Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ

Νεκρικοὶ Διάλογοι (20.5-20.8)


ΕΡΜΗΣ
[20.5] Ἔμβαινε ἤδη. σὺ δὲ ὁ παχύς, ὁ πολύσαρκος τίς ὢν τυγχάνεις;
ΔΑΜΑΣΙΑΣ
Δαμασίας ὁ ἀθλητής.
ΕΡΜΗΣ
Ναί, ἔοικας· οἶδα γάρ σε πολλάκις ἐν ταῖς παλαίστραις ἰδών.
ΔΑΜΑΣΙΑΣ
Ναί, ὦ Ἑρμῆ· ἀλλὰ παράδεξαί με γυμνὸν ὄντα.
ΕΡΜΗΣ
Οὐ γυμνόν, ὦ βέλτιστε, τοσαύτας σάρκας περιβεβλημένον· ὥστε ἀπόδυθι αὐτάς, ἐπεὶ καταδύσεις τὸ σκάφος τὸν ἕτερον πόδα ὑπερθεὶς μόνον· ἀλλὰ καὶ τοὺς στεφάνους τούτους ἀπόρριψον καὶ τὰ κηρύγματα.
ΔΑΜΑΣΙΑΣ
Ἰδού σοι γυμνός, ὡς ὁρᾷς, ἀληθῶς εἰμι καὶ ἰσοστάσιος τοῖς ἄλλοις νεκροῖς.
ΕΡΜΗΣ
[20.6] Οὕτως ἄμεινον ἀβαρῆ εἶναι· ὥστε ἔμβαινε. καὶ σὺ τὸν πλοῦτον ἀποθέμενος, ὦ Κράτων, καὶ τὴν μαλακίαν δὲ προσέτι καὶ τὴν τρυφὴν μηδὲ τὰ ἐντάφια κόμιζε μηδὲ τὰ τῶν προγόνων ἀξιώματα, κατάλιπε δὲ καὶ γένος καὶ δόξαν καὶ εἴ ποτέ σε ἡ πόλις ἀνεκήρυξεν καὶ τὰς τῶν ἀνδριάντων ἐπιγραφάς, μηδὲ ὅτι μέγαν τάφον ἐπί σοι ἔχωσαν λέγε· βαρύνει γὰρ καὶ ταῦτα μνημονευόμενα.
ΚΡΑΤΩΝ
Οὐχ ἑκὼν μέν, ἀπορρίψω δέ· τί γὰρ ἂν καὶ πάθοιμι;
ΕΡΜΗΣ
[20.7] βαβαί. σὺ δὲ ὁ ἔνοπλος τί βούλει; ἢ τί τὸ τρόπαιον τοῦτο φέρεις;
ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ
Ὅτι ἐνίκησα, ὦ Ἑρμῆ, καὶ ἠρίστευσα καὶ ἡ πόλις ἐτίμησέν με.
ΕΡΜΗΣ
Ἄφες ὑπὲρ γῆς τὸ τρόπαιον· ἐν ᾅδου γὰρ εἰρήνη καὶ οὐδὲν ὅπλων δεήσει. [20.8] ὁ σεμνὸς δὲ οὗτος ἀπό γε τοῦ σχήματος καὶ βρενθυόμενος, ὁ τὰς ὀφρῦς ἐπηρκώς, ὁ ἐπὶ τῶν φροντίδων τίς ἐστιν, ὁ τὸν βαθὺν πώγωνα καθειμένος;
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Φιλόσοφός τις, ὦ Ἑρμῆ, μᾶλλον δὲ γόης καὶ τερατείας μεστός· ὥστε ἀπόδυσον καὶ τοῦτον· ὄψει γὰρ πολλὰ καὶ γελοῖα ὑπὸ τῷ ἱματίῳ σκεπόμενα.
ΕΡΜΗΣ
Κατάθου σὺ τὸ σχῆμα πρῶτον, εἶτα καὶ ταυτὶ πάντα. ὦ Ζεῦ, ὅσην μὲν τὴν ἀλαζονείαν κομίζει, ὅσην δὲ ἀμαθίαν καὶ ἔριν καὶ κενοδοξίαν καὶ ἐρωτήσεις ἀπόρους καὶ λόγους ἀκανθώδεις καὶ ἐννοίας πολυπλόκους, ἀλλὰ καὶ ματαιοπονίαν μάλα πολλὴν καὶ λῆρον οὐκ ὀλίγον καὶ ὕθλους καὶ μικρολογίαν, νὴ Δία καὶ χρυσίον γε τουτὶ καὶ ἡδυπάθειαν δὲ καὶ ἀναισχυντίαν καὶ ὀργὴν καὶ τρυφὴν καὶ μαλακίαν· οὐ λέληθεν γάρ με, εἰ καὶ μάλα περικρύπτεις αὐτά. καὶ τὸ ψεῦδος δὲ ἀπόθου καὶ τὸν τῦφον καὶ τὸ οἴεσθαι ἀμείνων εἶναι τῶν ἄλλων· ὡς εἴ γε ταῦτα πάντα ἔχων ἐμβαίης, ποία πεντηκόντορος δέξαιτο ἄν σε;
ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ
Ἀποτίθεμαι τοίνυν αὐτά, ἐπείπερ οὕτω κελεύεις.


ΕΡΜΗΣ
[20.5] Τώρα μπορείς να επιβιβαστείς. Κι εσύ ο παχύς, ο σαρκώδης, ποιός τάχα είσαι;
ΔΑΜΑΣΙΑΣ
Ο Δαμασίας ο αθλητής.
ΕΡΜΗΣ
Ναι, του μοιάζεις. Σε γνωρίζω, γιατί σε έχω δει πολλές φορές στις παλαίστρες.
ΔΑΜΑΣΙΑΣ
Ναι, Ερμή. Παράλαβέ με λοιπόν, μια και είμαι γυμνός.
ΕΡΜΗΣ
Δεν είσαι γυμνός, λεβέντη μου, όταν κουβαλάς τόσες σάρκες. Βγάλ᾽ τες λοιπόν από πάνω σου, γιατί αλλιώς θα βουλιάξεις το πλεούμενο με το που θα πατήσεις μέσα το ένα σου πόδι μόνο. Πέταξε επίσης και τα στεφάνια σου αυτά, και τις αναγγελίες των νικών σου.
ΔΑΜΑΣΙΑΣ
Νά λοιπόν, είμαι πραγματικά γυμνός, όπως βλέπεις, έχοντας το ίδιο βάρος με τους άλλους νεκρούς.
ΕΡΜΗΣ
[20.6] Έτσι είναι καλύτερα, να μην έχεις πολύ βάρος. Επιβιβάσου λοιπόν. Κι εσύ να αφήσεις τον πλούτο στην άκρη, Κράτωνα, και τη μαλθακότητα και την πολυτέλεια, και μην κουβαλάς ούτε τα νεκρικά σου στολίδια ούτε τα αξιώματα των προγόνων σου. Να παρατήσεις επίσης την καταγωγή σου και τη δόξα σου, κι αν κάποτε η πόλη σου σε τίμησε, και τις επιγραφές των αγαλμάτων σου, και να μη λες ότι σου έφτιαξαν μεγαλόπρεπο τάφο. Γιατί κι αυτά προκαλούν βάρος, όταν μνημονεύονται.
ΚΡΑΤΩΝΑΣ
Δεν θέλω βέβαια, αλλά θα τα πετάξω. Τί άλλο θα μπορούσα να κάνω;
ΕΡΜΗΣ
[20.7] Πω πω! Εσύ ο οπλισμένος τί θέλεις; Και γιατί κουβαλάς αυτό το τρόπαιο;
ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ
Μα επειδή νίκησα, Ερμή, και ανδραγάθησα, και η πόλη μου με τίμησε.
ΕΡΜΗΣ
Άφησε το τρόπαιο πάνω στη γη· στον Άδη έχουμε ειρήνη και δεν πρόκειται να χρειαστούν καθόλου τα όπλα. [20.8] Αυτός πάλι ο αξιοσέβαστος, όπως δείχνει τουλάχιστον η εμφάνισή του, ο αγέρωχος, με τα σηκωμένα φρύδια, με το στοχαστικό ύφος, ποιός είναι, που έχει αφήσει και μεγάλη γενειάδα;
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Κάποιος φιλόσοφος, Ερμή, ή καλύτερα κάποιος απατεώνας, που ισχυρίζεται ότι γνωρίζει το υπερφυσικό. Ξέντυσέ τον λοιπόν κι αυτόν. Θα δεις πολλές γελοιότητες να είναι κρυμμένες κάτω από το πανωφόρι του.
ΕΡΜΗΣ
Παράτα πρώτα την εμφάνισή σου εσύ, κι έπειτα όλα αυτά. Δία μου, πόση αλαζονεία κουβαλάει, πόση αμάθεια και εριστικότητα και ματαιοδοξία και ερωτήσεις αναπάντητες και λόγους δυσνόητους και έννοιες πολύπλοκες, αλλά και ματαιοπονία πάρα πολλή και αερολογία όχι λίγη και ανοησίες και μικροπρέπεια, μά τον Δία, κι ακόμη το χρυσάφι αυτό εδώ, και επιπλέον φιληδονία και αδιαντροπιά και οργή και πολυτέλεια και μαλθακότητα. Δεν διαφεύγουν από την προσοχή μου, παρόλο που προσπαθείς προσεκτικά να τα κρύψεις. Επίσης άφησε κάτω το ψέμα και τη ματαιοδοξία και το να νομίζεις πως είσαι καλύτερος από τους άλλους. Γιατί αν επιβιβαστείς κουβαλώντας όλα αυτά, ποιό πενηντάκωπο φορτηγό πλοίο θα μπορέσει να σε χωρέσει;
ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ
Τα αφήνω λοιπόν όλα αυτά, αφού έτσι με προστάζεις.