Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα

Το ποίημα περιλαμβάνεται στην ποιητική συλλογή του Κάλβου Η Λύρα (Γενεύη, 1824), που αποτελείται από δέκα ωδές. Δέκα ακόμα ωδές είναι συγκεντρωμένες στη δεύτερη συλλογή, που εκδόθηκε το 1826 στο Παρίσι με τον τίτλο Λυρικά . Οι είκοσι αυτές ωδές είναι η μοναδική προσφορά του Κάλβου στη νεοελληνική ποίηση, αφού το υπόλοιπο έργο του είναι γραμμένο στην ιταλική γλώσσα. Η περιγραφή, η εξύμνηση και ο σχολιασμός του εθνικού αγώνα βρίσκονται στο κέντρο των Ωδών, ενώ η γλώσσα είναι ιδιόρρυθμη, ανάμικτη από αρχαιοπρεπή λόγια και ζωντανά λαϊκά στοιχεία, με ενσωματωμένες πινδαρικές και ομηρικές λέξεις. Η κάλβεια στροφή, αποτελούμενη από πέντε στίχους σε ιαμβικό μέτρο, χωρίς ομοιοκαταληξία, πιστοποιεί τη σχέση του Κάλβου με τον ιταλικό νεοκλασικισμό, αλλά θυμίζει και τον δεκαπεντασύλλαβο του δημοτικού τραγουδιού, σπασμένο στα δύο. Δεν υπάρχει, ωστόσο, ακριβές αντίστοιχο ούτε στην ιταλική ούτε στην ελληνική ποίηση. Οι Ωδές υπήρξαν μια απολύτως προσωπική ποιητική δημιουργία χωρίς προηγούμενο και χωρίς συνέχεια στην περιοχή της νεοελληνικής γραμματείας.
Ο «Φιλόπατρις» είναι η πρώτη ωδή της συλλογής και είναι ένας ύμνος στην ιδιαίτερη πατρίδα του ποιητή, τη Ζάκυνθο, την οποία αυτός νοσταλγεί όπου κι αν βρίσκεται, όπως ο Οδυσσέας.