Ιλιάδα 16 στ. 101-167

Σαν τέτοια λόγια συναλλήλως τους κουβέντιαζαν εκείνοι·
κι ο Αίαντας, που οι ριξιές τον ζόριζαν, πια δεν κρατήθηκε άλλο·
μαζί η βουλή του Δία τον δάμαζε κι οι γαύροι Τρώες που ερίχναν.
Κι ολοτρογύρα απ᾽ τα μελίγγια του το στραφτερό του κράνος
απ᾽ τις χτυπιές φριχτά αντιδόνιζε, τι αλάγιαστα του ερίχναν 105
πάνω στ᾽ αφάλια τα καλόφτιαστα· κι είχε κοπεί ο ζερβός του
ο νώμος, το πολύπλουμο άπαυτα ν᾽ ανεβαστάει σκουτάρι.
Μα μ᾽ όλες τις ριξιές τρογύρα του βαστούσε εκείνος πάντα·
βαρύ λαχάνιασμα τον έπνιγε, κι απ᾽ όλο το κορμί του
κρουνός ο ιδρώτας κάτω εχύνουνταν, κι ανασασμό δεν είχε· 110
κακό μονάχα ολούθε επλάκωνε σε άλλο κακό από πάνω.

Πέστε μου τώρα, Μούσες, που έχετε τον Όλυμπο παλάτι,
πώς πήρε η φλόγα και πρωτόπεσε στ᾽ αργίτικα καράβια;

Ο μέγας Έχτορας ζυγώνοντας με το μακρύ σπαθί του
του Αίαντα χτύπησε το φράξινο κοντάρι, απά στη δέση, 115
και πέρα ως πέρα του το θέρισε. Κι ο γιος του Τελαμώνα
το κολοβό κοντάρι απόμεινε να παίζει μες στο χέρι·
κι ο χάλκινος χαλός βουίζοντας στη γη τινάχτη πέρα.
Και τότε ο Αίας, ανατριχιάζοντας στην άψεγη καρδιά του,
από θεού πως ήταν τό ᾽νιωσε, κι ο Δίας ο αψηλοβρόντης 120
τους Τρώες πως βόηθαγε, και ζάβωνε κάθε βουλή δικιά του.
Απ᾽ τις ριξιές λοιπόν ξεμάκρυνε· κι αυτοί στο πλοίο τινάζουν
φωτιάν αχόρταγη· φλόγα άσβηστη μεμιάς το περιζώνει.

Έτσι έτρωγε η φωτιά την πρύμνα του· τότε ο Αχιλλέας με βιάση
χτυπώντας τα μεριά του εφώναξε στον Πάτροκλο και τού ᾽πε: 125
«Ομπρός, αλογοδρόμε Πάτροκλε, τρισεύγενε, ξεκρίνω
της φάουσας της φωτιάς το σφύριγμα πλάι στα καράβια τώρα·
μην πάει και πάρουν τα καράβια μας και σίγουρα χαθούμε.
Τ᾽ άρματα φόρα εσύ, το ασκέρι μας εγώ θα πάω να μάσω.»

Είπε, και κείνος πήρε κι έβαζε τη στραφτερή του αρμάτα· 130
και πρώτα γύρα στ᾽ αντικνήμια του στεριώνει τις κνημίδες,
τις όμορφες, που τις σφιχτόδεναν πανώσφυρα ασημένια·
δεύτερα πέρασε στο στήθος του τρογύρα του Αχιλλέα
του φτεροπόδαρου το θώρακα τον αστροπλουμισμένο·
μετά το ασημοκαρφοπλούμιστο σπαθί περνά στους ώμους, 135
το χάλκινο, και το κατάβαρο, θεόρατο σκουτάρι·
στο δυνατό κεφάλι του έβαλε καλοφτιαγμένο κράνος,
κι άγρια ψηλά από πάνω ανέμιζεν η φούντα του η αλογίσια·
και δυο γερά κοντάρια εφούχτωσε, που τού ᾽ρχονταν στο χέρι.
Μόν᾽ το βαρύ, μεγάλο, ασήκωτο κοντάρι του Αχιλλέα 140
δεν πήρε του άψεγου· δε δύνουνταν κανένας να το παίζει
Αργίτης άλλος μες στα χέρια του· μόνο ο Αχιλλέας μπορούσε―
το φράξινο κοντάρι, ο Χείρωνας που απ᾽ τις κορφές του Πήλιου
για να σκοτώνει ηρώους αντρόκαρδους στον κύρη του είχε δώσει.
Κράζει μετά τον Αυτομέδοντα για να του ζέψει τ᾽ άτια· 145
μετά απ᾽ τον Αχιλλέα τον άτρομο τιμούσε απ᾽ όλους τούτον,
τι κάτεχε πως έστεκε άσειστος στης μάχης τη φοβέρα.
Και τ᾽ άτια αμέσως ο Αυτομέδοντας τα γρήγορα, τον Ξάνθο
και το Βαλίο, που σαν τον άνεμο γοργοπετούσαν, ζεύει.
Τά ᾽χε γεννήσει με το Ζέφυρο μιαν Άρπια, η Φτεροπόδα, 150
μια μέρα σε λιβάδι ως έβοσκε, στου Ωκεανού τους όχτους.
Και τον ασύγκριτο τον Πήδασο στ᾽ άλλα αποδίπλα ζεύει·
κούρσο τον είχε απ᾽ του Ηετίωνα φέρει ο Αχιλλέας το κάστρο,
κι αν και θνητός, μα με τ᾽ αθάνατα παράβγαινε άλογά του.

Κι ωστόσο στα καλύβια τρέχοντας τους Μυρμιδόνες όλους 155
αρμάτωνε ο Αχιλλέας· και φρένιαζαν αυτοί, σα σαρκοφάγοι
λύκοι, που δύναμη ακατάλυτη τους σπρώχνει, κι ως σπαράζουν
τρανή αλαφίνα διπλοκέρατη μες στα βουνά, την τρώνε
αρπαχτικά· κι ως τα μουσούδια τους βαφήκαν μ᾽ αίμα ακράτο,
κοπαδιαστά να πιουν ξεκίνησαν σε μαύρη νερομάνα· 160
και το βαθύ νερό απανάλαφρα με τις λιγνές τους γλώσσες
λάφτουν, κι αναξερνούν τα γαίματα· μα ατρόμητη στα στήθια
βαστάει η ψυχή τους, κι ας εβάρυνε τόσο πολύ η κοιλιά τους·
όμοια οι προλάτες κι οι πολέμαρχοι των Μυρμιδόνων τρέχαν
στον ψυχωμένο γύρα σύντροφο του φτερωτού Αχιλλέα 165
να μαζευτούν· κι ο πολεμόχαρος γιος του Πηλέα σιμά τους
τους σκουταράτους άντρες έσπρωχνε και τ᾽ άτια να κινήσουν.

Ὣς οἱ μὲν τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἀγόρευον,
Αἴας δ᾽ οὐκέτ᾽ ἔμιμνε· βιάζετο γὰρ βελέεσσι·
δάμνα μιν Ζηνός τε νόος καὶ Τρῶες ἀγαυοὶ
βάλλοντες· δεινὴν δὲ περὶ κροτάφοισι φαεινὴ
πήληξ βαλλομένη καναχὴν ἔχε, βάλλετο δ᾽ αἰεὶ 105
κὰπ φάλαρ᾽ εὐποίηθ᾽· ὁ δ᾽ ἀριστερὸν ὦμον ἔκαμνεν,
ἔμπεδον αἰὲν ἔχων σάκος αἰόλον· οὐδ᾽ ἐδύναντο
ἀμφ᾽ αὐτῷ πελεμίξαι ἐρείδοντες βελέεσσιν.
αἰεὶ δ᾽ ἀργαλέῳ ἔχετ᾽ ἄσθματι, κὰδ δέ οἱ ἱδρὼς
πάντοθεν ἐκ μελέων πολὺς ἔρρεεν, οὐδέ πῃ εἶχεν 110
ἀμπνεῦσαι· πάντῃ δὲ κακὸν κακῷ ἐστήρικτο.

Ἔσπετε νῦν μοι, Μοῦσαι Ὀλύμπια δώματ᾽ ἔχουσαι,
ὅππως δὴ πρῶτον πῦρ ἔμπεσε νηυσὶν Ἀχαιῶν.

Ἕκτωρ Αἴαντος δόρυ μείλινον ἄγχι παραστὰς
πλῆξ᾽ ἄορι μεγάλῳ, αἰχμῆς παρὰ καυλὸν ὄπισθεν, 115
ἀντικρὺ δ᾽ ἀπάραξε· τὸ μὲν Τελαμώνιος Αἴας
πῆλ᾽ αὔτως ἐν χειρὶ κόλον δόρυ, τῆλε δ᾽ ἀπ᾽ αὐτοῦ
αἰχμὴ χαλκείη χαμάδις βόμβησε πεσοῦσα.
γνῶ δ᾽ Αἴας κατὰ θυμὸν ἀμύμονα, ῥίγησέν τε,
ἔργα θεῶν, ὅ ῥα πάγχυ μάχης ἐπὶ μήδεα κεῖρε 120
Ζεὺς ὑψιβρεμέτης, Τρώεσσι δὲ βούλετο νίκην·
χάζετο δ᾽ ἐκ βελέων. τοὶ δ᾽ ἔμβαλον ἀκάματον πῦρ
νηῒ θοῇ· τῆς δ᾽ αἶψα κατ᾽ ἀσβέστη κέχυτο φλόξ.
ὣς τὴν μὲν πρύμνην πῦρ ἄμφεπεν· αὐτὰρ Ἀχιλλεὺς
μηρὼ πληξάμενος Πατροκλῆα προσέειπεν· 125
«ὄρσεο, διογενὲς Πατρόκλεες, ἱπποκέλευθε·
λεύσσω δὴ παρὰ νηυσὶ πυρὸς δηΐοιο ἰωήν·
μὴ δὴ νῆας ἕλωσι καὶ οὐκέτι φυκτὰ πέλωνται·
δύσεο τεύχεα θᾶσσον, ἐγὼ δέ κε λαὸν ἀγείρω.»

Ὣς φάτο, Πάτροκλος δὲ κορύσσετο νώροπι χαλκῷ. 130
κνημῖδας μὲν πρῶτα περὶ κνήμῃσιν ἔθηκε
καλάς, ἀργυρέοισιν ἐπισφυρίοις ἀραρυίας·
δεύτερον αὖ θώρηκα περὶ στήθεσσιν ἔδυνε
ποικίλον ἀστερόεντα ποδώκεος Αἰακίδαο.
ἀμφὶ δ᾽ ἄρ᾽ ὤμοισιν βάλετο ξίφος ἀργυρόηλον 135
χάλκεον, αὐτὰρ ἔπειτα σάκος μέγα τε στιβαρόν τε·
κρατὶ δ᾽ ἐπ᾽ ἰφθίμῳ κυνέην εὔτυκτον ἔθηκεν
ἵππουριν· δεινὸν δὲ λόφος καθύπερθεν ἔνευεν.
εἵλετο δ᾽ ἄλκιμα δοῦρε, τά οἱ παλάμηφιν ἀρήρει.
ἔγχος δ᾽ οὐχ ἕλετ᾽ οἶον ἀμύμονος Αἰακίδαο, 140
βριθὺ μέγα στιβαρόν· τὸ μὲν οὐ δύνατ᾽ ἄλλος Ἀχαιῶν
πάλλειν, ἀλλά μιν οἶος ἐπίστατο πῆλαι Ἀχιλλεύς,
Πηλιάδα μελίην, τὴν πατρὶ φίλῳ πόρε Χείρων
Πηλίου ἐκ κορυφῆς, φόνον ἔμμεναι ἡρώεσσιν.
ἵππους δ᾽ Αὐτομέδοντα θοῶς ζευγνῦμεν ἄνωγε, 145
τὸν μετ᾽ Ἀχιλλῆα ῥηξήνορα τῖε μάλιστα,
πιστότατος δέ οἱ ἔσκε μάχῃ ἔνι μεῖναι ὁμοκλήν.
τῷ δὲ καὶ Αὐτομέδων ὕπαγε ζυγὸν ὠκέας ἵππους,
Ξάνθον καὶ Βαλίον, τὼ ἅμα πνοιῇσι πετέσθην,
τοὺς ἔτεκε Ζεφύρῳ ἀνέμῳ Ἅρπυια Ποδάργη, 150
βοσκομένη λειμῶνι παρὰ ῥόον Ὠκεανοῖο.
ἐν δὲ παρηορίῃσιν ἀμύμονα Πήδασον ἵει,
τόν ῥά ποτ᾽ Ἠετίωνος ἑλὼν πόλιν ἤγαγ᾽ Ἀχιλλεύς,
ὃς καὶ θνητὸς ἐὼν ἕπεθ᾽ ἵπποις ἀθανάτοισι.

Μυρμιδόνας δ᾽ ἄρ᾽ ἐποιχόμενος θώρηξεν Ἀχιλλεὺς 155
πάντας ἀνὰ κλισίας σὺν τεύχεσιν· οἱ δὲ λύκοι ὣς
ὠμοφάγοι, τοῖσίν τε περὶ φρεσὶν ἄσπετος ἀλκή,
οἵ τ᾽ ἔλαφον κεραὸν μέγαν οὔρεσι δῃώσαντες
δάπτουσιν· πᾶσιν δὲ παρήϊον αἵματι φοινόν·
καί τ᾽ ἀγεληδὸν ἴασιν ἀπὸ κρήνης μελανύδρου 160
λάψοντες γλώσσῃσιν ἀραιῇσιν μέλαν ὕδωρ
ἄκρον, ἐρευγόμενοι φόνον αἵματος· ἐν δέ τε θυμὸς
στήθεσιν ἄτρομός ἐστι, περιστένεται δέ τε γαστήρ·
τοῖοι Μυρμιδόνων ἡγήτορες ἠδὲ μέδοντες
ἀμφ᾽ ἀγαθὸν θεράποντα ποδώκεος Αἰακίδαο 165
ῥώοντ᾽· ἐν δ᾽ ἄρα τοῖσιν ἀρήϊος ἵστατ᾽ Ἀχιλλεύς,
ὀτρύνων ἵππους τε καὶ ἀνέρας ἀσπιδιώτας.