«Περιοχή Διοικητηρίου»

Στεγαζότανε, λοιπόν, εκείνη την εποχή ο κόσμος όπου πρόφταινε. Έτσι, όλη η περιοχή μας ήταν ένα δειγματολόγιο από παλιά σπίτια, νεόχτιστες πολυκατοικίες και παράγκες.

Τις πολυκατοικίες τις λέγαμε «μέγαρα» και τα παλιά σπίτια συλλήβδην «τουρκόσπιτα», επειδή αυτά που σώθηκαν απ' τη φωτιά, σχεδόν όλα, βρίσκονταν συμπτωματικά στον τουρκομαχαλά της πόλης. Στα παλιά σπίτια στοιβάχθηκε η προσφυγιά του '22. Άδειασαν απ' τους Τούρκους νοικοκυραίους τους και γέμισαν με πρόσφυγες κι αργότερα με ανταλλάξιμους. Τα σπίτια, όμως, δε φτάσανε για όλους. Έτσι, άρον-άρον, γεμίσανε οι πλατείες κι οι αλάνες στα καμένα με αυτοσχέδιες παράγκες, καμωμένες με παλιολαμαρίνες, παλιόξυλα και πισσόχαρτα στις στέγες, η μια κολλητά στην άλλη, ελληνικό επίτευγμα ιδιωτικής πρωτοβουλίας, μια που η φουκαριάρα η πατρίδα δεν μπόρεσε να χωνέψει με μιας όλον αυτό τον πληθυσμό που της ήρθε κατακέφαλα.

Αυτή η εικόνα στο κέντρο της πόλης και ιδίως στην περιοχή μας, διατηρήθηκε σχεδόν μέχρι τον πόλεμο του '40, και σήμερα, χάρη στη στοργή του κράτους, υπάρχουν πολλές ακόμα παράγκες του '22 στριμωγμένες στην παλιά πόλη, ανάμεσα σε άθλιες και πρόχειρες πολυκατοικίες, αλλού κολλημένες σε μαντρότοιχους, κι αλλού μαζεμένες πολλές μαζί, να σχηματίζουν μόνες τους φιδίσια σοκάκια, έτσι όπως είχαν στηθεί βιαστικά το '22, κι οι πιο πολλές κολλημένες στα κάστρα, μέσα κι έξω απ' αυτά. Και για όσους δε ζούνε σήμερα μέσα σ' αυτές τις παράγκες, για να καταλάβουν τα «κομφόρ» τους, αποτελούν ένα αξιοπερίεργο, χαριτωμένο και γραφικό… διατηρητέο θέαμα!

Δυτικά, στις παρυφές της πόλης και με όριο την οδό Λαγκαδά, όπου κατέληγε και τότε η Αγίου Δημητρίου, και αμέσως μετά απ' αυτήν, γέμισε ο τόπος από πρόχειρα παραπήγματα, σπιτάκια του Εποικισμού και πολλές παράγκες. Έτσι, πάνω σε υποτυπώδη και βιαστικό σχεδιασμό, σχηματίστηκαν ολόκληροι οικισμοί, υποκατάστατα των «χαμένων πατρίδων». Νέο Κορδελιό, Νέα Μαινεμένη, Νέος Κουκλουτζάς, Νέα Μαγνησία και τόσοι άλλοι συνοικισμοί που, κολλητά με την πόλη, απλώνονταν μέχρι τον Γαλλικό ποταμό.

Ανατολικά η πόλη άπλωσε κι εκεί. Έγιναν οι δυο Τούμπες, η Τριανδρία, η Καλαμαριά, η Αρετσού, η Νέα Κρήνη, συνοικίες ενσωματωμένες στην πόλη. Στα βόρεια υψώματα σκαρφάλωσαν οι Συκιές κι η Βάρνα.

Ζησιάδης Λεωνίδας, "Περιοχή Διοικητηρίου", στο Ζησιάδης Λεωνίδας, Θεσσαλονίκη, όσα θυμάμαι, Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1991, σελ. 28-31.