Ιλιάδα 1 στ. 245-303

Είπε ο Αχιλλέας, και σφεντονίζοντας στο χώμα το ραβδί του, 245
το πλουμισμένο με χρυσόκαρφα, στη θέση του διαγέρνει.
Χώρια κι ο γιος του Ατρέα ξεφρένιαζε. Πετάχτη τότε ομπρός τους
ο Νέστορας, ο γλυκομίλητος αγορητής της Πύλος,
που πιο γλυκά απ᾽ το μέλι ανάβρυζαν τα λόγια του απ᾽ το στόμα.
Δυό ειχαν ιδεί τα μάτια του γενιές ως τώρα να πεθαίνουν 250
θνητών ανθρώπων, που γεννήθηκαν και τράνεψαν πιο πρώτα
στην άγια Πύλο, και βασίλευε πια στη γενιά την τρίτη.
και τότε μίλησε καλόγνωμος αναμεσό τους κι είπε:
«Ωχού, τρανό κακό που πλάκωσε των Αχαιών τη χώρα!
Ο Πρίαμος πόσο θ᾽ αναγάλλιαζε κι οι γιοι του Πρίαμου τώρα, 255
πόσο βαθιά κ᾽ οι Τρώες οι επίλοιποι θα χαίρουνταν αλήθεια,
τούτα για σας τους δυο να μάθαιναν, πως αρπαχτήκατε έτσι,
οι πρώτοι Αργίτες, και στη φρόνεψη και στο κοντάρι οι πρώτοι.
Μα τώρα ακούστε μου! Τα χρόνια μου κανένας σας δεν τά ᾽χει.
Εγώ ειχα σμίξει με άντρες κάποτε πολύ τρανότερούς σας 260
―χρόνια παλιά― κι αυτοί τα λόγια μου δεν τ᾽ αψηφούσαν, όχι.
Άντρες παρόμοιους δεν αντάμωσα κι ουδέ και θ᾽ ανταμώσω,
σαν τον Πειρίθο ή τον Πολύφημο, που ίδια θεός λογιόταν,
σαν τον Εξάδιο, σαν το Δρύαντα, σαν τον Καινέα το ρήγα,
σαν το Θησέα, στην όψη πού ᾽μοιαζε θεός, το γιο του Αιγέα. 265
Πολλά αντρειωμένοι εκείνοι εστάθηκαν στης γης τους άντρες μέσα,
πολλά αντρειωμένοι, και πολέμησαν και με πολλά αντρειωμένους·
με του βουνού τους δράκους τά ᾽βαλαν και τους χαλάσαν όλους.
Μ᾽ αυτούς εγώ συναπαντήθηκα, φτασμένος απ᾽ την Πύλο,
πέρα, από τόπο αλαργοτάξιδο· τι ατοί τους με καλέσαν, 270
και χώρια, για δικού μου, εμάχουμουν. Απ᾽ όσους θρέφει τώρα
η γη, κανείς δε θά ᾽χε ανάκαρα να χτυπηθεί μαζί τους.
Κι ωστόσο παίρναν και τη γνώμη μου και μου άκουγαν το λόγο.
Λοιπόν κι εσείς, ελάτε, ακούστε μου, χαρά σ᾽ αυτόν που ακούει.
και μήτε εσύ, κι ας έχεις δύναμη, την κόρη να του πάρεις, 275
μόν᾽ άφησέ τη, ως του την έδωκαν αποξαρχής οι Αργίτες·
μήτε κι εσύ, Αχιλλέα, να ρίχνεσαι του βασιλιά μας τώρα
σαν ίσια κι όμοιος· τι δεν έλαχε την ίδια με τους άλλους
τιμή ενας ρήγας πρωτοστράτορας, που ο Δίας τον μεγαλύνει.
Κι αν είσαι δυνατός, κι αν σ᾽ έκανε θεά μητέρα εσένα, 280
στέκει απ᾽ την άλλη αυτός πιο πάνω σου, τι πιο πολλούς ορίζει.
Υγιέ του Ατρέα, κι εσύ την όργητα παράτα, του Αχιλλέα
μην του κρατάς θυμό, ξορκίζω σε· τι στους Αργίτες όλους
αυτός μάς στέκει κάστρο ατράνταχτο μες στη σφαγή την άγρια.»

Κι ο πρωταφέντης Αγαμέμνονας γυρνώντας τού αποκρίθη: 285
«Τα όσα μου λες αλήθεια, γέροντα, πολύ σωστά και δίκια,
μ᾽ αυτός εδώ γυρεύει απ᾽ όλους μας να στέκεται πιο πάνω,
όλους δικούς του νά ᾽χει, σε όλους μας να κάνει το κουμάντο,
όλους να ορίζει· μα τα λόγια του θα παν θαρρώ του ανέμου.
Κι αν οι θεοί μαθές οι αθάνατοι τον κάμαν αντρειωμένο, 290
του δώκαν τάχα και το λεύτερο να βγαίνει να μας βρίζει;»

Το λόγο τού ᾽κόψε ο τρισεύγενος τότε Αχιλλέας και τού ᾽πε:
«Αλήθεια, να με πούνε θ᾽ άξιζε κιοτή και τιποτένιο,
σε ό,τι κι αν έλεγες αν σύγκλινα, να κάνω ό,τι προστάζεις.
Άλλους, αν θέλεις, βρες κι αφέντευε, σε μένα πια μην κάνεις 295
κουμάντο τώρα· τι τα λόγια σου θα παν θαρρώ του ανέμου.
Κάποιο άλλο λόγο τώρα θά ᾽λεγα, και συ στο νου σου βάλ᾽ τον:
Στα χέρια αλήθεια εγώ δεν έρχομαι με σένα γιά και μ᾽ άλλον
γι᾽ αυτή την κόρη που μου δώσατε και τώρα παίρνετέ μου·
όμως απ᾽ τ᾽ άλλα που μου βρίσκουνται μες στο γοργό καράβι 300
δεν έχεις να μου πάρεις τίποτα χωρίς το θέλημά μου.
Ειδέ κι αν θες, ομπρός, δοκίμασε, για να το δουν και τούτοι·
ευτύς θ᾽ αναβρυσίσει το αίμα σου τρογύρα απ᾽ το κοντάρι!»

Ὣς φάτο Πηλεΐδης, ποτὶ δὲ σκῆπτρον βάλε γαίῃ 245
χρυσείοις ἥλοισι πεπαρμένον, ἕζετο δ᾽ αὐτός·
Ἀτρεΐδης δ᾽ ἑτέρωθεν ἐμήνιε· τοῖσι δὲ Νέστωρ
ἡδυεπὴς ἀνόρουσε, λιγὺς Πυλίων ἀγορητής,
τοῦ καὶ ἀπὸ γλώσσης μέλιτος γλυκίων ῥέεν αὐδή·
τῷ δ᾽ ἤδη δύο μὲν γενεαὶ μερόπων ἀνθρώπων 250
ἐφθίαθ᾽, οἵ οἱ πρόσθεν ἅμα τράφεν ἠδ᾽ ἐγένοντο
ἐν Πύλῳ ἠγαθέῃ, μετὰ δὲ τριτάτοισιν ἄνασσεν·
ὅ σφιν ἐϋφρονέων ἀγορήσατο καὶ μετέειπεν·
«ὦ πόποι, ἦ μέγα πένθος Ἀχαιΐδα γαῖαν ἱκάνει·
ἦ κεν γηθήσαι Πρίαμος Πριάμοιό τε παῖδες 255
ἄλλοι τε Τρῶες μέγα κεν κεχαροίατο θυμῷ,
εἰ σφῶϊν τάδε πάντα πυθοίατο μαρναμένοιϊν,
οἳ περὶ μὲν βουλὴν Δαναῶν, περὶ δ᾽ ἐστὲ μάχεσθαι.
ἀλλὰ πίθεσθ᾽· ἄμφω δὲ νεωτέρω ἐστὸν ἐμεῖο·
ἤδη γάρ ποτ᾽ ἐγὼ καὶ ἀρείοσιν ἠέ περ ὑμῖν 260
ἀνδράσιν ὡμίλησα, καὶ οὔ ποτέ μ᾽ οἵ γ᾽ ἀθέριζον.
οὐ γάρ πω τοίους ἴδον ἀνέρας οὐδὲ ἴδωμαι,
οἷον Πειρίθοόν τε Δρύαντά τε, ποιμένα λαῶν,
Καινέα τ᾽ Ἐξάδιόν τε καὶ ἀντίθεον Πολύφημον,
Θησέα τ᾽ Αἰγεΐδην, ἐπιείκελον ἀθανάτοισιν· 265
κάρτιστοι δὴ κεῖνοι ἐπιχθονίων τράφεν ἀνδρῶν·
κάρτιστοι μὲν ἔσαν καὶ καρτίστοις ἐμάχοντο,
φηρσὶν ὀρεσκῴοισι, καὶ ἐκπάγλως ἀπόλεσσαν.
καὶ μὲν τοῖσιν ἐγὼ μεθομίλεον ἐκ Πύλου ἐλθών,
τηλόθεν ἐξ ἀπίης γαίης· καλέσαντο γὰρ αὐτοί· 270
καὶ μαχόμην κατ᾽ ἔμ᾽ αὐτὸν ἐγώ· κείνοισι δ᾽ ἂν οὔ τις
τῶν οἳ νῦν βροτοί εἰσιν ἐπιχθόνιοι μαχέοιτο·
καὶ μέν μευ βουλέων ξύνιεν πείθοντό τε μύθῳ·
ἀλλὰ πίθεσθε καὶ ὔμμες, ἐπεὶ πείθεσθαι ἄμεινον·
μήτε σὺ τόνδ᾽ ἀγαθός περ ἐὼν ἀποαίρεο κούρην, 275
ἀλλ᾽ ἔα, ὥς οἱ πρῶτα δόσαν γέρας υἷες Ἀχαιῶν·
μήτε σύ, Πηλείδη, ἔθελ᾽ ἐριζέμεναι βασιλῆϊ
ἀντιβίην, ἐπεὶ οὔ ποθ᾽ ὁμοίης ἔμμορε τιμῆς
σκηπτοῦχος βασιλεύς, ᾧ τε Ζεὺς κῦδος ἔδωκεν.
εἰ δὲ σὺ καρτερός ἐσσι, θεὰ δέ σε γείνατο μήτηρ, 280
ἀλλ᾽ ὅ γε φέρτερός ἐστιν, ἐπεὶ πλεόνεσσιν ἀνάσσει.
Ἀτρεΐδη, σὺ δὲ παῦε τεὸν μένος· αὐτὰρ ἔγωγε
λίσσομ᾽ Ἀχιλλῆϊ μεθέμεν χόλον, ὃς μέγα πᾶσιν
ἕρκος Ἀχαιοῖσιν πέλεται πολέμοιο κακοῖο.»

Τὸν δ᾽ ἀπαμειβόμενος προσέφη κρείων Ἀγαμέμνων· 285
«ναὶ δὴ ταῦτά γε πάντα, γέρον, κατὰ μοῖραν ἔειπες·
ἀλλ᾽ ὅδ᾽ ἀνὴρ ἐθέλει περὶ πάντων ἔμμεναι ἄλλων,
πάντων μὲν κρατέειν ἐθέλει, πάντεσσι δ᾽ ἀνάσσειν,
πᾶσι δὲ σημαίνειν, ἅ τιν᾽ οὐ πείσεσθαι ὀΐω·
εἰ δέ μιν αἰχμητὴν ἔθεσαν θεοὶ αἰὲν ἐόντες, 290
τοὔνεκά οἱ προθέουσιν ὀνείδεα μυθήσασθαι;»

Τὸν δ᾽ ἄρ᾽ ὑποβλήδην ἠμείβετο δῖος Ἀχιλλεύς·
«ἦ γάρ κεν δειλός τε καὶ οὐτιδανὸς καλεοίμην,
εἰ δὴ σοὶ πᾶν ἔργον ὑπείξομαι ὅττι κεν εἴπῃς·
ἄλλοισιν δὴ ταῦτ᾽ ἐπιτέλλεο, μὴ γὰρ ἔμοιγε 295
σήμαιν᾽· οὐ γὰρ ἔγωγ᾽ ἔτι σοὶ πείσεσθαι ὀΐω.
ἄλλο δέ τοι ἐρέω, σὺ δ᾽ ἐνὶ φρεσὶ βάλλεο σῇσι·
χερσὶ μὲν οὔ τοι ἔγωγε μαχήσομαι εἵνεκα κούρης
οὔτε σοὶ οὔτε τῳ ἄλλῳ, ἐπεί μ᾽ ἀφέλεσθέ γε δόντες·
τῶν δ᾽ ἄλλων ἅ μοί ἐστι θοῇ παρὰ νηῒ μελαίνῃ, 300
τῶν οὐκ ἄν τι φέροις ἀνελὼν ἀέκοντος ἐμεῖο·
εἰ δ᾽ ἄγε μὴν πείρησαι, ἵνα γνώωσι καὶ οἷδε·
αἶψά τοι αἷμα κελαινὸν ἐρωήσει περὶ δουρί.»