Σμύρνη

Πόλη χαμένη και ξανακερδισμένη

Συγκρότηση ενότητας: Καλλιόπη Μακαρώνη

Η προκυμαία-Το Και

Η προκυμαία της Σμύρνης, — το διάσημο Και (Quais) κατά τον 19ο αιώνα, λεωφόρος Κεμάλ Ατατούρκ σήμερα—, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα σημεία της πόλης. H προκυμαία χωριζόταν σε δύο μέρη, το εμπορικό και το κοσμικό. Αυτή η διαίρεση είναι περισσότερο σχηματική και εννοιολογική, καθώς έχοντας ήδη δει το εμπορικό τμήμα της προκυμαίας, είμαστε σε θέση να ανασυστήσουμε τη χωρική ενότητα της προκυμαίας στο πολεοδομικό σχέδιο της Σμύρνης. Το κοσμικό, το οποίο θα μας απασχολήσει σ' αυτή την ενότητα είχε ως αφετηρία του το μικρό τελωνείο (κουμερκάκι) και έφτανε ως το σιδηροδρομικό σταθμό της Πούντας. Σχηματικά θα λέγαμε ότι συνιστά το «θέατρο των επιχειρήσεων» της Σμύρνης, εκεί όπου λαμβάνουν χώρα οι καθημερινές συναθροίσεις των κατοίκων της, σε ώρες σκληρής εργασίας και έπειτα στις ώρες της σχόλης. Άλλοτε τη διασχίζουν τρεχάτοι κι άλλοτε απολαμβάνουν τον περίπατό τους. Πρόκειται για τον κατεξοχήν δημόσιο χώρο μέσω του οποίου συγκροτείται μια ελκυστική εικόνα της πόλης τόσο για τους επισκέπτες όσο και για τους μόνιμους κατοίκους. Περιηγηθείτε στα δημόσια κτίρια της προκυμαίας, ακολουθώντας τις διαδρομές των λογοτεχνικών ηρώων. Αφού έχετε παρατηρήσει τις φωτογραφίες σε συνδυασμό με τα συνοδευτικά πολυμέσα, περιγράψτε τη σημασία του δημόσιου χώρου στη ζωή των Σμυρνιών και τη λειτουργία του ελεύθερου χρόνου στη διαμόρφωση του βίου τους και κατ’ επέκταση στη συγκρότηση των έμφυλων ταυτοτήτων. H περιγραφή μπορεί να γίνει και σε ένα δεύτερο αναγνωστικό επίπεδο, συγκρίνοντας το Και με τις προκυμαίες άλλων παραθαλάσσιων πόλεων, όπως για παράδειγμα της Θεσσαλονίκης, τη Μυτιλήνης, των Χανίων, της Ερμούπολης κοκ.