Ιλιάδα 1 στ. 304-363

Έτσι ως πιαστήκαν συναλλάζοντας λόγια βαριά κι οι δυο τους,
σκωθήκαν και σκολνούν τη σύναξη στ᾽ αργίτικα καράβια. 305
Και τράβηξε ο Αχιλλέας για τ᾽ άρμενα τα καλοζυγιασμένα
και τα καλύβια, με τον Πάτροκλο μαζί και τους συντρόφους.
Κι ο γιος του Ατρέα γοργό στη θάλασσα καράβι λέει και ρίχνουν,
διαλέει και λαμνοκόπους είκοσι, πλήθια σφαχτά φορτώνει
για το θεό· τη ροδομάγουλη μετά τη Χρυσοπούλα 310
καθίζει. Μπήκε κι ο πολύγνωμος να κυβερνά Οδυσσέας.

Μπήκαν λοιπόν αυτοί κι αρμένιζαν στης θάλασσας τις στράτες·
κι ο γιος του Ατρέα το ασκέρι πρόσταξε να ξαγνιστεί, κι εκείνοι
λουζόνταν, κι όλα τ᾽ απονίμματα μες στο γιαλό τα ρίχναν,
και στον Απόλλωνα αψεγάδιαστα ταυριά και γίδια εσφάζαν 315
πολλά, στης άκαρπης της θάλασσας μπροστά το γυρογιάλι·
κι η κνίσα ανέβαινε στρουφίζοντας με τον καπνό στα ουράνια.

Τούτοι έτσι εμόχτουν· ο Αγαμέμνονας δεν παρατούσε ωστόσο
την όχτρητα και τί φοβέρισε στον Αχιλλέα να κάνει·
κι ευτύς τον Ευρυβάτη εφώναξε και τον Ταλθύβιο ομπρός του, 320
τους δυο διαλάληδες και πρόθυμους παραστεκάμενούς του:
«Γιά σύρτε στου Αχιλλέα και γρήγορα κρατώντας τη απ᾽ το χέρι
φέρτε μου εδώ τη ροδομάγουλη γυρνώντας Βρισοπούλα.
Κι αν δεν τη δώσει, εγώ με πιότερους θα πάω και θα την πάρω
με αυτά τα χέρια μου· βαρύτερα θα το πλερώσει τότε.» 325

Ως είπε τούτα φοβερίζοντας, τους πρόσταξε να φύγουν,
κι αυτοί στο κύμα δίπλα το άκαρπο γιαλό γιαλό τραβούσαν
αθέλητά τους, ώσπου στ᾽ άρμενα των Μυρμιδόνων φτάσαν.
Και τον πετύχαν στο καράβι του σιμά και στο καλύβι
να κάθεται, κι ουδέ το χάρηκε να τους ιδεί μπροστά του. 330
Κι εκείνοι εδείλιασαν και ντράπηκαν τον Αχιλλέα, κι αντίκρυ
στεκόνταν κι ούτε τον χαιρέτιζαν κι ουδέ και τον ρωτούσαν.
Μ᾽ αυτός τί θέλαν το κατάλαβε και μίλησέ τους πρώτος:
«Καλώς τους κράχτες, τους μαντάτορες του Δία και των ανθρώπων
ζυγώστε· εσείς δε φταίτε τίποτα, μονάχα ο γιος του Ατρέα, 335
που εδώ σας στέλνει να μου πάρετε την ώρια Βρισοπούλα.
Πάτροκλε, εμπρός, αρχοντογέννητε, βγάλε και δώσ᾽ την κόρη
να τήνε πάρουν· κι οι διαλάληδες μαρτύροι ας είναι ετούτοι
μπρος στους τρισμάκαρους αθάνατους, μπρος στους θνητούς ανθρώπους
και μπρος στο βασιλιά τον άκαρδο, τη μέρα που θα μ᾽ έχουν 340
τυχόν ανάγκη, πάλε από άδικο χαμό να ξεγλιτώσω
τους άλλους· τι έχει εκείνος μέσα του κατάρα δίχως άλλο
και ξεφρενιάζει, κι ουδέ δύνεται να ιδεί μπροστά και πίσω,
πώς δίπλα στα καράβια ανέβλαβος θα πολεμά ο στρατός του.»

Είπε, κι ο Πάτροκλος του ακράνη του συναγρικάει το λόγο, 345
κι απ᾽ το καλύβι την πανέμνοστη τη Βρισοπούλα βγάζει
και τους τη δίνει· δίπλα στ᾽ άρμενα το δρόμο εκείνοι επήραν,
κι η κόρη αθέλητά της πήγαινε μαζί τους. Δακρυσμένος
τότε ο Αχιλλέας απ᾽ τους συντρόφους του μακραίνει και καθίζει
μπρος στον ψαρή γιαλό, το απέραντο το πέλαγο θωρώντας, 350
κι απλώνοντας τα χέρια ευκήθηκε στην ακριβή του μάνα:
«Μάνα μου, τόσο αφού με γέννησες λιγόχρονο, και νά ᾽ταν
ο Ολύμπιος Δίας τιμή να μού ᾽δινεν, ο αψηλοβροντολάλος!
Μ᾽ αυτός ουδέ μια στάλα μού ᾽δειξε τιμή την ώρα ετούτη·
τι ο πρωταφέντης Αγαμέμνονας, ο μέγας γιος του Ατρέα, 355
δε με σεβάστη, μόνο μου άρπαξε το αρχοντομοίρι ατός του.»

Είπε θρηνώντας, και τον άκουσεν η σεβαστή του η μάνα,
που πλάι στο γέρο κύρη εκάθουνταν, στα βάθη του πελάγου,
κι απ᾽ το ψαρί το κύμα επρόβαλε με βιάση, σαν αντάρα,
και στον υγιό της πού ᾽κλαιεν έτρεξε και κάθισε μπροστά του, 360
και με το χέρι της τον χάιδεψε κι έτσι μιλάει και κρένει:
«Τί κλαις, παιδί μου; ποιός σού τάραξε καημός τα σπλάχνα τώρα;
Μίλα ανοιχτά, κι οι δυο να ξέρουμε, μην το κρατάς κρυμμένο.»

Ὣς τώ γ᾽ ἀντιβίοισι μαχεσσαμένω ἐπέεσσιν
ἀνστήτην, λῦσαν δ᾽ ἀγορὴν παρὰ νηυσὶν Ἀχαιῶν· 305
Πηλεΐδης μὲν ἐπὶ κλισίας καὶ νῆας ἐΐσας
ἤϊε σύν τε Μενοιτιάδῃ καὶ οἷς ἑτάροισιν·
Ἀτρεΐδης δ᾽ ἄρα νῆα θοὴν ἅλαδε προέρυσσεν,
ἐν δ᾽ ἐρέτας ἔκρινεν ἐείκοσιν, ἐς δ᾽ ἑκατόμβην
βῆσε θεῷ, ἀνὰ δὲ Χρυσηΐδα καλλιπάρῃον 310
εἷσεν ἄγων· ἐν δ᾽ ἀρχὸς ἔβη πολύμητις Ὀδυσσεύς.

Οἱ μὲν ἔπειτ᾽ ἀναβάντες ἐπέπλεον ὑγρὰ κέλευθα,
λαοὺς δ᾽ Ἀτρεΐδης ἀπολυμαίνεσθαι ἄνωγεν·
οἱ δ᾽ ἀπελυμαίνοντο καὶ εἰς ἅλα λύματα βάλλον,
ἕρδον δ᾽ Ἀπόλλωνι τεληέσσας ἑκατόμβας 315
ταύρων ἠδ᾽ αἰγῶν παρὰ θῖν᾽ ἁλὸς ἀτρυγέτοιο·
κνίση δ᾽ οὐρανὸν ἷκεν ἑλισσομένη περὶ καπνῷ.

Ὣς οἱ μὲν τὰ πένοντο κατὰ στρατόν· οὐδ᾽ Ἀγαμέμνων
λῆγ᾽ ἔριδος, τὴν πρῶτον ἐπηπείλησ᾽ Ἀχιλῆϊ,
ἀλλ᾽ ὅ γε Ταλθύβιόν τε καὶ Εὐρυβάτην προσέειπε, 320
τώ οἱ ἔσαν κήρυκε καὶ ὀτρηρὼ θεράποντε·
«ἔρχεσθον κλισίην Πηληϊάδεω Ἀχιλῆος·
χειρὸς ἑλόντ᾽ ἀγέμεν Βρισηΐδα καλλιπάρῃον·
εἰ δέ κε μὴ δώῃσιν, ἐγὼ δέ κεν αὐτὸς ἕλωμαι
ἐλθὼν σὺν πλεόνεσσι· τό οἱ καὶ ῥίγιον ἔσται.» 325

Ὣς εἰπὼν προΐει, κρατερὸν δ᾽ ἐπὶ μῦθον ἔτελλε·
τὼ δ᾽ ἀέκοντε βάτην παρὰ θῖν᾽ ἁλὸς ἀτρυγέτοιο,
Μυρμιδόνων δ᾽ ἐπί τε κλισίας καὶ νῆας ἱκέσθην.
τὸν δ᾽ εὗρον παρά τε κλισίῃ καὶ νηῒ μελαίνῃ
ἥμενον· οὐδ᾽ ἄρα τώ γε ἰδὼν γήθησεν Ἀχιλλεύς. 330
τὼ μὲν ταρβήσαντε καὶ αἰδομένω βασιλῆα
στήτην, οὐδέ τί μιν προσεφώνεον οὐδ᾽ ἐρέοντο·
αὐτὰρ ὁ ἔγνω ᾗσιν ἐνὶ φρεσὶ φώνησέν τε·
«χαίρετε, κήρυκες, Διὸς ἄγγελοι ἠδὲ καὶ ἀνδρῶν,
ἆσσον ἴτ᾽· οὔ τί μοι ὔμμες ἐπαίτιοι, ἀλλ᾽ Ἀγαμέμνων, 335
ὃ σφῶϊ προΐει Βρισηΐδος εἵνεκα κούρης.
ἀλλ᾽ ἄγε, διογενὲς Πατρόκλεες, ἔξαγε κούρην
καί σφωϊν δὸς ἄγειν· τὼ δ᾽ αὐτὼ μάρτυροι ἔστων
πρός τε θεῶν μακάρων πρός τε θνητῶν ἀνθρώπων
καὶ πρὸς τοῦ βασιλῆος ἀπηνέος, εἴ ποτε δὴ αὖτε 340
χρειὼ ἐμεῖο γένηται ἀεικέα λοιγὸν ἀμῦναι
τοῖς ἄλλοις· ἦ γὰρ ὅ γ᾽ ὀλοιῇσι φρεσὶ θύει,
οὐδέ τι οἶδε νοῆσαι ἅμα πρόσσω καὶ ὀπίσσω,
ὅππως οἱ παρὰ νηυσὶ σόοι μαχέοιντο Ἀχαιοί.»

Ὣς φάτο, Πάτροκλος δὲ φίλῳ ἐπεπείθεθ᾽ ἑταίρῳ, 345
ἐκ δ᾽ ἄγαγε κλισίης Βρισηΐδα καλλιπάρῃον,
δῶκε δ᾽ ἄγειν· τὼ δ᾽ αὖτις ἴτην παρὰ νῆας Ἀχαιῶν·
ἡ δ᾽ ἀέκουσ᾽ ἅμα τοῖσι γυνὴ κίεν· αὐτὰρ Ἀχιλλεὺς
δακρύσας ἑτάρων ἄφαρ ἕζετο νόσφι λιασθείς,
θῖν᾽ ἔφ᾽ ἁλὸς πολιῆς, ὁρόων ἐπ᾽ ἀπείρονα πόντον· 350
πολλὰ δὲ μητρὶ φίλῃ ἠρήσατο χεῖρας ὀρεγνύς·
«μῆτερ, ἐπεί μ᾽ ἔτεκές γε μινυνθάδιόν περ ἐόντα,
τιμήν πέρ μοι ὄφελλεν Ὀλύμπιος ἐγγυαλίξαι
Ζεὺς ὑψιβρεμέτης· νῦν δ᾽ οὐδέ με τυτθὸν ἔτεισεν·
ἦ γάρ μ᾽ Ἀτρεΐδης εὐρὺ κρείων Ἀγαμέμνων 355
ἠτίμησεν· ἑλὼν γὰρ ἔχει γέρας, αὐτὸς ἀπούρας.»

Ὣς φάτο δάκρυ χέων, τοῦ δ᾽ ἔκλυε πότνια μήτηρ
ἡμένη ἐν βένθεσσιν ἁλὸς παρὰ πατρὶ γέροντι·
καρπαλίμως δ᾽ ἀνέδυ πολιῆς ἁλὸς ἠΰτ᾽ ὀμίχλη,
καί ῥα πάροιθ᾽ αὐτοῖο καθέζετο δάκρυ χέοντος, 360
χειρί τέ μιν κατέρεξεν, ἔπος τ᾽ ἔφατ᾽ ἔκ τ᾽ ὀνόμαζε·
«τέκνον, τί κλαίεις; τί δέ σε φρένας ἵκετο πένθος;
ἐξαύδα, μὴ κεῦθε νόῳ, ἵνα εἴδομεν ἄμφω.»