Ιλιάδα 21 στ. 284-341 | Ομηρικά Έπη

Έτσι μιλούσε· δίχως άργητα τρέχει η Αθηνά κοντά του,
μαζί κι ο Ποσειδώνας, παίρνοντας θνητού κι οι δυο το θώρι· 285
το χέρι τού ᾽σφιξαν στα χέρια τους και τού ᾽δωσαν κουράγιο.
Κι ο Ποσειδώνας πρώτος μίλησε και τού ᾽πε ο κοσμοσείστης:
«Γιε του Πηλέα, μην τόσο σκιάζεσαι και μη σε παίρνει ο φόβος·
τι τώρα δυο σού παραστέκουμε τρανοί θεοί, η Παλλάδα
κι εγώ μαζί της, με το θέλημα του Δία του τρισμεγάλου. 290
Από ποτάμι δε σου τό ᾽γραψεν η Μοίρα να πεθάνεις·
θα γαληνέψει τώρα γρήγορα, και θα το ιδείς κι ατός σου.
Μ᾽ άκουσε τώρα την αρμήνια μας τη γνωστικιά, αν σ᾽ αρέσει:
Μην πάψουν να χτυπούν τα χέρια σου στην άγρια μέσα μάχη,
πριν να κλειστούν στο πολυδόξαστο το κάστρο όσοι γλιτώσουν 295
από τους Τρώες· μα εσύ τον Έχτορα νεκρό σα ρίξεις κάτω,
γύρνα στα πλοία ξανά· σου δίνουμε τρανή να πάρεις δόξα.»

Είπαν, και φεύγουν στους αθάνατους να παν κοντά τους άλλους·
κι εκείνος, απ᾽ τα θεία τα λόγια τους κουράγιο πλημμυρώντας
χιμάει στον κάμπο, που ξεχείλιζε νερό τρογύρα ολούθε. 300
Κι απ᾽ τους νεκρούς που επέσαν άρματα πολλά πανώρια επλέχαν,
πολλά κουφάρια· μα τα γόνατα κεινού ψηλά επηδούσαν,
γραμμή στο ρέμα ενάντια ως χίμιζε, κι ουδέ που τον κρατούσε
πια ο ποταμός, τι πλήθια η δύναμη που τού᾽βαζε η Παλλάδα.
Όμως κι ο Σκάμαντρος τη λύσσα του δεν έκοβε· ο θυμός του 305
όλο και πλήθαινε· κι ανάσκωνε ψηλά τα κύματά του
θεριεύοντας, και στο Σιμόεντα σέρνει φωνή και κράζει:
«Έλα, αδερφέ, μαζί να κόψουμε του αντρός αυτού τη λύσσα!
τι έτσι που οι Τρώες δε θα κρατήσουνε πια μες στη μάχη τώρα,
θα πάρει αυτός του Πρίαμου γρήγορα το ξακουσμένο κάστρο. 310
Μόν᾽ έλα, βόηθα δίχως άργητα· τα ξεροπόταμά σου
ξεσήκωσε όλα, και το ρέμα σου νερό ξεχείλισέ το
απ᾽ τις πηγές, και κύμα στύλωσε τρανό, κι αχό απ᾽ τα ξύλα
κι απ᾽ τα λιθάρια πλήθιον άσκωσε, να κόψουμε το δρόμο
στον άγριον άντρα αυτόν που λύσσαξε κι ίδια θεός χιμίζει. 315
Μήτε τα κάλλη, μήτε η δύναμη μηδέ και τα πανώρια
θαρρώ θα τον γλιτώσουν άρματα, που κάτω απ᾽ τα νερά μου
λέω θα βρεθούν βαθιά να κείτουνται, χωμένα μες στη λάσπη.
Και θα τυλίξω μες στον άμμο μου τον ίδιο αυτόν, χαλίκια
πάνω του αρίφνητα στοιβάζοντας, κι ουδέ τα κόκαλά του 320
θα βρούν οι Αργίτες να μαζέψουνε· τόση από πάνω λάσπη
θα ρίξω. Αυτού και το μνημούρι του θα γένει· απ᾽ άλλο χώμα
δε θά ᾽χει ανάγκη πια, τον τάφο του σα θα γνοιαστούν οι Αργίτες!»

Είπε, και φούσκωσε χιμίζοντας στον Αχιλλέα με λύσσα,
και χοχλακούσε ξεχειλίζοντας αφρούς, νεκρούς και γαίμα. 325
Στυλώθη ορθό του ουρανογέννητου του ποταμού το κύμα
μπρος στου Πηλέα το γιο, κατάμαυρο, να τον ξαπλώσει χάμω·
κι η Ήρα φωνή τρανή απ᾽ το φόβο της έσυρε τότε, ο μέγας
τρίσβαθος Σκάμαντρος πως θά ᾽πνιγε τον Αχιλλέα θαρρώντας·
και στον υγιό της λέει τον Ήφαιστο γυρνώντας τέτοια λόγια: 330
«Γιά σήκω, γιε μου Κουτσοπόδαρε, κι ήρθε η σειρά σου τώρα·
τι ο γοργοστρόβιλος ο Σκάμαντρος δικός σου οχτρός λογιέται.
Μα βόηθα, μην αργείς, απάνω του ξέχυσε ακράτη φλόγα!
Το Νότο εγώ τον ασπροσύγνεφο, το Ζέφυρο θα βάλω
να ξεσηκώσουν απ᾽ τη θάλασσα φριχτήν ανεμοζάλη, 335
που το άγριο να φουντώσει σύφλογο, τους Τρώες και τ᾽ άρματά τους
να κάψει πέρα ως πέρα. Κόρωσε και συ τα δέντρα γύρα
στους όχτους, και τον ίδιο τύλιξε τον Ξάνθο μες στις φλόγες·
μηδέ οι φοβέρες γιά τα πλάνα του να σε αντισκόψουν λόγια.
Μη σταματάς, μόν᾽ καίγε αδιάκοπα· μονάχα σα γρικήξεις 340
να σου φωνάζω, την αδάμαστη φωτιά σου σβήσε τότε.»

Ὣς φάτο, τῷ δὲ μάλ᾽ ὦκα Ποσειδάων καὶ Ἀθήνη
στήτην ἐγγὺς ἰόντε, δέμας δ᾽ ἄνδρεσσιν ἐΐκτην, 285
χειρὶ δὲ χεῖρα λαβόντες ἐπιστώσαντ᾽ ἐπέεσσι.
τοῖσι δὲ μύθων ἦρχε Ποσειδάων ἐνοσίχθων·
«Πηλεΐδη, μήτ᾽ ἄρ τι λίην τρέε μήτε τι τάρβει·
τοίω γάρ τοι νῶϊ θεῶν ἐπιταρρόθω εἰμέν,
Ζηνὸς ἐπαινήσαντος, ἐγὼ καὶ Παλλὰς Ἀθήνη· 290
ὡς οὔ τοι ποταμῷ γε δαμήμεναι αἴσιμόν ἐστιν,
ἀλλ᾽ ὅδε μὲν τάχα λωφήσει, σὺ δὲ εἴσεαι αὐτός·
αὐτάρ τοι πυκινῶς ὑποθησόμεθ᾽, αἴ κε πίθηαι·
μὴ πρὶν παύειν χεῖρας ὁμοιΐου πολέμοιο,
πρὶν κατὰ Ἰλιόφι κλυτὰ τείχεα λαὸν ἐέλσαι 295
Τρωϊκόν, ὅς κε φύγῃσι· σὺ δ᾽ Ἕκτορι θυμὸν ἀπούρας
ἂψ ἐπὶ νῆας ἴμεν· δίδομεν δέ τοι εὖχος ἀρέσθαι.»

Τὼ μὲν ἄρ᾽ ὣς εἰπόντε μετ᾽ ἀθανάτους ἀπεβήτην·
αὐτὰρ ὁ βῆ, μέγα γάρ ῥα θεῶν ὄτρυνεν ἐφετμή,
ἐς πεδίον· τὸ δὲ πᾶν πλῆθ᾽ ὕδατος ἐκχυμένοιο, 300
πολλὰ δὲ τεύχεα καλὰ δαϊκταμένων αἰζηῶν
πλῶον καὶ νέκυες· τοῦ δ᾽ ὑψόσε γούνατ᾽ ἐπήδα
πρὸς ῥόον ἀΐσσοντος ἀν᾽ ἰθύν, οὐδέ μιν ἴσχεν
εὐρὺ ῥέων ποταμός· μέγα γὰρ σθένος ἔμβαλ᾽ Ἀθήνη.
οὐδὲ Σκάμανδρος ἔληγε τὸ ὃν μένος, ἀλλ᾽ ἔτι μᾶλλον 305
χώετο Πηλεΐωνι, κόρυσσε δὲ κῦμα ῥόοιο
ὑψόσ᾽ ἀειρόμενος, Σιμόεντι δὲ κέκλετ᾽ ἀΰσας·
«φίλε κασίγνητε, σθένος ἀνέρος ἀμφότεροί περ
σχῶμεν, ἐπεὶ τάχα ἄστυ μέγα Πριάμοιο ἄνακτος
ἐκπέρσει, Τρῶες δὲ κατὰ μόθον οὐ μενέουσιν. 310
ἀλλ᾽ ἐπάμυνε τάχιστα, καὶ ἐμπίπληθι ῥέεθρα
ὕδατος ἐκ πηγέων, πάντας δ᾽ ὀρόθυνον ἐναύλους,
ἵστη δὲ μέγα κῦμα, πολὺν δ᾽ ὀρυμαγδὸν ὄρινε
φιτρῶν καὶ λάων, ἵνα παύσομεν ἄγριον ἄνδρα,
ὃς δὴ νῦν κρατέει, μέμονεν δ᾽ ὅ γε ἶσα θεοῖσι. 315
φημὶ γὰρ οὔτε βίην χραισμησέμεν οὔτε τι εἶδος,
οὔτε τὰ τεύχεα καλά, τά που μάλα νειόθι λίμνης
κείσεθ᾽ ὑπ᾽ ἰλύος κεκαλυμμένα· κὰδ δέ μιν αὐτὸν
εἰλύσω ψαμάθοισιν ἅλις χέραδος περιχεύας
μυρίον, οὐδέ οἱ ὀστέ᾽ ἐπιστήσονται Ἀχαιοὶ 320
ἀλλέξαι· τόσσην οἱ ἄσιν καθύπερθε καλύψω.
αὐτοῦ οἱ καὶ σῆμα τετεύξεται, οὐδέ τί μιν χρεὼ
ἔσται τυμβοχόης, ὅτε μιν θάπτωσιν Ἀχαιοί.»

Ἦ, καὶ ἐπῶρτ᾽ Ἀχιλῆϊ κυκώμενος, ὑψόσε θύων,
μορμύρων ἀφρῷ τε καὶ αἵματι καὶ νεκύεσσι. 325
πορφύρεον δ᾽ ἄρα κῦμα διιπετέος ποταμοῖο
ἵστατ᾽ ἀειρόμενον, κατὰ δ᾽ ᾕρεε Πηλεΐωνα·
Ἥρη δὲ μέγ᾽ ἄϋσε περιδείσασ᾽ Ἀχιλῆϊ,
μή μιν ἀποέρσειε μέγας ποταμὸς βαθυδίνης,
αὐτίκα δ᾽ Ἥφαιστον προσεφώνεεν, ὃν φίλον υἱόν· 330
«ὄρσεο, κυλλοπόδιον, ἐμὸν τέκος· ἄντα σέθεν γὰρ
Ξάνθον δινήεντα μάχῃ ἠΐσκομεν εἶναι·
ἀλλ᾽ ἐπάμυνε τάχιστα, πιφαύσκεο δὲ φλόγα πολλήν.
αὐτὰρ ἐγὼ Ζεφύροιο καὶ ἀργεστᾶο Νότοιο
εἴσομαι ἐξ ἁλόθεν χαλεπὴν ὄρσουσα θύελλαν, 335
ἥ κεν ἀπὸ Τρώων κεφαλὰς καὶ τεύχεα κήαι,
φλέγμα κακὸν φορέουσα· σὺ δὲ Ξάνθοιο παρ᾽ ὄχθας
δένδρεα καῖ᾽, ἐν δ᾽ αὐτὸν ἵει πυρί· μηδέ σε πάμπαν
μειλιχίοις ἐπέεσσιν ἀποτρεπέτω καὶ ἀρειῇ·
μηδὲ πρὶν ἀπόπαυε τεὸν μένος, ἀλλ᾽ ὁπότ᾽ ἂν δὴ 340
φθέγξομ᾽ ἐγὼν ἰάχουσα, τότε σχεῖν ἀκάματον πῦρ.»