Ιλιάδα 19 στ. 74-144

Αυτά ειπε, κι οι Αχαιοί το χάρηκαν οι καλαρματωμένοι,
που αφήκε το θυμό του ο αντρόκαρδος γιος του Πηλέα· και τότε 75
ο πρωταφέντης Αγαμέμνονας μιλούσε καθισμένος,
χωρίς να σηκωθεί απ᾽ τη θέση του και να σταθεί στη μέση:
«Αργίτες αντρειωμένοι, φίλοι μου, πιστοί συντρόφοι του Άρη,
σωστό ν᾽ ακούτε αυτόν που ασκώνεται, να μην τον σταματάτε
στη μέση μπαίνοντας· αλλιώτικα κι ο πιο καλός σαστίζει. 80
Όταν πολλοί φωνές ασκώνετε, κανένας πώς ν᾽ ακούσει;
πώς ν᾽ ακουστεί; η φωνή του χάνεται, και δυνατά ας φωνάζει.
Τώρα θα πω κι εγώ τη γνώμη μου στον Αχιλλέα, κι ωστόσο
οι Αργίτες οι άλλοι εσείς ακούστε με, τα λόγια μου προσέχτε:
Οι Δαναοί μαζί μου τά ᾽βαζαν συχνά, και μου πετούσαν 85
το λόγο αυτό· μα εγώ δεν έφταιξα στ᾽ αλήθεια· ο Δίας κι η Μοίρα
μονάχα κι η Ερινύα μάς έμπλεξαν η νυχτοπαρωρίτρα·
τι αυτοί ᾽ναι που βαριά στη σύναξη μου θόλωσαν τα φρένα,
ατός μου του Αχιλλέα σαν άρπαξα το αρχοντομοίρι· ωστόσο
τί νά ᾽κανα; θεού το θέλημα που κυβερνάει τα πάντα! 90
Του Δία παιδί είναι η Τύφλα, αγέραστο, και κάθε νου τυφλώνει,
ανάθεμά τη· κι έχει ανάλαφρα ποδάρια, τι στο χώμα
δεν τα πατάει, μόν᾽ στα κεφάλια μας απάνω οδεύει πάντα,
και τους ανθρώπους βλάφτει μπλέκοντας από τους δυο τον έναν·
τι και το Δία τον ίδιο κάποτε, που λεν πως στέκει απάνω 95
κι από θεούς κι ανθρώπους, τύφλωσεν· η Ήρα μαθές και τούτον
τον εξεγέλασε πλανεύοντας, ας ήταν και γυναίκα.
Ήταν τη μέρα που τον άτρομο τον Ηρακλή μελλόταν
η Αλκμήνη στην αψηλοπύργωτη τη Θήβα να γεννήσει·
κι εκείνος στων θεών τη σύναξη μιλούσε με καμάρι: 100
“Όσοι θεοί που ζουν στον Όλυμπο κι όσες θεές, γρικήστε,
σαν τί η καρδιά στα στήθη μέσα μου με σπρώχνει να μιλήσω:
Κάποιον τρανό η Λεχούσα σήμερα θα βγάλει η πονοδότρα
στο φως, που σε όλους τους γειτόνους του θα βασιλέψει γύρα,
κι αυτός απ᾽ τη γενιά που απ᾽ το αίμα μου στη γη γονοκρατιέται.” 105
Κι η Ήρα η σεβάσμια του αποκρίθηκε με πονηριά μεγάλη:
“Να μας γελάσεις θες· τα λόγια σου δε θα τα κάμεις πράξη!
Μόν᾽ έλα τώρα κι όρκον άμοσε τρανό, του Ολύμπου ρήγα,
πως σε όλους γύρα τους γειτόνους του θα βασιλέψει εκείνος
που την ημέρα αυτή απ᾽ της μάνας του τα πόδια ομπρός θα πέσει, 110
απ᾽ τους θνητούς που από το γαίμα σου μαθές γονοκρατιούνται.”
Έτσι είπε αυτή, κι ο Δίας το δόλο της δεν τον ψυχανεμίστη,
κι όρκο τρανόν αμόνει, που άσκημα μελλόταν να πλερώσει·
τι η Ήρα γοργά χιμάει, τ᾽ ακρόκορφα του Ολύμπου παρατώντας,
και στο Άργος φτάνει ευτύς· τι κάτεχε κει πέρα του Περσέα 115
ο γιος ο Σθένελος πως όριζε, κι είχε τρανή γυναίκα,
πού ᾽τρεφε τότε μες στα σπλάχνα της εφτά μηνών αγόρι.
Κι όξω στο φως ευτύς της τό ᾽βγαλε, κι ας τού ᾽λειπαν δυο μήνες,
μα της Αλκμήνης εσταμάτησε τους πόνους και τη γέννα.
Ατή της έφερε το μήνυμα στο Δία, το γιο του Κρόνου: 120
“Κάποιο μου λόγο, αστραποκέραυνε πατέρα Δία, θ᾽ ακούσεις·
γεννήθηκε ο τρανός που μέλλεται να ορίζει στους Αργίτες,
κι είναι ο Ευρυσθέας, ο γιος του Σθένελου και του Περσέα τ᾽ αγγόνι,
γενιά δικιά σου, και ταιριάζει του να ρηγαδέψει στο Άργος.”
Είπε, κι αυτόν πικρός τον χτύπησε βαθιά στα φρένα πόνος, 125
κι ευτύς χιμάει κι απ᾽ τα ωριοπλέξουδα μαλλιά την Τύφλα αρπάζει,
βαρύ θυμό στα φρένα νιώθοντας, κι όρκο τρανόν αμόνει,
να μη γυρίσει πα στον Όλυμπο και στ᾽ αστεράτα ουράνια
ποτέ πια η Τύφλα, που τυφλώνει μας, θεούς κι ανθρώπους, όλους.
Αυτά ειπε, και στριφογυρνώντας την απ᾽ τ᾽ αστεράτα ουράνια 130
τη ρίχνει, κι έτσι εκείνη εβρέθηκε γοργά στη γης απάνω·
κι όλο μαζί της βαρυγκόμιζε θωρώντας τα τυράννια
που ο γιος του στου Ευρυσθέα τη δούλεψη τραβούσεν άπρεπά του.
Όμοια και μένα, τότε που άπαυτα στων καραβιών τις πρύμνες
ο μέγας κρανοσείστης Έχτορας χαλνούσε τους Αργίτες, 135
η Τύφλα πάντα με δυνάστευε, που πρωτοτύφλωσέ με.
Μ᾽ αφού τυφλώθηκα και μ᾽ έκανε το νου μου ο Δίας να χάσω,
να τα βολέψω θέλω, δίνοντας και ξαγορά μεγάλη.
Μα βγες στη μάχη τώρα, κι άσκωσε μαζί και το άλλο ασκέρι,
κι εγώ ειμαι εδώ· τα δώρα πού ᾽ταξε σαν ήρθε στο καλύβι 140
χτες ο Οδυσσέας ο αρχοντογέννητος, θα τά ᾽χεις δίχως άλλο.
Μ᾽ αν πάλε αλλιώς το θες, απάντεχε, κι ας λαχταράς απάλε·
τα δώρα ευτύς απ᾽ το καράβι μου θα φέρουν οι συντρόφοι,
να ιδείς τί σου χαρίζω, μέσα σου για να φραθείς περίσσια.»

Ὣς ἔφαθ᾽, οἱ δ᾽ ἐχάρησαν ἐϋκνήμιδες Ἀχαιοὶ
μῆνιν ἀπειπόντος μεγαθύμου Πηλεΐωνος. 75
τοῖσι δὲ καὶ μετέειπεν ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων
αὐτόθεν ἐξ ἕδρης, οὐδ᾽ ἐν μέσσοισιν ἀναστάς·
«ὦ φίλοι ἥρωες Δαναοί, θεράποντες Ἄρηος,
ἑσταότος μὲν καλὸν ἀκούειν, οὐδὲ ἔοικεν
ὑββάλλειν· χαλεπὸν γὰρ ἐπισταμένῳ περ ἐόντι. 80
ἀνδρῶν δ᾽ ἐν πολλῷ ὁμάδῳ πῶς κέν τις ἀκούσαι
ἢ εἴποι; βλάβεται δὲ λιγύς περ ἐὼν ἀγορητής.
Πηλεΐδῃ μὲν ἐγὼν ἐνδείξομαι· αὐτὰρ οἱ ἄλλοι
σύνθεσθ᾽ Ἀργεῖοι, μῦθόν τ᾽ εὖ γνῶτε ἕκαστος.
πολλάκι δή μοι τοῦτον Ἀχαιοὶ μῦθον ἔειπον, 85
καί τέ με νεικείεσκον· ἐγὼ δ᾽ οὐκ αἴτιός εἰμι,
ἀλλὰ Ζεὺς καὶ Μοῖρα καὶ ἠεροφοῖτις Ἐρινύς,
οἵ τέ μοι εἰν ἀγορῇ φρεσὶν ἔμβαλον ἄγριον ἄτην,
ἤματι τῷ ὅτ᾽ Ἀχιλλῆος γέρας αὐτὸς ἀπηύρων.
ἀλλὰ τί κεν ῥέξαιμι; θεὸς διὰ πάντα τελευτᾷ. 90
πρέσβα Διὸς θυγάτηρ Ἄτη, ἣ πάντας ἀᾶται,
οὐλομένη· τῇ μέν θ᾽ ἁπαλοὶ πόδες· οὐ γὰρ ἐπ᾽ οὔδει
πίλναται, ἀλλ᾽ ἄρα ἥ γε κατ᾽ ἀνδρῶν κράατα βαίνει
βλάπτουσ᾽ ἀνθρώπους· κατὰ δ᾽ οὖν ἕτερόν γε πέδησε.
καὶ γὰρ δή νύ ποτε Ζεὺς ἄσατο, τόν περ ἄριστον 95
ἀνδρῶν ἠδὲ θεῶν φασ᾽ ἔμμεναι· ἀλλ᾽ ἄρα καὶ τὸν
Ἥρη θῆλυς ἐοῦσα δολοφροσύνῃς ἀπάτησεν,
ἤματι τῷ ὅτ᾽ ἔμελλε βίην Ἡρακληείην
Ἀλκμήνη τέξεσθαι ἐϋστεφάνῳ ἐνὶ Θήβῃ.
ἤτοι ὅ γ᾽ εὐχόμενος μετέφη πάντεσσι θεοῖσι· 100
“κέκλυτέ μευ, πάντές τε θεοὶ πᾶσαί τε θέαιναι,
ὄφρ᾽ εἴπω τά με θυμὸς ἐνὶ στήθεσσιν ἀνώγει.
σήμερον ἄνδρα φόωσδε μογοστόκος Εἰλείθυια
ἐκφανεῖ, ὃς πάντεσσι περικτιόνεσσιν ἀνάξει,
τῶν ἀνδρῶν γενεῆς οἵ θ᾽ αἵματος ἐξ ἐμεῦ εἰσί.” 105
τὸν δὲ δολοφρονέουσα προσηύδα πότνια Ἥρη·
“ψευστήσεις, οὐδ᾽ αὖτε τέλος μύθῳ ἐπιθήσεις.
εἰ δ᾽ ἄγε νῦν μοι ὄμοσσον, Ὀλύμπιε, καρτερὸν ὅρκον,
ἦ μὲν τὸν πάντεσσι περικτιόνεσσιν ἀνάξειν,
ὅς κεν ἐπ᾽ ἤματι τῷδε πέσῃ μετὰ ποσσὶ γυναικὸς 110
τῶν ἀνδρῶν οἳ σῆς ἐξ αἵματός εἰσι γενέθλης.”
ὣς ἔφατο· Ζεὺς δ᾽ οὔ τι δολοφροσύνην ἐνόησεν,
ἀλλ᾽ ὄμοσεν μέγαν ὅρκον, ἔπειτα δὲ πολλὸν ἀάσθη.
Ἥρη δ᾽ ἀΐξασα λίπεν ῥίον Οὐλύμποιο,
καρπαλίμως δ᾽ ἵκετ᾽ Ἄργος Ἀχαιικόν, ἔνθ᾽ ἄρα ᾔδη 115
ἰφθίμην ἄλοχον Σθενέλου Περσηϊάδαο.
ἡ δ᾽ ἐκύει φίλον υἱόν, ὁ δ᾽ ἕβδομος ἑστήκει μείς·
ἐκ δ᾽ ἄγαγε πρὸ φόωσδε καὶ ἠλιτόμηνον ἐόντα,
Ἀλκμήνης δ᾽ ἀπέπαυσε τόκον, σχέθε δ᾽ Εἰλειθυίας.
αὐτὴ δ᾽ ἀγγελέουσα Δία Κρονίωνα προσηύδα· 120
“Ζεῦ πάτερ ἀργικέραυνε, ἔπος τί τοι ἐν φρεσὶ θήσω·
ἤδη ἀνὴρ γέγον᾽ ἐσθλός, ὃς Ἀργείοισιν ἀνάξει,
Εὐρυσθεύς, Σθενέλοιο πάϊς Περσηϊάδαο,
σὸν γένος· οὔ οἱ ἀεικὲς ἀνασσέμεν Ἀργείοισιν.”
ὣς φάτο, τὸν δ᾽ ἄχος ὀξὺ κατὰ φρένα τύψε βαθεῖαν· 125
αὐτίκα δ᾽ εἷλ᾽ Ἄτην κεφαλῆς λιπαροπλοκάμοιο
χωόμενος φρεσὶν ᾗσι, καὶ ὤμοσε καρτερὸν ὅρκον
μή ποτ᾽ ἐς Οὔλυμπόν τε καὶ οὐρανὸν ἀστερόεντα
αὖτις ἐλεύσεσθαι Ἄτην, ἣ πάντας ἀᾶται.
ὣς εἰπὼν ἔρριψεν ἀπ᾽ οὐρανοῦ ἀστερόεντος 130
χειρὶ περιστρέψας· τάχα δ᾽ ἵκετο ἔργ᾽ ἀνθρώπων.
τὴν αἰεὶ στενάχεσχ᾽, ὅθ᾽ ἑὸν φίλον υἱὸν ὁρῷτο
ἔργον ἀεικὲς ἔχοντα ὑπ᾽ Εὐρυσθῆος ἀέθλων.
ὣς καὶ ἐγών, ὅτε δ᾽ αὖτε μέγας κορυθαίολος Ἕκτωρ
Ἀργείους ὀλέκεσκεν ἐπὶ πρύμνησι νέεσσιν, 135
οὐ δυνάμην λελαθέσθ᾽ Ἄτης, ᾗ πρῶτον ἀάσθην.
ἀλλ᾽ ἐπεὶ ἀασάμην καί μευ φρένας ἐξέλετο Ζεύς,
ἂψ ἐθέλω ἀρέσαι, δόμεναί τ᾽ ἀπερείσι᾽ ἄποινα·
ἀλλ᾽ ὄρσευ πόλεμόνδε καὶ ἄλλους ὄρνυθι λαούς.
δῶρα δ᾽ ἐγὼν ὅδε πάντα παρασχέμεν, ὅσσα τοι ἐλθὼν 140
χθιζὸς ἐνὶ κλισίῃσιν ὑπέσχετο δῖος Ὀδυσσεύς.
εἰ δ᾽ ἐθέλεις, ἐπίμεινον ἐπειγόμενός περ Ἄρηος,
δῶρα δέ τοι θεράποντες ἐμῆς παρὰ νηὸς ἑλόντες
οἴσουσ᾽, ὄφρα ἴδηαι ὅ τοι μενοεικέα δώσω.»