Ιλιάδα 5 στ. 767-845

Αυτά ειπε, κι η Ήρα η κρουσταλλόχερη μεμιάς τον συνακούει·
δίνει βιτσιά γοργά στ᾽ αλόγατα, κι αυτά πετούν και φεύγουν
προθυμερά, στη γης ανάμεσα και στ᾽ αστεράτα ουράνια.
Όσο το μάτι ενούς που κάθεται σε βίγλα φτάνει αλάργα 770
μες στη θολούρα ξαγναντεύοντας το πέλαο το κρασάτο,
τόσο πηδούν των θεών τ᾽ αλόγατα τα ψιλοχλιμιντράτα.
Φτάνουν στην Τροία και στα ποτάμια της που τρέχουν μέρα νύχτα,
κει που ο Σιμόης μαζί κι ο Σκάμαντρος συσμίγουν τα νερά τους.
Και τότες η Ήρα η κρουσταλλόχερη κρατώντας τ᾽ άλογά της 775
τα ξέζεψε απ᾽ τ᾽ αμάξι κι έχυσε πυκνή τρογύρα αντάρα,
κι αθάνατο ο Σιμόης τούς έβγαλε χορτάρι να βοσκήσουν.
Και τότε αυτές, με το περπάτημα δειλιάρας περιστέρας,
κινούν, βοήθεια λαχταρίζοντας να φέρουν στους Αργίτες.
Κι ως έφτασαν εκεί που στέκουνταν οι πιο πολλοί κι οι κάλλιοι, 780
στον αλογάρη, λιονταρόκαρδο Διομήδη στριμωγμένοι
ολόγυρα, με λιόντες μοιάζοντας, τρανούς αιματολάφτες,
γιά και με κάπρους, που στη δύναμη το ταίρι τους δεν έχουν,
η Ήρα αποστάθη η κρουσταλλόχερη και φώναξε, παρόμοια
με το λιοντόκαρδο, χαλκόφωνο το Στέντορα στο θώρι, 785
που σαν πενήντα ανθρώπων έβγαζε φωνή, καθώς βρουχιόταν:
«Ντροπή σας! Κρίμα λέω στα κάλλη σας, Αργίτες τιποτένιοι!
Όσο στον πόλεμο ο αρχοντόγεννος μαχόταν Αχιλλέας,
απ᾽ του Δαρδάνου τις καστρόπορτες οι Τρώες δεν ξεμυτίζαν,
γιατί εκεινού περίσσια ετρόμαζαν το δυνατό κοντάρι. 790
Τώρα μακριά απ᾽ το κάστρο, στ᾽ άρμενα τα βαθουλά χτυπιούνται.»

Αυτά ειπε, κι όλοι επήραν δύναμη και στύλωσε η καρδιά τους.
Τότε η Αθηνά, η θεά η γλαυκόματη, για το Διομήδη τρέχει,
και βρίσκει το ρηγάρχη πού ᾽στεκε στο αμάξι πλάι και στ᾽ άτια,
και την πληγή που τού ᾽χε ο Πάνταρος ανοίξει να δροσίσει 795
ζητούσε. Το λουρί τον παίδευε, που απάνω του κρεμόταν
το στρογγυλό σκουτάρι, κι ίδρωνε, τον βάραινε το χέρι,
και το λουρί τραβούσε, το αίμα του το μαύρο να σφουγγίξει.
Τον αλογίσιο τότε ακράγγιξε ζυγό η θεά και τού ᾽πε:
«Υγιό ο Τυδέας αλήθεια εγέννησε που δεν του πολυμοιάζει. 800
Τρανό ο Τυδέας δεν είχε ανάστημα, μα είχε αντριγιά μεγάλη·
τι ακόμα κι όταν δεν τον άφηνα να δείξει την αντρειά του
και να παλέψει, τότε πού ᾽φτασε στη Θήβα αποκρισάρης
μπρος στων Καδμείων την πλήθια σύναξη, δίχως συντρόφους άλλους,
μόν᾽ ήσυχα να τρώει τον πρόσταζα στου ρήγα το παλάτι, 805
αυτός με την καρδιά την άτρομη πού ᾽χε στα στήθη πάντα
τους νιους της Θήβας αντροκάλεσε και σ᾽ όλα τούς νικούσε
ανέκοπα, τι παραστάτισσα στο πλάι του εγώ στεκόμουν.
Μα εσένα, κι αν σου παραστέκομαι κι αν σε φυλάγω τώρα
και σε ορμηνεύω καλοπρόθετα τους Τρώες να πολεμήσεις, 810
πες πως σου κούρασεν ο κάματος τα μέλη απ᾽ τα γιουρούσια,
πες σε κρατάει τρομάρα ξέψυχη· μα τότε εσύ δεν είσαι
γιος του Τυδέα, πού ᾽χε για κύρη του τον αντρειωμένο Οινέα.»

Τότε ο Διομήδης ο λιοντόκαρδος απηλογιά τής δίνει:
«Του Βροντοσκούταρου σε γνώρισα πως είσαι η θυγατέρα, 815
γι᾽ αυτό θα σου μιλήσω ξάστερα, δε θα κρυφτώ καθόλου:
Δε με κρατάει τρομάρα ξέψυχη μηδέ κι οκνιά καθόλου,
μόν᾽ τις δικές σου εγώ δεν ξέχασα που μού ᾽δωκες ορμήνιες·
τι στους θεούς μαθές δε μ᾽ άφηνες τους τρισμακαρισμένους
να ρίξω· μόνο αν πει στον πόλεμο νά ᾽ρθει η Αφροδίτη, η κόρη 820
του Δία, σ᾽ αυτήν να ρίξω ξέθαρρα τον κοφτερό χαλκό μου.
Γι᾽ αυτό κι ατός μου εγώ πισώστρεψα και πρόσταξα δω πέρα
να γείρουν κι οι άλλοι Αργίτες, όλοι τους να περιμαζωχτούνε·
τι εγώ τον Άρη τον εγνώρισα που κυβερνάει τη μάχη.»

Τότε η Αθηνά, η θεά η γλαυκόματη, του απηλογήθη κι είπε: 825
«Γιε του Τυδέα, Διομήδη, η αγάπη μου τρανή για σένα πάντα.
Μήτε Άρη μήτε κι άλλο αθάνατο κανένα να φοβάσαι,
τι εγώ σου στέκω παραστάτισσα, τέτοια θεά μεγάλη.
Μα ομπρός, γιά γύρνα τα μονόνυχα φαριά στον Άρη πρώτα
και ρίξε από κοντά και χτύπα τον· σέβας αυτός δε θέλει― 830
ο ανήλεος Άρης, ο πεντάγνωμος, ο μανιασμένος, πού ᾽ναι
για το κακό φτιαγμένος· που άλλοτε και μένα και της Ήρας
τους Τρώες να μάχεται μας έταζε, να πάει με τους Αργίτες,
και τώρα με τους Τρώες τα ταίριαξε κι αλησμονάει τους άλλους!»·

Αυτά ειπε, κι έβαλε το Σθένελο να κατεβεί απ᾽ τ᾽ αμάξι 835
κάτω τραβώντας τον, και πήδηξε στη γη με βιάση εκείνος.
Κι αυτή στο πλάι του αρχοντογέννητου Διομήδη ορμή γεμάτη
ανέβη, κι απ᾽ το βάρος έτριξε το ξύλινο τ᾽ αξόνι,
τι φοβερή θεά ειχε απάνω του και τέτοιον αντρειωμένο.
Κι έτσι η Αθηνά Παλλάδα αρπάζοντας και γκέμια και μαστίγι 840
πρώτα στον Άρη τα μονόνυχα ξαμόλησε άτια απάνω.
Ωστόσο εκείνος το θεόρατο ξαρμάτωνε Περίφα,
του Οχήσιου τον υγιό τον άτρομο, στους Αιτωλούς τον πρώτο·
και πάνω εκεί που τον ξαρμάτωνεν ο αιματολάφτης Άρης,
του Άδη η Αθηνά το κράνος φόρεσε, να μην τη νιώσει εκείνος. 845

Ὣς ἔφατ᾽, οὐδ᾽ ἀπίθησε θεὰ λευκώλενος Ἥρη,
μάστιξεν δ᾽ ἵππους· τὼ δ᾽ οὐκ ἀέκοντε πετέσθην
μεσσηγὺς γαίης τε καὶ οὐρανοῦ ἀστερόεντος.
ὅσσον δ᾽ ἠεροειδὲς ἀνὴρ ἴδεν ὀφθαλμοῖσιν 770
ἥμενος ἐν σκοπιῇ, λεύσσων ἐπὶ οἴνοπα πόντον,
τόσσον ἐπιθρῴσκουσι θεῶν ὑψηχέες ἵπποι.
ἀλλ᾽ ὅτε δὴ Τροίην ἷξον ποταμώ τε ῥέοντε,
ἧχι ῥοὰς Σιμόεις συμβάλλετον ἠδὲ Σκάμανδρος,
ἔνθ᾽ ἵππους ἔστησε θεὰ λευκώλενος Ἥρη 775
λύσασ᾽ ἐξ ὀχέων, περὶ δ᾽ ἠέρα πουλὺν ἔχευε·
τοῖσιν δ᾽ ἀμβροσίην Σιμόεις ἀνέτειλε νέμεσθαι.

Αἱ δὲ βάτην τρήρωσι πελειάσιν ἴθμαθ᾽ ὁμοῖαι,
ἀνδράσιν Ἀργείοισιν ἀλεξέμεναι μεμαυῖαι·
ἀλλ᾽ ὅτε δή ῥ᾽ ἵκανον ὅθι πλεῖστοι καὶ ἄριστοι 780
ἕστασαν, ἀμφὶ βίην Διομήδεος ἱπποδάμοιο
εἰλόμενοι, λείουσιν ἐοικότες ὠμοφάγοισιν
ἢ συσὶ κάπροισιν, τῶν τε σθένος οὐκ ἀλαπαδνόν,
ἔνθα στᾶσ᾽ ἤϋσε θεὰ λευκώλενος Ἥρη,
Στέντορι εἰσαμένη μεγαλήτορι χαλκεοφώνῳ, 785
ὃς τόσον αὐδήσασχ᾽ ὅσον ἄλλοι πεντήκοντα·
«αἰδώς, Ἀργεῖοι, κάκ᾽ ἐλέγχεα, εἶδος ἀγητοί·
ὄφρα μὲν ἐς πόλεμον πωλέσκετο δῖος Ἀχιλλεύς,
οὐδέ ποτε Τρῶες πρὸ πυλάων Δαρδανιάων
οἴχνεσκον· κείνου γὰρ ἐδείδισαν ὄβριμον ἔγχος· 790
νῦν δὲ ἑκὰς πόλιος κοίλῃς ἐπὶ νηυσὶ μάχονται.»

Ὣς εἰποῦσ᾽ ὄτρυνε μένος καὶ θυμὸν ἑκάστου.
Τυδεΐδῃ δ᾽ ἐπόρουσε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη·
εὗρε δὲ τόν γε ἄνακτα παρ᾽ ἵπποισιν καὶ ὄχεσφιν
ἕλκος ἀναψύχοντα, τό μιν βάλε Πάνδαρος ἰῷ. 795
ἱδρὼς γάρ μιν ἔτειρεν ὑπὸ πλατέος τελαμῶνος
ἀσπίδος εὐκύλου· τῷ τείρετο, κάμνε δὲ χεῖρα,
ἂν δ᾽ ἴσχων τελαμῶνα κελαινεφὲς αἷμ᾽ ἀπομόργνυ.
ἱππείου δὲ θεὰ ζυγοῦ ἥψατο φώνησέν τε·
«ἦ ὀλίγον οἷ παῖδα ἐοικότα γείνατο Τυδεύς. 800
Τυδεύς τοι μικρὸς μὲν ἔην δέμας, ἀλλὰ μαχητής·
καί ῥ᾽ ὅτε πέρ μιν ἐγὼ πολεμίζειν οὐκ εἴασκον
οὐδ᾽ ἐκπαιφάσσειν, ὅτε τ᾽ ἤλυθε νόσφιν Ἀχαιῶν
ἄγγελος ἐς Θήβας πολέας μετὰ Καδμείωνας·
δαίνυσθαί μιν ἄνωγον ἐνὶ μεγάροισιν ἕκηλον· 805
αὐτὰρ ὁ θυμὸν ἔχων ὃν καρτερόν, ὡς τὸ πάρος περ,
κούρους Καδμείων προκαλίζετο, πάντα δ᾽ ἐνίκα
ῥηϊδίως· τοίη οἱ ἐγὼν ἐπιτάρροθος ἦα.
σοὶ δ᾽ ἤτοι μὲν ἐγὼ παρά θ᾽ ἵσταμαι ἠδὲ φυλάσσω,
καί σε προφρονέως κέλομαι Τρώεσσι μάχεσθαι· 810
ἀλλά σευ ἢ κάματος πολυᾶϊξ γυῖα δέδυκεν,
ἤ νύ σέ που δέος ἴσχει ἀκήριον· οὐ σύ γ᾽ ἔπειτα
Τυδέος ἔκγονός ἐσσι δαΐφρονος Οἰνεΐδαο.»

Τὴν δ᾽ ἀπαμειβόμενος προσέφη κρατερὸς Διομήδης·
«γιγνώσκω σε, θεά, θύγατερ Διὸς αἰγιόχοιο· 815
τῶ τοι προφρονέως ἐρέω ἔπος οὐδ᾽ ἐπικεύσω.
οὔτε τί με δέος ἴσχει ἀκήριον οὔτε τις ὄκνος,
ἀλλ᾽ ἔτι σέων μέμνημαι ἐφετμέων, ἃς ἐπέτειλας·
οὔ μ᾽ εἴας μακάρεσσι θεοῖς ἀντικρὺ μάχεσθαι
τοῖς ἄλλοις· ἀτὰρ εἴ κε Διὸς θυγάτηρ Ἀφροδίτη 820
ἔλθῃσ᾽ ἐς πόλεμον, τήν γ᾽ οὐτάμεν ὀξέϊ χαλκῷ.
τοὔνεκα νῦν αὐτός τ᾽ ἀναχάζομαι ἠδὲ καὶ ἄλλους
Ἀργείους ἐκέλευσα ἀλήμεναι ἐνδάδε πάντας·
γιγνώσκω γὰρ Ἄρηα μάχην ἀνὰ κοιρανέοντα.»

Τὸν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη· 825
«Τυδεΐδη Διόμηδες, ἐμῷ κεχαρισμένε θυμῷ,
μήτε σύ γ᾽ Ἄρηα τό γε δείδιθι μήτε τιν᾽ ἄλλον
ἀθανάτων· τοίη τοι ἐγὼν ἐπιτάρροθός εἰμι·
ἀλλ᾽ ἄγ᾽ ἐπ᾽ Ἄρηϊ πρώτῳ ἔχε μώνυχας ἵππους,
τύψον δὲ σχεδίην μηδ᾽ ἅζεο θοῦρον Ἄρηα 830
τοῦτον μαινόμενον, τυκτὸν κακόν, ἀλλοπρόσαλλον,
ὃς πρῴην μὲν ἐμοί τε καὶ Ἥρῃ στεῦτ᾽ ἀγορεύων
Τρωσὶ μαχήσεσθαι, ἀτὰρ Ἀργείοισιν ἀρήξειν,
νῦν δὲ μετὰ Τρώεσσιν ὁμιλεῖ, τῶν δὲ λέλασται.»

Ὣς φαμένη Σθένελον μὲν ἀφ᾽ ἵππων ὦσε χαμᾶζε, 835
χειρὶ πάλιν ἐρύσασ᾽, ὁ δ᾽ ἄρ᾽ ἐμμαπέως ἀπόρουσεν·
ἡ δ᾽ ἐς δίφρον ἔβαινε παραὶ Διομήδεα δῖον
ἐμμεμαυῖα θεά· μέγα δ᾽ ἔβραχε φήγινος ἄξων
βριθοσύνῃ· δεινὴν γὰρ ἄγεν θεὸν ἄνδρά τ᾽ ἄριστον.
λάζετο δὲ μάστιγα καὶ ἡνία Παλλὰς Ἀθήνη· 840
αὐτίκ᾽ ἐπ᾽ Ἄρηϊ πρώτῳ ἔχε μώνυχας ἵππους.
ἤτοι ὁ μὲν Περίφαντα πελώριον ἐξενάριζεν,
Αἰτωλῶν ὄχ᾽ ἄριστον, Ὀχησίου ἀγλαὸν υἱόν·
τὸν μὲν Ἄρης ἐνάριζε μιαιφόνος· αὐτὰρ Ἀθήνη
δῦν᾽ Ἄϊδος κυνέην, μή μιν ἴδοι ὄβριμος Ἄρης. 845