Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι

Η δική μου Αμερική, Ποντίκι 2007

Η ΠΟΛΗ. Η Πόλη του Μεξικού είναι επίπεδη και πολύχρωμη. Απ' έξω, όλα τα μικρά σπίτια είναι σαν κουτιά. Ροζ, μπλε, πράσινα. Το κυρίαρχο χρώμα είναι ένα ροζ κίτρινο, σαν την άμμο της θάλασσας τα χαράματα. Η πρόσοψη των σπιτιών είναι βαρετή - όλη η ομορφιά τους κρύβεται μέσα. Εδώ το σπίτι περιβάλλει μια τετράγωνη αυλή. Στην αυλή είναι φυτεμένα κάθε είδους τροπικά άνθη. Μπροστά από όλα τα σπίτια υπάρχει μια ταράτσα δύο, τριών ή τεσσάρων επιπέδων, πνιγμένη στο πράσινο, σκεπασμένη με γλάστρες με αναρριχητικά φυτά και κλουβιά με παπαγάλους.

Όλο το τεράστιο αμερικάνικο καφέ Σάμπορν είναι φτιαγμένο έτσι: μια στέγη από θαμπό γυαλί πάνω από μία αυλή, κι αυτό είναι όλο.

Αυτό είναι το ισπανικό στυλ σπιτιών, που το έφεραν εδώ οι κατακτητές.

Από το αρχαίο Μεξικό που υπήρχε πριν από οχτακόσια χρόνια - όταν όλος αυτός ο χώρος που καλύπτεται τώρα από την πόλη ήταν μια λίμνη τριγυρισμένη από ηφαίστεια, και υπήρχε μόνο ένα μικροσκοπικό νησί με ένα πουέμπλο, την αρχέγονη πόλη-κομμούνα με περίπου σαράντα χιλιάδες κατοίκους-, από αυτή την πόλη των Αζτέκων, δεν έχει απομείνει ούτε ίχνος.

Από την άλλη μεριά, υπάρχουν πλήθος παλάτια και σπίτια από την εποχή του Κορτέζ, του αρχικού κατακτητή του Μεξικού, από την εποχή του βραχύβιου αυτοκράτορα Ιτουρμπίντε, καθώς και εκκλησίες κι άλλες εκκλησίες, και μοναστήρια. Ξεπερνούν κατά πολύ τις δέκα χιλιάδες και είναι διασκορπισμένα σε όλο το Μεξικό.

Και υπάρχουν τεράστιοι καινούριοι καθεδρικοί ναοί, από το σωσία της Παναγίας των Παρισίων - τον καθεδρικό ναό στην πλατεία Ζοκάλο - μέχρι το εκκλησάκι χωρίς παράθυρα στην παλιά πόλη, πνιγμένο από μούχλα και λουλούδια. Είχε εγκαταλειφθεί πριν από διακόσια χρόνια, ύστερα από μια μάχη ανάμεσα στους μοναχούς και κάποιον εχθρό. Υπάρχει κι εδώ μια αυλή όπου ακόμη και τώρα κείτονται προκατακλυσμιαία όπλα στην ίδια τάξη - ή μάλλον αταξία - στην οποία εγκαταλείφθηκαν από εκείνους που ηττήθηκαν στην πολιορκία. Νυχτερίδες και χελιδόνια πετούν, δίπλα στα τεράστια βιβλία που είναι ακουμπισμένα πάνω στα ξύλινα στασίδια.

Βασικά, ο καθεδρικός ναός που προανέφερα χρησιμοποιείται ελάχιστα για προσευχή. Η εκκλησία έχει από τη μια μεριά την είσοδο, και από την άλλη τέσσερις εξόδους σε τέσσερις δρόμους αντίστοιχα. Οι μεξικάνες σενιορίτες και οι μεξικάνοι σενιορίτος χρησιμοποιούν το ναό σαν πέρασμα, ώστε, αφού δημιουργήσουν την εντύπωση της θρησκευτικής αθωότητας στο σοφέρ τους που τους περιμένει απ' έξω, ξεγλιστρούν από την άλλη μεριά για να βρεθούν στην αγκαλιά κάποιου εραστή ή να περπατήσουν αγκαζέ με ένα θαυμαστή.

Αν και η εκκλησιαστική γη κατασχέθηκε και οι θρησκευτικές τελετές απαγορεύτηκαν από την κυβέρνηση, αυτό ισχύει μόνο στα χαρτιά. Στην πραγματικότητα, η θρησκεία συντηρείται όχι μόνο από τους παπάδες αλλά και από ένα πλήθος παράξενων οργανώσεων: «Οι Ιππότες του Κολόμβου», «Κοινωνία Καθολικών Γυναικών», «Κοινωνία Νεαρών Καθολικών», και ούτω καθεξής.

Αυτά είναι τα σπίτια και τα κτίρια που δείχνουν οι οδηγοί και το Κουκ. Σπίτια με ιστορία - τα σπίτια των παπάδων και τα σπίτια των πλουσίων.

Οι κομμουνιστές με ξενάγησαν στις φτωχικές περιοχές, τα μέρη όπου ζουν μικροτεχνίτες και άνεργοι. Αυτά τα σπίτια είναι κολλημένα μεταξύ τους σαν τους σκουπιδοτενεκέδες στην αγορά Σουκαρέβκα, αλλά ακόμη πιο βρόμικα. Δεν έχουν παράθυρα, και μέσα από τις ανοιχτές πόρτες βλέπεις οικογένειες οχτώ ή δέκα ατόμων στριμωγμένες σε ένα και μοναδικό άθλιο δωμάτιο.

Στις καθημερινές καλοκαιρινές βροχές του Μεξικού, το νερό ανεβαίνει πάνω από τα πατώματα και μένει εκεί σε λιμνούλες που βρομούν.

Μπροστά στις πόρτες, αποσκελετωμένα μικροσκοπικά παιδιά τρώνε βραστό καλαμπόκι που το πουλούν εκεί επιτόπου. Ο πωλητής το κρατά ζεστό κάτω από βρόμικες κουρελούδες πάνω στις οποίες κοιμάται ο ίδιος τη νύχτα.

Οι μεγάλοι, αν τους έχουν μείνει τουλάχιστον δώδεκα λεπτά στην τσέπη τους, πάνε και κάθονται στην πουλκερία - εκείνη τη χαρακτηριστική μεξικανική ταβέρνα, που είναι διακοσμημένη με κουρελούδες σεράπε, με τη μόνιμη εικόνα του στρατηγού Μπιολιβάρ, και κρεμαστές πολύχρωμες κορδέλες ή γυάλινες χάντρες αντί για πόρτες.

Το πούλκουε των κάκτων, όταν το πίνεις χωρίς φαγητό, προκαλεί βλάβες στην καρδιά και το στομάχι. Έτσι μέχρι τα σαράντα τους οι ινδιάνοι λαχανιάζουν και έχουν πεταχτό στομάχι. Και αυτοί είναι οι απόγονοι ανθρώπων όπως το κραταιό Νύχι του Γερακιού, και άλλων τέτοιων κυνηγών σκαλπ! Το Μεξικό είναι μια χώρα που την καθάρισαν οι πολιτισμένοι αμερικανοί ιμπεριαλιστές. Μια χώρα όπου, πριν την ανακάλυψη της Αμερικής, το ασήμι υπήρχε παντού και δεν θεωρούνταν καν πολύτιμο μέταλλο. Μια χώρα στην οποία τώρα δεν μπορείς να αγοράσεις ούτε καν μια ουγγιά ασήμι, αλλά αντίθετα, πρέπει να το αναζητήσεις στη Γουόλ Στριτ, στη Νέα Υόρκη. Αμερικανικό ασήμι, αμερικανικό πετρέλαιο. Στα βόρεια του Μεξικού, τόσο το πυκνό σιδηροδρομικό δίκτυο όσο και η βιομηχανία, με την εξελιγμένη τεχνολογία, βρίσκονται στην κατοχή των αμερικανών.

Όσο για τα εξωτικά στοιχεία - τι να τα κάνεις αυτά; Κληματίδες, παπαγάλοι, τίγρεις και ελονοσία - όλα αυτά είναι κάτω στο νότο, και είναι για τους μεξικανούς. Και οι αμερικανοί; Τί να κάνουν, να πιάνουν τίγρεις και να κουρεύουν τη γούνα τους για τα πινέλα του ξυρίσματος;

Τις τίγρεις μπορούν να τις αφήσουν στους μεξικανούς. Αυτά είναι για τους ντόπιους, τα εξωτικά στοιχεία της λιμοκτονίας.

Η πλουσιότερη χώρα στον κόσμο είναι ήδη γερά χωμένη από το βορειοαμερικανικό ιμπεριαλισμό, σε αυτό τον καταμερισμό της πείνας.

Η ζωή στην πόλη αρχίζει αργά, στις οχτώ ή τις εννιά η ώρα.

Οι αγορές ανοίγουν, τα μεταλλουργεία, τα παπουτσάδικα και τα ραφτάδικα, όλα εφοδιασμένα με ηλεκτρικά μηχανήματα για το λιμάρισμα και τη βαφή των τακουνιών, με πρέσες για να σιδερώσεις μονομιάς ένα ολόκληρο κοστούμι. Πίσω από τα εργαστήρια είναι τα κυβερνητικά ιδρύματα.

Η μάζα των ταξί και των αυτοκινήτων εναλλάσσεται με τα πιο δημοκρατικά θορυβώδη βαριά λεωφορεία που δεν είναι πιο άνετα ή πιο ευρύχωρα από το δικό μας μεταφορικό στόλο.

Τα αυτοκίνητα ανταγωνίζονται με λεωφορεία, και τα αυ­τοκίνητα των διαφόρων εταιρειών ανταγωνίζονται μεταξύ τους.

Αυτός ο ανταγωνισμός, με δεδομένο τον πιο παθιασμένο χαρακτήρα των λατίνων οδηγών, μπορεί να πάρει υπερβολικά πολεμοχαρείς μορφές.

Το ένα αυτοκίνητο κυνηγάει το άλλο, πολλά αυτοκίνητα μαζί κυνηγούν ένα λεωφορείο, και όλα μαζί ανεβαίνουν πάνω στα πεζοδρόμια κυνηγώντας αμέριμνους περαστικούς.

Η Πόλη του Μεξικού είναι η κορυφαία πόλη στον κόσμο - στον αριθμό των τροχαίων ατυχημάτων.

Ένας οδηγός στο Μεξικό δεν θεωρείται υπεύθυνος αν προκαλέσει βλάβες (θα 'πρεπε να προσέχεις για να τον αποφύ­γεις!)· επομένως το μέσο χρονικό διάστημα χωρίς να υποστεί κάποιος βλάβες από ατύχημα είναι δέκα χρόνια. Μια φορά, κάθε δέκα χρόνια, τους χτυπάει όλους ένα αυτοκίνητο. Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν άνθρωποι που μπορεί να περάσουν είκοσι χρόνια χωρίς να τους χτυπήσουν, αλλά αυτό γίνεται σε βάρος εκείνων που τους έχουν πατήσει ήδη δεύτερη φορά μέσα σε πέντε χρόνια.

Σε αντίθεση με τους εχθρούς του μεξικανικού πληθυσμού -τα αυτοκίνητα - τα τραμ παίζουν έναν ανθρώπινο ρόλο. Μεταφέρουν τους νεκρούς.

Το βλέπεις συχνά αυτό το απίθανο θέαμα. Ένα τραμ γεμάτο συγγενείς που κλαίνε, με το νεκρό σε ένα τρέιλερ από πίσω. Όλη η πομπή προχωρεί μέσα στη ζέστη, με την καμπάνα του τραμ να χτυπάει συνέχεια, αλλά χωρίς στάσεις.

Μια παράξενη ηλεκτροδότηση του θανάτου!

Σε σύγκριση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, δεν υπάρχει πολύς κόσμος στους δρόμους. Τα μικρά σπίτια έχουν κήπους, και η έκταση της πόλης είναι τεράστια, αλλά υπάρχουν μόνο εξακόσιες χιλιάδες κάτοικοι.

Δεν υπάρχουν πολλές διαφημίσεις στους δρόμους. Μόνο τη νύχτα ξεχωρίζει μία, ένας μεξικανός φτιαγμένος από ηλεκτρικούς γλόμπους που πετάει ένα λάσο σε ένα πακέτο τσιγάρα. Και όλα τα ταξί είναι στολισμένα με μια καμπυλόγραμμη κολυμβήτρια που διαφημίζει μαγιό.

Η μοναδική διαφήμιση που είναι δημοφιλής ανάμεσα στους ατάραχους μεξικανούς είναι για το μπαράτο -  τα ξεπουλήματα. Η πόλη είναι γεμάτη από τέτοια ξεπουλήματα. Ακόμη και οι πιο ευυπόληπτες εταιρείες αναγκάζονται και χρησιμοποιούν αυτό το σύστημα - χωρίς να ανακοινώσεις «ξεπούλημα», δεν θα καταφέρεις τους μεξικανούς να αγοράσουν ούτε ένα φύλο συκής.

Για τις μεξικανικές συνθήκες, αυτό δεν είναι αστείο. Ο δήμος έβαλε μια επιγραφή σε μία από τις εισόδους της πόλης, α­πευθυνόμενος σε εκείνους τους ινδιάνους που έχουν υπερβολικές τάσεις προς τη φυσική κατάσταση:

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ

ΤΟΥ ΜΕΞΙΚΟΥ ΧΩΡΙΣ ΠΑΝΤΕΛΟΝΙ

Βλαδίμηρος Μαγιακόφσκι, «Η πόλη του Μεξικού», Η δική μου Αμερική, Ποντίκι, 2007, σ. 38-39.