«Στον Αϊ-Μηνά»

Τα βαπόρια κουβαλάνε, κουβαλάνε.
Γέμισαν τα σκολειά, τα σπίτια, οι αποθήκες, οι παράγκες, τα υπόστεγα, οι δρόμοι. Ένα τσούρμο στοιβάχτηκε στον Αϊ-Μηνά. Συνέχεια έρχονται και καινούργιοι. Έπηξε η προσφυγιά στην εκκλησιά.

Μεγάλο σούρτα φέρτα κάθε μέρα. Ανταριασμένες γυναίκες με σαλεμένα τα λογικά έρχονται και ρωτάνε για τον εξαφανισμένο άνθρωπό τους. Καλοντυμένες κυρίες ζητάνε κορίτσια για δουλάκια. Άτεκνα αντρόγυνα θένε να υιοθετήσουν παιδιά. Ήρθαν επιτροπές για καταγραφή. Δώσανε δελτία για ψωμί. Δελτίο για γάλα πήραν όσες είχαν μωρά. Άρχισε και το συσσίτιο για όλους. Μοιράσανε ψάθες για να στρώσουν χάμω και κουβέρτες για να σκεπαστούν. Κάθε οικογένεια και μια ψάθα. Οι πολυμελείς πήρανε δυο. Δυο ψάθες πήρε κι η Νάσαινα με τα οχτώ παιδιά.
Όλοι κοιτάζουνε να βολευτούν όπως όπως. Πόσο θα μείνουν εδώ; Δε θα χρονίσουν. Μα πάλι να στέκεσαι με δεμένα τα χέρια; Πρέπει να βρεις μια προσωρινή δουλειά, οποιαδήποτε. Οι ανάγκες δε χωρατεύουν. Ούτε λογαριάζουν αξιοπρέπεια. Η κόλαση που ζήσανε, τίναξε στον αέρα αρχές και περασμένα μεγαλεία. Τώρα όλοι είναι το ίδιο. Οι ξεριζωμένοι. Χωρίς πατρίδα. Χωρίς το έχει τους. Χωρίς τους άνδρες. Η συμφορά τούς έσμιξε. Απ’ τα παράλια κι απ’ τα βάθη της Ανατολής, πλούσιοι και φτωχοί, αρχόντοι και μεροκαματιάρηδες, είναι πια ένα πράμα. Κοινός ο πόνος, κοινή κι η ζωή τους. Μολοταύτα δε λείπουν στον Αϊ-Μηνά κι οι καβγάδες.

Χρυσοχόου Ιφιγένεια, Ξεριζωμένη γενιά. Το χρονικό της προσφυγιάς στη Θεσσαλονίκη, Φιλιππότη, Αθήνα 1981, σελ. 29.