Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ

Νεκρικοὶ Διάλογοι (15.1-15.2)


15. ΠΛΟΥΤΩΝΟΣ ΚΑΙ ΕΡΜΟΥ


ΠΛΟΥΤΩΝ
[15.1] Τὸν γέροντα οἶσθα, τὸν πάνυ γεγηρακότα λέγω, τὸν πλούσιον Εὐκράτην, ᾧ παῖδες μὲν οὐκ εἰσίν, οἱ τὸν κλῆρον δὲ θηρῶντες πεντακισμύριοι;
ΕΡΜΗΣ
Ναί, τὸν Σικυώνιον φῄς. τί οὖν;
ΠΛΟΥΤΩΝ
Ἐκεῖνον μέν, ὦ Ἑρμῆ, ζῆν ἔασον ἐπὶ τοῖς ἐνενήκοντα ἔτεσιν, ἃ βεβίωκεν, ἐπιμετρήσας ἄλλα τοσαῦτα, εἴ γε οἷόν τε ἦν, καὶ ἔτι πλείω, τοὺς δὲ κόλακας αὐτοῦ Χαρῖνον τὸν νέον καὶ Δάμωνα καὶ τοὺς ἄλλους κατάσπασον ἐφεξῆς ἅπαντας.
ΕΡΜΗΣ
Ἄτοπον ἂν δόξειε τὸ τοιοῦτον.
ΠΛΟΥΤΩΝ
Οὐ μὲν οὖν, ἀλλὰ δικαιότατον· τί γὰρ ἐκεῖνοι παθόντες εὔχονται ἀποθανεῖν ἐκεῖνον ἢ τῶν χρημάτων ἀντιποιοῦνται οὐδὲν προσήκοντες; ὃ δὲ πάντων ἐστὶ μιαρώτατον, ὅτι καὶ τὰ τοιαῦτα εὐχόμενοι ὅμως θεραπεύουσιν ἔν γε τῷ φανερῷ, καὶ νοσοῦντος ἃ μὲν βουλεύονται πᾶσι πρόδηλα, θύσειν δὲ ὅμως ὑπισχνοῦνται, ἢν ῥαΐσῃ, καὶ ὅλως ποικίλη τις ἡ κολακεία τῶν ἀνδρῶν. διὰ ταῦτα ὁ μὲν ἔστω ἀθάνατος, οἱ δὲ προαπίτωσαν αὐτοῦ μάτην ἐπιχανόντες.
ΕΡΜΗΣ
[15.2] Γελοῖα πείσονται, πανοῦργοι ὄντες.
ΠΛΟΥΤΩΝ
Πολλὰ κἀκεῖνος εὖ μάλα διαβουκολεῖ αὐτοὺς καὶ ἐλπίζει, καὶ ὅλως «αἰεὶ θανέοντι ἐοικὼς» ἔρρωται πολὺ μᾶλλον τῶν νέων. οἱ δὲ ἤδη τὸν κλῆρον ἐν σφίσι διῃρημένοι βόσκονται ζωὴν μακαρίαν πρὸς ἑαυτοὺς τιθέντες. Οὐκοῦν ὁ μὲν ἀποδυσάμενος τὸ γῆρας ὥσπερ Ἰόλεως ἀνηβησάτω, οἱ δὲ ἀπὸ μέσων τῶν ἐλπίδων τὸν ὀνειροποληθέντα πλοῦτον ἀπολιπόντες ἡκέτωσαν ἤδη κακοὶ κακῶς ἀποθανόντες.
ΕΡΜΗΣ
Ἀμέλησον, ὦ Πλούτων· μετελεύσομαι γάρ σοι ἤδη αὐτοὺς καθ᾽ ἕνα ἑξῆς· ἑπτὰ δέ, οἶμαι, εἰσί.
ΠΛΟΥΤΩΝ
Κατάσπα, ὁ δὲ παραπέμψει ἕκαστον ἀντὶ γέροντος αὖθις πρωθήβης γενόμενος.


15. ΠΛΟΥΤΩΝ ΚΑΙ ΕΡΜΗΣ


ΠΛΟΥΤΩΝ
[15.1] Ξέρεις εκείνον τον γέρο, τον υπέργηρο εννοώ, τον πλούσιο Ευκράτη, που δεν έχει παιδιά και είναι μυριάδες εκείνοι που κυνηγούν την περιουσία του;
ΕΡΜΗΣ
Ναι, λες αυτόν από τη Σικυώνα. Τί συμβαίνει λοιπόν;
ΠΛΟΥΤΩΝ
Άφησέ τον, Ερμή, να ζει, μαζί με τα ενενήντα χρόνια που έζησε, άλλα τόσα, και αν ήταν δυνατόν, ακόμα περισσότερα. Κι εκείνους τους κόλακές του, τον νεαρό Χαρίνο, Δάμωνα και τους άλλους, φέρ᾽ τους εδώ κάτω με τη σειρά όλους.
ΕΡΜΗΣ
Κάτι τέτοιο θα φαινόταν παράδοξο.
ΠΛΟΥΤΩΝ
Ωστόσο πάρα πολύ δίκαιο. Τί τους έκανε εκείνος και παρακαλούν για τον θάνατό του; Γιατί διεκδικούν τα χρήματά του, αφού δεν είναι συγγενείς; Και κάτι που είναι πιο αισχρό, ενώ τέτοια εύχονται, στα φανερά τον περιποιούνται. Όταν πάλι εκείνος αρρωσταίνει, όλοι ξέρουν τί σκάφτονται, όμως οι κύριοι αυτοί υπόσχονται ότι θα κάνουν θυσίες, αν γίνει καλά, και γενικά με χίλιους δυο τρόπους τον κολακεύουν. Γι᾽ αυτό εκείνος ας είναι αθάνατος και αυτοί οι κόλακες ας πεθάνουν πρωτύτερα, και ας περιμένουν άδικα με ανοιχτό το στόμα.
ΕΡΜΗΣ
[15.2] Θα πάθουν πράγματα πολύ αστεία, έτσι που είναι πονηροί. Κι εκείνος καλά κάνει και τους ξεγελά, τους παραφουσκώνει με προσδοκίες άφθονες και όλο τους κάνει να ελπίζουν και γενικά, ενώ φαίνεται ετοιμοθάνατος, έχει υγεία πολύ καλύτερη από τους νέους. Αυτοί πάλι έχουν κιόλας μοιράσει την κληρονομιά και τη νέμονται ζώντας με τη φαντασία τους ζωή χαρισάμενη.
ΠΛΟΥΤΩΝ
Λοιπόν, εκείνος ας πετάξει από πάνω του τα γηρατειά και, όπως ο Ιόλαος, να ξαναγίνει νέος. Και αυτοί να αφήσουν τις ελπίδες τους και τον πλούτο που ονειρεύτηκαν και κακοθάνατοι πια να μεταφερθούν εδώ κάτω.
ΕΡΜΗΣ
Μη σε νοιάζει, Πλούτων. Θα σου τους φέρω τον έναν μετά τον άλλον. Θαρρώ, είναι εφτά.
ΠΛΟΥΤΩΝ
Πιάσε και φέρ᾽ τους. Κι εκείνος θα ξαναγίνει από γέρος νέος και έναν έναν θα τους κατευοδώσει στον τάφο.