Εξώφυλλο

Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση

Ιστορία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας

του Α.-Φ. Χριστίδη

5. Η ελληνική γλώσσα και το αλφάβητο

Η ελληνική αλφαβητική γραφή: από το ιδιωτικό στο δημόσιο

Τα πρώτα αυτά αλφαβητικά κείμενα της ελληνικής γλώσσας λες και διαλαλούν από μόνα τους, με τους ταπεινούς «συγγραφείς» τους και τα ταπεινά καθημερινά περιεχόμενά τους, τη δημοκρατία της γραφής και της πληροφορίας, που φέρνει η αλφαβητική επανάσταση. Σύντομα, βέβαια, η αλφαβητική γραφή θα κληθεί να υπηρετήσει τους θεσμούς της αρχαίας δημοκρατίας: νόμοι, ψηφίσματα  , αποφάσεις αλλά και επιγραφές πάνω σε τάφους, επιγραφές που τιμούν τους θεούς. Και η αποκορύφωση αυτής της δημόσιας χρήσης συνδέεται με την πιο σημαντική δημοκρατία της αρχαιότητας, την Αθήνα. Από την Αθήνα της κλασικής εποχής (5ος-4ος αιώνας π.Χ.) προέρχεται το μεγαλύτερο μέρος των επιγραφών της

Εικ. 36. Το «φλασκί των χορευτών» (περ. 580 π.Χ.).
 

αρχαιότητας που σώθηκε. Η αλφαβητική γραφή, που προσφέρεται για γενική χρήση γιατί μαθαίνεται εύκολα, θα γενικευθεί μέσα στις συνθήκες της αρχαίας δημοκρατίας: η υπόσχεση της δημοκρατίας της γραφής και της πληροφορίας, που κλείνει μέσα της η αλφαβητική γραφή, θα αρχίσει να εκπληρώνεται μέσα στις συνθήκες της αρχαίας πολιτικής δημοκρατίας  .

Εικ. 15: Αθηναϊκό ψήφισμα (440-425 π.Χ) σε μαρμάρινη στήλη

(Επιγραφικό Μουσείο Αθήνας)

Μπορείτε να βρείτε στο παραπάνω ψήφισμα από την Αθήνα πού υπάρχει η διάσημη φράση ἐδοξεν τῇ βουλῇ και τῷ δήμῳ «οι βουλευτές και ο λαός αποφάσισαν»;

Προσέξτε! Το αλφάβητο είναι αρχαϊκό και για αυτό δεν είναι γραμμένο ακριβώς έτσι.

Απάντηση

Η φράση βρίσκεται μεταξύ τέταρτης και τρίτης γραμμής πριν από το τέλος:

ΕΔΟΧΣΕΝ ΤΕΙ ΒΟΛΕΙ ΚΑΙ ΤΟΙ ΔΕΜΟΙ ( χς αντι ξ, ε αντί η και ο αντί ω ή ου).

 

Διαβάστε περισσότερα για την αθηναϊκή δημοκρατία στο

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%B8%CE%B7%CE%BD%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%AE_%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B1