὰρ ὅ γ᾽ Ἥρην
πολλὰ λισσόμενος ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
«Ἥρη, τίπτε σὸς υἱὸς ἐμὸν ῥόον ἔχραε κήδειν
ἐξ ἄλλων; οὐ μέν τοι ἐγὼ τόσον αἴτιός εἰμι, 370
ὅσσον οἱ ἄλλοι πάντες, ὅσοι Τρώεσσιν ἀρωγοί.
ἀλλ᾽ ἤτοι μὲν ἐγὼν ἀποπαύσομαι, εἰ σὺ κελεύεις,
παυέσθω δὲ καὶ οὗτος· ἐγὼ δ᾽ ἐπὶ καὶ τόδ᾽ ὀμοῦμαι,
μή ποτ᾽ ἐπὶ Τρώεσσιν ἀλεξήσειν κακὸν ἦμαρ,
μηδ᾽ ὁπότ᾽ ἂν Τροίη μαλερῷ πυρὶ πᾶσα δάηται 375
καιομένη, καίωσι δ᾽ ἀρήϊοι υἷες Ἀχαιῶν.»

Αὐτὰρ ἐπεὶ τό γ᾽ ἄκουσε θεὰ λευκώλενος Ἥρη,
αὐτίκ᾽ ἄρ᾽ Ἥφαιστον προσεφώνεεν, ὃν φίλον υἱόν·
«Ἥφαιστε, σχέο, τέκνον ἀγακλεές· οὐ γὰρ ἔοικεν
ἀθάνατον θεὸν ὧδε βροτῶν ἕνεκα στυφελίζειν.» 380

Ὣς ἔφαθ᾽, Ἥφαιστος δὲ κατέσβεσε θεσπιδαὲς πῦρ,
ἄψορρον δ᾽ ἄρα κῦμα κατέσσυτο καλὰ ῥέεθρα.

Αὐτὰρ ἐπεὶ Ξάνθοιο δάμη μένος, οἱ μὲν ἔπειτα
παυσάσθην· Ἥρη γὰρ ἐρύκακε χωομένη περ·
ἐν δ᾽ ἄλλοισι θεοῖσιν ἔρις πέσε βεβριθυῖα 385
ἀργαλέη, δίχα δέ σφιν ἐνὶ φρεσὶ θυμὸς ἄητο·
σὺν δ᾽ ἔπεσον μεγάλῳ πατάγῳ, βράχε δ᾽ εὐρεῖα χθών,
ἀμφὶ δὲ σάλπιγξεν μέγας οὐρανός. ἄϊε δὲ Ζεὺς
ἥμενος Οὐλύμπῳ· ἐγέλασσε δέ οἱ φίλον ἦτορ
γηθοσύνῃ, ὅθ᾽ ὁρᾶτο θεοὺς ἔριδι ξυνιόντας. 390
ἔνθ᾽ οἵ γ᾽ οὐκέτι δηρὸν ἀφέστασαν· ἦρχε γὰρ Ἄρης
ῥινοτόρος, καὶ πρῶτος Ἀθηναίῃ ἐπόρουσε
χάλκεον ἔγχος ἔχων, καὶ ὀνείδειον φάτο μῦθον·
«τίπτ᾽ αὖτ᾽, ὦ κυνάμυια, θεοὺς ἔριδι ξυνελαύνεις
θάρσος ἄητον ἔχουσα, μέγας δέ σε θυμὸς ἀνῆκεν; 395
ἦ οὐ μέμνῃ ὅτε Τυδεΐδην Διομήδε᾽ ἀνῆκας
οὐτάμεναι, αὐτὴ δὲ πανόψιον ἔγχος ἑλοῦσα
ἰθὺς ἐμεῦ ὦσας, διὰ δὲ χρόα καλὸν ἔδαψας;
τῶ σ᾽ αὖ νῦν ὀΐω ἀποτεισέμεν ὅσσα ἔοργας.»