Bertolt Brecht

Ο Οιδίπους

Μετάφραση: Νάντια Βαλαβάνη

Ξέρω, φυσικά, ότι δεν αρμόζει στον τραγωδό να ρίχνει ματιές στο θεατή. Αλλά όποτε έβλεπα ή διάβαζα τον Οιδίποδα, ευχόμουνα πάντα να θεωρούνταν αρμόζουσες οι τέτοιες ματιές. Γιατί δεν μπορώ να καταλάβω πώς γίνεται κι ο Οιδίπους με πράξεις τέτοιας βαρύτητας δεν έχει ιδέα για τη θεμελιακή μιαρότητά τους. Μόνο γι’ αυτό γίνεται η τραγωδία ακόμα τραγικότερη. Γιατί οι πραγματικές κατραπακιές δεν πέφτουν όταν συμβαίνει ξαφνικά κάτι απρόβλεπτο, αλλά όταν συμβαίνει κάτι προβλέψιμο. Πάντα λέει κανείς: Τούτο ή το άλλο δε χρειάζεται να το φοβάμαι, αποκλείεται να συμβεί, κι ό,τι είναι ανθρώπινο εμφανίζεται σ’ όλη του την έκταση — τη γιγάντια έκταση του τρόμου του. Η απελπισία τού πράγματι ανίδεου Οιδίποδα απέναντι στην αποτρόπαιη αγγελία, σύμφωνα με τη σύγχρονη αντίληψη, δεν είναι απόλυτα θεμελιωμένη. Όλοι ξέρουμε βέβαια την αμφίβολη αξία της απελπισίας που εκφράζει κάποιος ένοχος ή κάποιος ακαμάτης συνεταίρος, όταν κάνει λόγο γι’ ανωτέρα βία!

Bertolt Brecht. 2002. Διόρθωση παλιών μύθων και άλλες ιστορίες. Επιμ. και μετ. Νάντια Βαλαβάνη. Αθήνα: Καστανιώτης.